موشکهای کروز چند سالی است که وارد دکترین دفاعی و امنیتی کشورهای جهان شدهاند و یکی از موشکهای موثر در جهان هستند. این موشکها به قدری مهم هستند که امروزه بسیاری از کشورهای جهان بیشتر توان خود را بر روی طراحی، ساخت و استفاده از موشکهای کروز متمرکز کرده اند. این کار چندین دلیل دارد که مهمترین آن را میتوان هزینه کمتر فرآیند تولیدشان نسبت به تولید موشکهای بالستیک و مؤلفههای حرکت موشک بهسوی هدف دانست.
سامانه موشکی کروز Cruise missile نوعی هواگرد بیسرنشین هدایت شونده و بالستیک است که مسیر آن تا رسیدن به هدف قابل تغییر و هدایت است. در اغلب سامانههای کروز از نوعی موتور جت استفاده میشود در حالیکه موشکهای دیگر از موتور راکتی استفاده میکنند.
موشکهای کروز معمولاً تمام مسیر خود را در ارتفاع بسیار پائین (برای جلوگیری از تشخیص توسط رادارهای دشمن) و با سرعت تقریباً ثابت با سرعت مافوق صوت یا نزدیک به صوت طی میکنند. تفاوت موشک کروز با پهپاد این است که کروزها فقط به عنوان یک سلاح استفاده میشوند و کلاهک جنگی بخشی از بدنه آنهاست.
یکی از مهمترین نکات درباره موشک کروز پرواز طولانی مدت آن است. به همین دلیل ممکن است در طول مسیر از چند متر تا چند صد متر توسط سامانههای منحرف کننده پدافندی دشمن، با وضعیت حرکت لختی، موشک انحراف داشته باشد، البته با وجود سامانههایی نظیر سامانه انطباق متقابل پشت سر هم جغرافیایی، سامانه سی دی اس و سامانه جی پی اس احتمال این مورد بسیار کاهش پیدا میکند.
ایران مجموعه متنوعی از موشکهای کروز ساخته است. اوایل دهه نود اعلام شد به زودی از موشک کروز «مشکات» با برد دو هزار کیلومتر هم رونمایی خواهد شد. به گفته مهدی فرحی رئیس سازمان هوافضا و معاون وزیر دفاع ایران این موشک ۲ هزار کیلومتر برد داشته و از «از سه قابلیت دریاپایه، زمینپایه و هواپایه برخوردار خواهد بود و میتواند از روی هواپیما نیز شلیک شود».
در اسفندماه سال ۹۳ ایران از یک کروز سطحبهسطح با نام موشک سومار رونمایی کرد. به احتمال زیاد این موشک نمونه تکاملیافته مشکات است و چون از روی زمین شلیک میشود بایستی یک بوستر هم بر روی آن تعبیه شده باشد.
موشک کروز «یا علی» هم در همین حدود برد دارد. در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی، ایران از موشک کروز زمینی «هویزه» رونمایی کرد. این موشک ۱۳۵۰ کیلومتر برد دارد.
ایران تعدادی موشک کروز ضدکشتی هم دارد، از جمله موشکهای کوتاهبرد «رعد»، «نصر»، «کوثر»، «ظفر» و «نور».
سپاه پاسداران در اواسط سال ۱۳۹۸ گفت که یک موشک کروز ۱۵۰۰ کیلومتری با قابلیت پرتاب از هواپیما به زودی رونمایی خواهد شد. هنوز این موشک به نمایش عمومی در نیامده است. ایران در جهت افزایش دقت، کارایی و برد موشکهای کروز خود گام برمیدارد.
یکی از نیروهایی که به طور گسترده از انواع موشکهای کروز به ویژه کروزهای دریایی استفاده میکند نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. در واقع امروز استفاده از موشکهای کروز دریایی یکی از مولفههای قدرت نیروی دریایی ارتش است.
همان طور که اشاره شد صنایع دفاعی کشورمان یکی از برترین کشورهای جهان در حوزه ساخت تجهیزات و تسلیحات متنوع هستند که یکی از این تجهیزات موشکهای کروز دریایی هستند. در ادامه با چند نوع از موشکهای کروز دریایی آشنا میشویم.
*موشک کروز دریایی نور
تاریخ رونمایی: دهه ۷۰
طول موشک: ۶/۳۸ متر
قطر موشک: ۳۶ سانتیمتر
نوع موتور: توربوجت با سوخت مایع
برد عملیاتی: ۱۲۰ کیلومتر
وزن کلی: ۷۱۵ کیلوگرم
سرعت پرواز: ۱۱۰۰ کیلومتر بر ساعت
ارتفاع پروازی: ۳۰ متر از سطح دریا
سیستم هدایت: رادار داخلی و رادار فعال.
ویژگیهای خاص: پرواز در ارتفاع پایین، کلاهک شدیدالانفجار (High explosives)، رادار کوچک بازتابی پرواز، سامانه هدایت با توانایی ضد اغتشاش پذیری قوی و عدم امکان ردگیری.
یگانهای کاربر: نیروی دریایی ارتش، نیروی هوایی ارتش و نیروی دریایی سپاه.
* موشک کروز دریایی قدیر
تاریخ رونمایی: شهریور ۹۳
یگانهای کاربر: نیروی دریایی سپاه پاسداران و نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
برد عملیاتی: ۳۰۰ کیلومتر
ویژگی خاص: آماده سازی سریع، ارتفاع پروازی پایین، ضد جنگ الکترونیک و دقت بالای ناوبری
قابلیت استفاده: سامانههای پرتاب از ساحل و دریا و انواع شناورها و بالگردها
ویژگیهای ابعادی این موشک به موشک کروز دریایی نور شباهت دارد
* موشک کروز دریایی قادر
تاریخ رونمایی: رژه ۳۱ شهریور سال ۱۳۹۰
طول موشک: ۷۴۰ سانتیمتر
قطر موشک: ۳۶ سانتیمتر
نوع پیشران: توربوجت با سوخت مایع
سرعت: ۱۱۰۰ کیلومتر بر ساعت
ارتفاع پروازی: ۲۰ تا ۳۰ متری از سطح دریا
نوع کلاهک: انفجار شدید (High explosives) با قابلیت نفوذ در زره کشتیها
نوع هدایت: رادار داخلی فعال و خلبان خودکار دیجیتال (DAP- digital auto pilot).
قابلیتهای ویژه موشک: قابلیت گریز از سیگنالهای پارازیت و سامانههای جنگ الکترونیک.
یگانهای کاربر: نیروی دریایی ارتش، نیروی هوایی ارتش و نیروی دریایی سپاه.
* موشک کروز دریایی نصر
تاریخ رونمایی: رزمایش وحدت ۸۷ در خلیج فارس
طول موشک: ۳/۵ متر
قطر موشک: ۰/۲۸ متر
وزن موشک: ۳۵۰ کیلوگرم
وزن کلاهک: ۱۵۰ کیلوگرم
برد موثر: ۳۵ کیلومتر.
سرعت موشک: ۲۷۰ تا ۳۰۰ متر بر ثانیه.
نحوه هدایت: هدایت تلویزیونی و راداری و حسگرهای سختی سنجی در کلاهک موشک.
قابلیت ویژه: استفاده در لایههای دفاع ساحلی برای عمل به عنوان مکمل پدافند ساحلی در کنار سامانههای توپخانهای.
ویژگیهای خاص: قابلیت ایجاد انفجار در بدنه کشتیها و شناورهایی با زره نیمه سنگین.
یگانهای کاربر: نیروی دریایی ارتش، نیروی هوایی ارتش و نیروی دریایی سپاه.
ارسال نظرات