آینده خوب افغانستان در گرو راه‌حل سیاسی/ اهداف ایران از گفت‌وگو‌های بین‌الافغانی

افغانستان این روز‌ها شاهد خروج نیرو‌های نظامی آمریکا و ناتو پس از ۲۰ سال حضور از این کشور است. آمریکا و ناتو بی‌توجه به ساختار قومیتی حاکم بر افغانستان، در سال ۲۰۰۱ این کشور را اشغال کردند.

در طول این ۲۰ سال، نه تنها «ثبات و امنیت» بر افغانستان حاکم نشده، بلکه اختلافات و ناامنی‌های آن با شدت بیشتری ادامه پیدا کرد. رفتار غربی‌ها «ویرانی، ناامنی، آوارگی و جنگ» را برای این کشور، منطقه و جهان به ارمغان آورده است. از دلایل دیگر رشد گروه‌های رادیکال در افغانستان، حمایت مالی عربستان سعودی و برخی دیگر از کشور‌های عرب خلیج فارس از این گروه‌ها بود.

نتیجه عملکرد آمریکا در افغانستان باعث رشد تروریسم در این منطقه شد. آمریکا در سال‌های ابتدایی با هدف ادعایی قرار دادن سران گروهک تروریستی القاعده، و بی‌توجهی به بدنه آن و سایر گروه‌های موجود در افغانستان، باعث به قدرت رسیدن طالبان در این کشور شد.

در روز‌های اخیر همزمان با خروج نیرو‌های آمریکا، طالبان پیشروی خود را در افغانستان شروع کرده است. براساس گزارش‌ها طالبان از نظر جغرافیایی بخش بزرگی از این کشور را تصرف کرده است به طوری که از ۳۸۸ ولسوالی (فرمانداری)، حدود ۲۰۰ ولسوالی را به تسلط خود درآورده‌اند. به لحاظ تسلط جغرافیایی، اکثریت افغانستان در دست طالبان است؛ اما از نظر جمعیتی کمی جای تامل دارد و اینطور به نظر نمی‌رسد.

ایران همواره حمایت خود را از افغانستانی با ثبات و امنیت، با حضور تمام گروه‌های افغانستانی اعلام کرده است و در این راستا از هیچ حمایتی دریغ نمی‌کند؛ زیرا امنیت ملی دو کشور با یکدیگر گره خورده و به هم مرتبط است.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در همین زمینه گفت: طالبان همه امروز و همه آینده افغانستان در دولت نخواهد بود؛ اما قطعاً گفت‌وگو‌های بین‌الافغانی به شمول حضور طالبان را تسهیل می‌کنیم. امنیت ایران و افغانستان به هم پیوستگی جدی دارد و طبیعی است که از نزدیک موضوعات افغانستان را پیگیری می‌کنیم. آینده افغانستان را تنها یک راه حل سیاسی می‌تواند تضمین کند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین تاکید کرد که حفظ تمامیت ارضی، وحدت ملی، رعایت حقوق اقلیت‌ها و دستاورد‌های ملت افغانستان و گفت‌وگو‌های اصیل بین‌الافغانی تنها راه‌حل است. همواره گفتیم آماده تسهیل گفت‌وگو‌ها هستیم. آینده افغانستان باید در داخل افغانستان تعیین شود.

وی همچنین در توییتی در مورد تحولات اخیر در افغانستان نوشت: به دقت تحولات نگران‌کننده در افغانستان را دنبال می‌کنیم. ایران خواستار کاهش فوری تنش، احترام به حاکمیت قانون و گفت‌وگوی فراگیر است. سیاست‌های مخرب ایالات متحده تبعات بلندمدتی در منطقه ما داشته و حالا هم عملکرد بی‌نهایت غیرمسئولانه آمریکا در حال تحمیل خسارت بیشتر است.

در همین راستا، با طرح ابتکاری ایران، اجلاس بین‌الافغانی با حضور نمایندگان دولت افغانستان، شخصیت‌های عالی جمهوریت و هیئت عالی سیاسی طالبان، چهارشنبه شانزدهم تیرماه جاری به میزبانی جمهوری اسلامی ایران در وزارت امور خارجه برگزار شد.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان، در این اجلاس با اشاره به نتایج نامطلوب ادامه منازعات در افغانستان، بازگشت به میز مذاکرات بین‌الافغانی و تعهد به راهکار‌های سیاسی را بهترین انتخاب از سوی رهبران و جریان‌های سیاسی افغانستان دانست.

ظریف با تاکید بر تعهد جمهوری اسلامی ایران جهت کمک به توسعه همه جانبه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان پس از برقراری صلح، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای کمک به روند گفت‌وگو‌ها میان جناح‌های موجود به منظور حل و فصل مناقشات و بحران‌های جاری در آن کشور اعلام کرد.

سید وحید ظهوری حسینی کارشناس مسائل سیاسی افغانستان در همین زمینه به میزان گفت: افغانستان جزو مراکز مهم مقابله با جنایات آمریکا و همچنین سایر کشور‌هایی است که در افغانستان رشد پیدا کردند. حضور گروه‌ها و هیئت‌های مختلف افغانستانی و در جلسه‌ای که به میزبانی تهران برگزار شد، می‌تواند زمینه خیلی خوبی برای هماهنگی در دفاع از مردم مسلمان ایجاد کند و آینده خوبی را برای افغانستان تدارک ببینند.

ظهوری حسینی اضافه کرد: مردم افغانستان معتقدند که با کمک‌های سایر کشور‌ها می‌توانند نتایج مطلوبی را به دست بیاورند. مردم عادی افغانستان مخالف سیاست‌های آمریکا در قبال افغانستان و دخالت‌های این کشور در امور داخلی و تامین منافع آمریکا و همچنین خواستار مقابله در این کشور هستند؛ لذا مذاکرات گروه‌های افغانستانی با حضور ایران و کشور‌هایی که علاقمند به مردم افغانستان هستند، می‌توانند نتایج خوبی را به همراه داشته باشد.

این کارشناس مسائل سیاسی افغانستان با بیان اینکه طالبان یک جریان و گروه واحد نیست و گرایش‌های مختلف در آن وجود دارد، گفت: من فکر می‌کنم با گرایش‌های مختلفی که طالبان دارند، اگر مورد حمایت کشور‌های قدرتمند دیگر قرار بگیرد، می‌تواند به نتایج مطلوب موثر و مثبتی بیانجامد. در غیر این صورت آمریکا می‌تواند با نام طالبان زمینه را طوری مساعد کند که حکومت افغانستان را که در گذشته به آن دست پیدا نکرده و به اهداف خود نرسیده بود، برسد.

وی درخصوص نتیجه احتمالی گفت‌وگو‌های بین‌الافغانی که به ابتکار ایران برگزار می‌شود، اضافه کرد: فکر می‌کنم که موضوعاتی که در جلسه‌ای که به میزبانی تهران و با حضور گروه‌های افغانستانی مطرح شد به خوبی دنبال شود یقینا آمریکا و طرح‌های آن باز هم شکست خواهند خورد.

این کارشناس مسائل سیاسی افغانستان درباره راه‌کار برون رفت افغانستان از تنش و ناآرامی، تصریح کرد: اگر گروه‌ها و جریان‌های افغانستانی به یکدیگر احترام بگذارند و با گفت‌وگو‌های سیاسی و مذاکره با یکدیگر هماهنگی داشته باشند، یکی از بهترین زمینه‌هایی است که می‌تواند نتایج خوبی را در افغانستان رقم بزند.

به هر صورت، رژیم آمریکا همانگونه که با لشکرکشی به افغانستان، جنگ و تررویسم و بدبختی را برای این کشور به ارمغان آورد اکنون نیز با خروج غیرمسئولانه، امنیت مردم همسایه شرقی کشورمان را به خطر انداخته است اما مردم افغانستان اجازه نخواهند داد سرنوشت‌شان خارج از مسیر «جمهوریت» تعیین شود.