دهن‌کجی هندی به تحریم‌های آمریکایی

پایگاه رهنما:

بارها از دوستانی شنیده‌ام که ایران تا روابطش را با غرب ترمیم نکند (که البته منظورشان این است که تا ایران امتیازات بزرگ در ازای هیچ، به آمریکایی‌ها ندهد)، تحریم‌ها برداشته نمی‌شوند و بنابراین چینی‌ها و روس‌ها هم با ایران کار نخواهند کرد. این دیدگاه در مورد تحریم‌های غرب چنان بزرگنمایی می‌کند که خود ریچارد نفیو -معمار تحریم‌ها در زمان اوباما و نویسنده‌ی کتاب هنر تحریم‌ها- نیز در کتابش سلاح تحریم آمریکایی را آنقدر‌ها بزرگ تصویر نکرده است. این نگاه از سوی بخش‌هایی از جامعه‌ی ایرانی اصلاً عجیب نیست، چرا که در دوره‌ای یک سیاستمدار ارشد در کشورمان، حتی آب خوردن مردم را نیز به برجام گره زده بود! بنابراین این شرطی شدن برخی از ما ایرانیان در برابر تحریم‌ها، ریشه در رفتار غلط سیاست‌گذار نیز داشته است. اما آیا واقعاً کشورها بدون اجازه‌ی آمریکا آب هم نمی‌خورند!؟ شواهد و آمارها خلاف این را نشان می‌دهند. در این یادداشت به برخی از آن شواهد پرداخته‌ایم.

ماجرای تحریم روسیه

یکی از مهم‌ترین مثال‌های نقض، گسترش حجم تجارت هند و روسیه بعد از تحریم‌های شدید غرب علیه روسیه است. اگر قرار است تحریم‌های آمریکا، مانع ارتباط کشورها با کشور تحریم‌شده باشند، در این موضوع فرقی بین ایران و روسیه نیست. این در حالی است که مثلاً شورای آتلانتیک در گزارشی ذکر کرده است که از زمان جنگ اوکراین، ارزش واردات نفت و مواد معدنی هند از روسیه از ۴.۷ میلیارد دلار در سال پیش از جنگ با رشد حدود ۱۰ برابری به ۴۱ میلیارد دلار رسیده است. البته این رخداد صرفاً به تجارت میان هند و روسیه مرتبط نبوده و به‌طور مثال ترکیه هم تجارت خود با روسیه را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. این کشور که اتفاقاً عضو ناتو هم هست، شاهد افزایش ۹۳ درصدی تجارت با روسیه بود. جالب اینکه بعد از ماجرای واگنرها در روسیه، اردوغان از اولین افرادی بود که حمایت کامل خود را از پوتین و دولت روسیه اعلام کرد. رشد تجارت خارجی چین، هند و ترکیه با روسیه در شرایطی اتفاق افتاده است که ایالات متحده و متحدانش واردات نفت روسیه را ممنوع کردند.

• رشد در تحریم

جالب آنکه معاون بخش انگلیسی زبان خبرگزاری اسپوتنیک طی مصاحبه با سرمایه‌گذاران خارجی حاضر در مجمع اقتصادی سن‌پترزبورگ به این جمع‌بندی رسیده است که روسیه در حوزه اقتصاد جهانی نه تنها کشوری منزوی نخواهد بود بلکه تحت تحریم‌ها، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای دارد و در حوزه اقتصادی با قدرت عمل می‌کند. با وجود این تحریم‌های بی‌سابقه، اقتصاد روسیه انعطاف‌پذیری باورنکردنی از خود نشان داده است و این واقعیتی است که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی خود در جلسه عمومی مجمع بین‌المللی اقتصاد سن پترزبورگ بر آن تاکید کرد. پوتین در سخنرانی خود گفت که نرخ بیکاری روسیه به پایین‌ترین سطح یعنی ۳.۳ درصد و نرخ تورم آن به ۲.۹ درصد کاهش یافته است که بسیار کمتر از اکثر کشورهای غربی است. پیش‌بینی می‌شود پس از تجربه یک رکود خفیف در سال ۲۰۲۲، اقتصاد روسیه در سال جاری ۱.۵ تا ۲ درصد رشد کند. همان طور که جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در سال گذشته وعده داده بود، همکاری غرب نتوانست روسیه را به یک کشور منزوی در اقتصاد جهان تبدیل کند. در عوض، صادرات روسیه در سال ۲۰۲۲ به بالاترین میزان در ۱۰ سال گذشته یعنی ۵۹۲ میلیارد دلار رسید.

• جمع‌بندی

تحریم‌های غرب علیه روسیه بیش از آنکه به روسیه آسیب بزند، به کشورهای غربی آسیب زد و نرخ تورم در این کشورها را با رکوردی تاریخی مواجه کرد. عملکرد اقتصاد روسیه پس از تحریم‌های غرب به خوبی نشان داد که کشورها بر اساس منافع دو جانبه با هم تجارت می‌کنند و تغییر نظم بین‌المللی عملاً چاقوی تحریم آمریکایی را به‌قدری کند کرده است که می‌توان گفت دیگر نمی‌برد. جالب آنکه جان کربی -سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا- در مورد رشد عجیب تجارت هند و روسیه گفت: این کشور (آمریکا) هیچ اعتراضی به واردات نفت روسیه توسط هند ندارد اما امیدوار است این کشور سقف قیمتی تعیین‌شده توسط کشورهای غربی را رعایت کند! شواهد متقن نشان می‌دهند که نظم جهان تغییر کرده و دستخوش تحولاتی در دهه‌های آتی هم خواهد بود. در نظم جدید، آمریکا می‌تواند «ابراز امیدواری» کند اما روی زمین، نمی‌تواند تجارت بین‌الملل را آن‌طور که می‌خواهد سامان دهد. آن روزی که کسی در دنیا بدون اجازه‌ی آمریکا آب نمی‌خورد، تمام شده است!