مزایای اقتصادی عضویت ایران در بریکس

پایگاه رهنما:

بریکس در واقع گروهی از 5 کشور دنیا است که بیشترین رشد اقتصادی را در میان کشورهای دنیا دارند؛ چین، هند، روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی. در این میان چین از همه مهم‌تر است؛ اولین اقتصاد بزرگ جهان است و تولید ناخالص داخلی‌اش به تنهایی بیش از دو برابر تولید ناخالص داخلی چهار کشور دیگر است. کشورهای زیادی به‌طور رسمی یا غیر رسمی خواهان پیوستن به این گروه هستند؛ از ایران و عربستان و امارات و بحرین گرفته تا مصر و بنگلادش و آرژانتین و اندونزی. نکته‌ی جالب اینجاست که این کشورها یا تولیدکنندگان عمده‌ی نفت هستند یا از متحدان دیرینه‌ی آمریکا محسوب می‌شوند. تحولات مرتبط با بریکس به‌وضوح نشان می‌دهد که نظم اقتصادی بین‌الملل دستخوش تحولاتی شده است. در داخل ایران اما برخی رسانه‌های زرد و سیاسی‌کار سعی می‌کنند پیوستن ایران به بریکس را کم‌اهمیت جلوه دهند. این در حالی است که نگاهی به تحلیل رسانه‌های خارجی نشان می‌دهد این اتفاق مهم چقدر می‌تواند برای اقتصاد ایران مهم باشد.

ایران؛ وزن سیاسی برای بریکس

یکی از رسانه‌هایی که به موضوع پیوستن ایران و عربستان به بریکس پرداخت، شبکه‌ی آلمانی 2DF بود. این شبکه در مورد اهمیت عضویت ایران در بریکس گفت: 23 کشور به گروه بریکس درخواست عضویت داده بودند که در نهایت 6 کشور از سال دیگر به آن ملحق می‌شوند. ایران و عربستان مهم‌ترین آنها هستند. عربستان بسیار ثروتمند است و نفوذ اقتصادی بریکس را گسترش خواهد داد؛ مثلاً از این طریق که منابع مالی را به بانک بریکس اضافه خواهد کرد و در طرف دیگر ایران است که نفوذ سیاسی را گسترش خواهد داد و یک نشانه و سمبل قوی در برابر غرب خواهد بود. به نظر می‌رسد که اینجا چین و روسیه موفق شده‌اند؛ چون آنها می‌خواهند با بریکس در برابر جهان غرب یک وزنه‌ی تعادل ایجاد کنند و اینجا اضافه شدن ایران از نظر سیاسی امروز یک اعلام جنگ بزرگ است که نشان می‌دهد بریکس نه تنها به دنبال گسترش نفوذ اقتصادی است، بلکه به دنبال نفوذ سیاسی هم می‌باشد.

خنثی‌سازی تحریم

همچنین کارشناس شبکه‌ی فرانسوی «فرانس 24» نیز در این خصوص چنین گفت: ایران بسیار خرسند است چرا که تهران به یک موفقیت راهبردی دست یافته است. تهران اخیراً به سازمان همکاری‌های شانگهای پیوسته بود که شامل چین و روسیه می‌شود. حالا با پیوستن به بریکس، ایران فرصت می‌یابد تا همکاری‌های اقتصادی خود را با کشورهای آسیا قوت ببخشد و از کشورهای اروپایی رویگردان شود. این یک اتحاد سیاسی است؛ اول از همه در مقابله با آمریکا و کشورهای اروپایی که به‌طور همزمان تحریم‌هایشان را بر ایران تحمیل کردند و بر روسیه به‌خاطر جنگ اوکراین و بر چین نیز به دلایل دیگر تحریم‌هایی اعمال کردند. پس این یک اتحاد سیاسی است و البته یک اتحاد اقتصادی مهم به نفع ایران نیز هست؛ چرا که به تهران اجازه‌ی دور زدن تحریم‌های آمریکایی را می‌دهد.

قوی‌تر از G7

تحلیل آمریکایی‌ها از آینده‌ بریکس نیز در جای خود، قأبل تامل است. جیم اونیل -اقتصاددان آمریکایی- معتقد است کشورهای بریکس تا سال 2050 بر اقتصاد جهان کاملاً مسلط می‌شوند. بر اساس آخرین آمار کشورهای عضو بریکس با پیشی گرفتن از کشورهای گروه 7 (G7) توانستند به 31.5 درصد مشارکت در تولید ناخالص جهانی بر حسب قدرت خرید در مقابل 30.7 درصد مشارکت برای گروه 7 برسند. کشورهای عضو بریکس در حالی که 26 درصد مساحت جهان را دارند، 40 درصد جمعیت جهان را نیز در خود جای داده‌اند. سازمان همکاری اقتصادی اروپا پیش‌بینی کرده است که گروه بریکس تا سال 2023 نیمی از تولید ناخالص داخلی جهان را از آن خود کنند. همچنین مجموع تولید ناخالص داخلی کشورهای بریکس و کشورهایی که مایل به عضویت در آن هستند از 32.6 تریلیون دلار بیشتر است. بنابراین به لحاظ اقتصادی، بریکس و بریکس پلاس اهمیت جدی دارند و نقش موثری در آینده‌ اقتصاد جهان ایفا می‌کنند.

پایان نظم تک‌قطبی

جریانات و رسانه‌های غرب‌گرا در داخل ایران اما گویا به این دلیل از پیوستن ایران به بریکس خوشحال نیستند که اولاً گره اقتصاد کشور بدون کرنش در برابر غرب باز می‌شود و تحریم‌های غربی نیز بیش از پیش بی‌اثر می‌شوند، در ثانی مشخص می‌شود که دولت پیشین، 8 سال کشور را معطل توافق برجام با غرب کرده بود، در حالی که می‌شد بدون چنین توافقی نیز ایران تجارت خود را تقویت کند، به قراردادها و پیمان‌های مهم جهانی بپیوندد و مشکل صادرات نفت و دریافت ارز ناشی از آن را حل کند. امروز اما در عمل همه‌ی این موارد اثبات شده است. بریکس عملاً در برابر G7 قد علم کرده است و اقتصاد جهانی را از حالت تک‌قطبی خارج کرده است. در این میان همان‌طور که کارشناسان غربی می‌گویند، عضویت ایران در این گروه، به لحاظ نفوذ سیاسی جهانی برای این کشورها امتیاز مثبت محسوب می‌شود. بنابراین عملاً می‌توان گفت ایران از اقتدار منطقه‌ای، امنیت داخلی و تولید جغرافیا در دهه‌ی 1390 برای خود مزیت اقتصادی ایجاد کرده است. این ویژگی مهم کشورهایی است که در آستانه‌ی تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی-سیاسی بزرگ هستند.

امیرحسین طالقانی