ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، متشکل از ناوبندر مکران و ناوشکن تمام ایرانی دنا که سفر خود را به دور دنیا از نهم مهرماه سال گذشته آغاز کرده، اینک با پایان موفقیت‌آمیز این سفر به آب‌های سرزمینی کشورمان نزدیک شده و ان‌شاءالله در آستانه حماسه بزرگ آزادسازی خرمشهر در کرانه‌های میهن اسلامی پهلو خواهد گرفت.
در طول این سفر قریب به هشت ماهه، ناوگروه ۸۶ با طی مسافت طولانی حدود ۶۵ هزارکیلومتری از کرانه‌های چهار قاره جهان و شش تنگه راهبردی عبور کرده و در چندین بندر مهم کشور‌های مختلف پهلو گرفته و به نمایندگی از تمدن ایران اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به گفتگو و تبادل تجارب با نخبگان نظامی این کشور‌ها پرداخته است.
این نوع دریانوردی در مقیاس جهانی و عبور از اقیانوس‌های بزرگ، فقط در توان چند قدرت دریایی است که از آن‌ها به عنوان دارنده قدرت دریایی راهبردی یاد می‌شود و به جز روسیه، هند، چین و ژاپن، عموماً ارتش‌های کشور‌های غربی، اعضای این باشگاه دریانوردی را تشکیل می‌دهند. به عبارتی جمهوری اسلامی ایران برای اولین بار دست به چنین اقدامی زده و این نوع دریانوردی در میان کشور‌های منطقه غرب آسیا بی‌سابقه به حساب می‌آید.
از این‌رو، صرف انجام آن به معنای اثبات توان راهبردی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی است که در پیوند با تأکید و تدبیر فرمانده معظم کل قوا، مبنی بر حضور در آب‌های آزاد جهان و با تلاش جهادی دریادلان این نیرو، تحقق پیدا کرده است.
اهمیت و ارزش این دریانوردی طولانی با نگاه به ابعاد و ویژگی‌های کم‌نظیر و بعضاً بی‌نظیری که در زیر می‌آید، روشن‌تر می‌شود.
ویژگی‌هایی چون؛
۱- انجام این سفر دریایی در شرایط تحریم و تهدید دشمنان عزت، سربلندی و پیشرفت کشورمان که حین سفر هر دو شناور را تحریم و کشور‌های جهان را برای هرگونه همکاری، خدمت‌رسانی و حتی اجازه پهلوگیری تهدید کرده بودند.
۲ – عبور این ناوگروه از دو اقیانوس بزرگ و پرتلاطم اطلس و آرام که علاوه بر تجارب دریایی مستلزم استفاده از شناور‌های سنگین و تناژ بالاست و در این سفر ناوشکن دنا با تناژ پایین در کنار ناوبندر مکران از این اقیانوس‌ها عبور کرد. اقدامی که علاوه بر شهامت و خطرپذیری دریادلان نیروی دریایی به کمک طراحی دقیق مسیر حرکت و استفاده از نرم‌افزار‌های پیش‌بینی تغییرات آب و هوایی انجام شده است.
۳- انجام سفر به صورت کاملاً خوداتکا و مستقل که با توجه به شرایط تحریم، ناوبندر مکران نه تنها، سوخت، لجستیک و تعمیرات بلکه خدمات درمانی برای سفری هشت‌ماهه و جمعیت چندصدنفره مستقر در این دو شناور را تأمین کرده است. خدماتی که مستلزم تجهیزات کافی و حضور متخصصانی در سطوح بالا بوده و امکان بازگشت سالم تمام سرنشینان را ممکن ساخته است.
۴- نمایش توان روحی، شهامت و بردباری بالای دریادلان این ناوگروه و خانواده‌های آنان در سفری طولانی و آن هم پرخطر و بی‌سابقه که در طول هشت ماه مستمر در سایه قدرت معنوی و توکل بالا از یکسو و فراهم کردن شرایط ارتباطات مستمر و منظم بین آنان از سوی دیگر فراهم شد.
۵- خنثی‌سازی تهدیدات امریکا برای ممانعت یا مختل‌سازی که حتی در حوزه نفوذ راهبردی آن کشور انجام شد، مثلاً پهلو گرفتن در کشور برزیل با وجود مخالفت صریح امریکایی‌ها به صورت رسمی و با استقبال میزبان صورت گرفت.
به دور از هرگونه اغراق و بزرگنمایی، می‌توان این اقدام ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران را یک سنجه عینی برای فهم ارتقای توان راهبردی دریایی کشور برشمرد که از تأمین تجهیزات و لجستیک تا طراحی عملیات و اجرای آن توسط نیرو‌های ایرانی، نمایش افتخار و عزت ایران اسلامی به حساب می‌آید.
اهمیت و ارزش این اقدام را یک مقایسه تاریخی نه‌تن‌ها روشن، بلکه ملموس می‌سازد که بر سابقه واگذاری بحرین به شیوخ عرب مروری داشته باشیم. آنجا که این بازی منطقه‌ای انگلیسی‌ها، برای تغییر در وضعیت ژئوپلتیک منطقه غرب آسیا به‌ویژه خلیج‌فارس با تکیه بر ضعف روحی رژیم پهلوی، با تحقیر کشورمان نیز همراه بود.
انگلیسی‌ها در برابر درخواست شاه برای جلوگیری از جدایی بحرین و به عبارتی انصراف از این سناریوی کثیف انگلیسی، تنها یک پاسخ داشتند و آن هم اینکه بروید با قدرت نظامی مانع این جدایی شوید!
متأسفانه محمدرضا پهلوی، نه‌تن‌ها خود اعتمادبه‌نفس نداشت، بلکه به نیروی دریایی هم اعتماد نکرد و در سایه ترس و بی‌اعتمادی، به جدایی مجمع‌الجزایر بحرین از ایران تن داد و سرنوشت جزایر سه‌گانه ایرانی را در قبال این حاتم‌بخشی در پرده‌ای از ابهام نگه داشت. ابهامی که بهانه برای بازی کثیف انگلیسی‌ها و در ادامه امریکایی در خلیج‌فارس را استمرار بخشیده است، اما این نمایش قدرت حامل این پیام است که دوران این بازی‌های کثیف سپری شده و امروزه ایران سربلند نه‌تن‌ها در سطح منطقه‌ای، بلکه در سطح جهانی می‌تواند از قدرت راهبردی دریایی خود برای امنیت منافع ملی استفاده کند.

سرشک «جذب حداکثری» از جفای «بیزاری»

بهروز بيهقي

سال 1348 خورشیدی است و نجف اشرف، مستمع درس‌های آیت‌ا...العظمی سید روح‌ا... خمینی درباره حکومت اسلامی و «ولایت فقیه». امام در آن درس‌ها به وضوح بر نیابت عام فقیه جامع‌الشرایط از امام معصوم(ع) در مطلق امور حکومتی (یا به تعبیر دقیق فقیه متأله آیت‌ا...جوادی آملی، نصب بالوصف در برابر نصب بالنص) انگشت تاکید می‌نهند و به صراحت، قلم بطلان بر مشروعیت خودخوانده حکومت‌های غیر مأذون از سوی خداوند می کشند. گویا امام پیشاپیش راه را بر مغالطه ای واهی فرو می بندد که هر از گاه بر زبان و بیان برخی سلطنت طلبان و توده های سابق مجال جولان می یابد؛ این که آیت‌ا... خمینی برای جذب گروه های سیاسی مختلف پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، نظرات واقعی خود را عامدانه پنهان می داشت و تنها پس از چیرگی بر ساحت سیاست، بن مایه اصلی اندیشه‌اش را  از سراپرده مستوری خارج کرد. برخلاف این ادعای واضح‌‌البطلان و تاکتیکی تلقی‌کردن مشی امام در سال‌های مبارزه، روح‌ا... خمینی هیچ‌گاه از اصول اندیشه‌اش در سال 1348 و قبل از آن، عدول نکرد اما در عین «اصولگرایی» به معنای تام و تمام کلمه، توانست اقشار مختلف مردم و نیز گروه‌های متکثر سیاسی را بر محور مصاف علیه رژیم پهلوی گردهم آورد و سامان دهد. به دیگر سخن، روح‌ا... خمینی درس‌ بزرگ دیگری بر دراسات نجف افزود که لُب لُباب آن، تقدم منطقی و عملی «دشمن شناسی» بر «اظهار دشمنی» و در میان آوردن اولویت ها به حسب مقتضیات زمان و مکان است. امام نیک می دانست که برجسته کردن اختلاف ها و گاه تضارب سلایق و اعلام برائت و «بیزاری» از این یا  آن گروه، قند در دل دشمنان حقیقی مردم آب می کند و آنان را به بقای خویش امیدوار می سازد. این مشی و مرام پُرمایه  گرچه پس از پیروزی انقلاب نیز، در عمل ادامه یافت اما جلوه‌گری هایش به دلیل وقوع جنگ تحمیلی، توحش لجام گسیخته منافقین و... رو به کاستی نهاد. نسل‌های پس از امام، این بخت موافق و اقبال بلند را داشتند که تبلور و بلکه تکامل سیره مرضیه ایشان را در کلام و مشی عملی برترین دانش‌آموخته مکتبش بازبینند. آیت‌ا...خامنه‌ای در تمامی سال‌هایی که غلظت افتراق های سیاسی از حد مجاز در می گذشت یا رویدادی می توانست زمینه ساز رویارویی های مذهبی یا قومی شود، همگان را به «حفظ وحدت» و «شناخت دشمن واقعی» و البته همراهان و دلدادگان انقلاب و نظام را به «جذب حداکثری و دفع حداقلی» فرامی خواندند:  «ما عرض کردیم جذب حداکثری، دفع حداقلی. البته معیار و میزان، اصول و ارزش‌هاست. انسان‌ها از لحاظ ایمان در یک حد نیستند. ما در بین خودمان آدم‌هایی داریم ضعیف‌الایمان، آدم‌هایی داریم که ایمان شان قوی‌تر است. باید راه بیاییم. نمی‌شود ضعیف‌الایمان را دفع کرد، نمی‌شود فقط به کسانی چشم دوخت که قوی‌الایمانند؛ نه، ضعفا را هم باید در نظر داشت. کسانی که خودشان را قوی می‌دانند، آن کسانی را که ضعیف می‌دانند، ملاحظه کنند، مراعات کنند، دفع نکنند. آن کسانی که جزو مجموعه هستند، لیکن بر اثر اشتباه و غفلت کنار افتادند، جدا افتادند، این‌ها را به خود بیاورند؛ این‌ها را نصیحت کنند، دلالت کنند، راه را به آن‌ها نشان بدهند، آن‌ها را برگردانند.» (بیانات در دیدار کارگزاران نظام،89/5/27) و همچنین : «این کسانی که از جماعت مسلمین جدا می‌شوند، از جماعت کشور فاصله می‌گیرند، کوشش کنید این‌ها را نزدیک کنید، منضم کنید. کسانی که میانه‌ راه هستند، این‌ها را به منزل مطلوب برسانید. نگذاریم با رفتار ما، با عمل ما، با اظهارات ما، با منش ما، کسانی که یک ایمان نیمه‌کاره‌ای دارند، به‌کلی از ایمان ببُرند؛ کسانی که نیمه‌ارتباطی با نظام دارند، از نظام منقطع شوند. عکس این عمل کنیم؛ کسانی که در نیمه‌ راه هستند، این‌ها را جذب کنیم.»(بیانات در دیدار مسئولان نظام،90/5/16) همان گونه که مشهود است،رهبر فرزانه انقلاب مانند سلف صالح خود، «جذب حداکثری» را نه در عرض و تقابل با اصول، بلکه در طول و چارچوب اصول برمی‌شمارند و از این منظر، به کسانی پاسخ می‌دهند که هرگاه سخن از «جذب» افراد می رود، آن را با «هضم و استحاله» اصول و احیانا همرنگی ناموجه با جماعت، برابر و مترادف می پندارند.   آیت‌ا... خامنه‌ای البته به تدریج و به تناسب رویدادهای اجتماعی و سیاسی، تجلیات فزون‌تری از «جذب حداکثری» را وارد گفتمان باورمندان به جمهوری اسلامی کرده‌اند که گاه ناظر به جایگاه اجتماعی و حساسیت‌های خاص برخی مناصب دینی و حکومتی است. از آن جمله است وقتی که «جذب حداکثری» برای ائمه جمعه را به بلندای «رفتار پدرانه» می‌رسانند و دیدگاه خود را این گونه صریح و بی‌پرده بازمی‌گویند: «در نماز جمعه‌ شما همه جور آدمی شرکت می‌کنند. با همه شما پدرانه رفتار کنید، همه فرزندان شمایند. بله، ممکن است شما به آن جوان انقلابی، جوان مجاهد و جهادگر علاقه‌ بیشتری داشته باشید، حق هم همین است، عیبی ندارد اما آن کسی  هم که این جوری نیست او هم پسر شماست، آن هم فرزند شماست؛ با همه پدرانه رفتار کنید. در این جشن غدیر که خیلی چیز عجیبی بود در تهران، حالا نمی‌دانم شما دیدید یا خیر من خودم در تلویزیون نگاه کردم دیدم، بعضی‌ها هم که رفته بودند آمدند برای ما تعریف کردند. دیدید در این جشن میلیونی، همه‌جور آدمی شرکت کردند. این‌ها طرفدار دین‌اند، دوست دارند دین را. بنده یک وقتی در یکی از این سفرهای استانی در جمع علمای محترم آن شهر که با آن‌ها جلسه داشتیم گفتم: امروز یا دیروز که من می‌آمدم در این ماشین، دوروبر ماشین خب جمعیتی می‌آیند، اظهار محبت می‌کنند، افرادی بودند بین این‌هایی که اظهار محبت می‌کردند و گریه می‌کردند بعضی‌هایشان، کسانی بودند که اگر شما مثلاً با آن‌ها  برخورد کنید ممکن است احتمال ندهید که حتی اعتقاد به دین هم داشته باشند، اما این‌جوری است. معتقدند به دین. با همه پدرانه رفتار کنید. همه را سر سفره‌ دین و معنویت و شریعت بنشانید».(بیانات در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور،1401/5/5) حال، جای طرح این پرسش وجود دارد که با این تفاصیل، آیا نمی‌توان مفاهیم «برائت» و «بیزاری» را در منظومه فکری امام و رهبری، جُست و یافت؟ پاسخ به این نکته، مجالی مستوفی و مقالی مجزا می طلبد اما به اجمال می توان گفت که ارکان مقوّم این مفاهیم، کاملا بر پایه آیات قرآنی شکل گرفته و عرض عریض «نفی استکبار» گرانیگاه آن است. کشف و شناسایی اضلاع گوناگون «استکبار» گاه مستلزم کندوکاوی مجتهدانه است اما ترجمان سیاسی این مفهوم معمولا به اذهان نزدیک‌تر و یافتن مصادیق آن سهل‌تر است. آن‌چه معمولا در کلام امام و رهبری هنگامی که مخاطب آن‌ها  عموم مردم هستند، به کثرت استعمال می شود، «استکبار» در ابعاد سیاسی و فرهنگی آن است که طبعا آحاد جامعه به برائت و «بیزاری» از آن دعوت می‌شوند. در مرتبه‌ای فروتر، کسانی که در داخل، عالمانه و عامدانه، راه سرسپردگی به «استکبار» را در پیش می گیرند، سزاوار بیزاری‌اند. دو قید عمد و علم که در ابواب مختلف فقه و حقوق اسلامی جاری و ساری است، در این مبحث نیز، نقشی کلیدی ایفا و نصاب احراز «سرسپردگی به استکبار» را مشخص می کند. طبیعی است که با لحاظ این قیود، دایره «مستحقان بیزاری» ضیق می شود و غافلان، ناآگاهان و حتی برخی لجاجت‌کنندگان از شمول آن بیرون می مانند. ناگفته هویداست که با این ملاحظات، چقدر باید در «اظهار بیزاری» احتیاط کرد و بی‌سبب، غبار غم را بر چهره سالکان طریق «جذب حداکثری و دفع حداقلی» ننشاند. آیا تاکنون گفتار و رفتار خود را به محک راهبرد کلان «جذب حداکثری» سنجیده‌ایم که اینک در پی «مستحقان بیزاری» افتان و خیزان به راه افتاده‌ایم؟! 

ضرورت برخورد با سوءاستفاده از مقدسات