وقتی ملت تحقیر می‏شد

رهبرمعظم انقلاب در بندی از بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی عنوان فرموده‌اند: «انقلاب به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و کشور که در دوران پهلوی و قاجار به شدّت تحقیرشده و به شدّت عقب مانده بود، در مسیر پیشرفت سریع قرار گرفت.»
سلطنت پادشاهان قاجار از سال ۱۱۷۴ شمسی با تاج‌گذاری آقامحمدخان قاجار آغاز شد و تا سال ۱۳۰۴ ادامه یافت. پس از آن نیز پهلوی اول و دوم تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ بر کشور ایران حکومت کردند. نفوذ جدی استعمار به ایران چند سال پس از آغاز سلطنت قاجار و با سفر جان ملکمِ انگلیسی به ایران صورت گرفت.
سلطنت قاجار مصادف با حوادث گوناگونی همچون جنگ‌های ایران با روسیه، انعقاد قرارداد‌های مختلف با روسیه و انگلیس و واگذاری امتیازاتی به آنان، انقلاب مشروطیت و جنگ جهانی اول بود.
در دوره فتحعلی شاه قاجار جنگ‌های ایران و روسیه (۲ جنگ بزرگ در یک دوره ۲۵ ساله) رخ داد که در نتیجه این جنگ‌ها ایران شکست خورد و با انعقاد عهدنامه‌های گلستان و ترکمنچای بخش‌هایی از خاک کشورمان (قفقاز و ترکمنستان امروزی) به امپراتوری روسیه پیوست. انگلیس نیز در دوره قاجار توانست امتیاز‌های رویترز و دارسی را از ایران دریافت کند. ایران همچنین در این دوره بنا بر قرارداد ۱۹۰۷ (قرارداد سن‌پترزبورگ) بین دو کشور انگلیس و روسیه تقسیم شد. پس از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روسیه نیز قرارداد ۱۹۱۹ ایران و انگلیس به امضا رسید که طبق این قرارداد تمام امور کشوری و لشکری ایران زیر نظر مستشاران انگلیسی و با مجوز آنان انجام می‌گرفت. گرچه این قرارداد به دلیل مغایرت با قانون اساسی مشروطه و مخالفت‌های با آن اجرایی نشد، اما یک سال بعد با کودتای انگلیسی (کودتا ۳ اسفند ۱۲۹۹ با طراحی آیرونساید ژنرال انگلیسی اجرا شد) رضاخان میرپنج فرمانده کل قوا شد.
حیات پهلوی اول و دوم نیز با نفوذ و سلطه انگلیسی‌ها گره خورده است. رضاشاه با کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ روی کار آمد و سپس به سلطنت رسید. شهریور سال ۱۳۲۰ و پس از آغاز جنگ جهانی دوم، نیرو‌های نظامی شوروی از شمال و نیرو‌های نظامی انگلیس از جنوب به مرز‌های کشور تهاجم کردند. با حرکت نیرو‌های نظامی روس و انگلیسی به سوی تهران، رضاشاه استعفا داد و با کشتی انگلیسی به آفریقای جنوبی تبعید شد. پس از سقوط رضاشاه، نمایندگان اشغالگران در خصوص انتخاب پادشاه جدید به مذاکره پرداختند که در نهایت محمدرضا پهلوی (فرزند رضاشاه) به پیشنهاد انگلیس به‌عنوان شاه ایران انتخاب شد.
در دوران قاجار و پهلوی علاوه بر مناطقی که بر اساس عهدنامه‌های گلستان و ترکمنچای از ایران جدا شدند، بخش‌های وسیعی از آسیای میانه، افغانستان، بلوچستان و سیستان نیز از ایران منفک شدند. در دور قاجار همچنین به جدایی بخش‌های وسیعی از کردستان رسمیت داده شد. بحرین نیز در آخرین سال‌های حکومت محمدرضا شاه پهلوی از ایران جدا شد. در مجموع بیش از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار کیلومترمربع از خاک ایران جدا شد که این مساحت بیش از دو برابر مساحت کنونی ایران است. شکست ایران در جنگ‌های دوره قاجار، جدایی بخش‌های وسیعی از سرزمین ایران و حکومت دیکتاتوری رضاشاه موجب شد که ملت ایران حقیر شود.