با نماینده کج‌رفتار چه باید کرد؟

حضرت امام خمینی (ره) در یکی از سخنرانی‌هایشان درباره نمایندگان مجلس می‌فرمایند: «اگر چنانچه وکلای شما بعضی‌هایشان تخلف کردند، به آن‌ها تنبه بدهید که آقا نکن. اگر زیادتر کردند دفعه دیگر تعیینشان نکنید، کسی دیگر را تعیین کنید.» نمایندگان مانند سایر انسان‌ها مصون از خطا و تخلف نیستند و ممکن است به هر دلیل دچار لغزش و خطا شوند. مسئله مهم چگونگی برخورد با این تخلفات احتمالی است. مروری بر رهنمود‌های حضرت امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب نشان می‌دهد، این برخورد دارای چند بعد است؛
۱- نظارت و برخورد داخلی مجلس بر نمایندگان؛
۲- نظارت عمومی و همگانی مردم و امربه‌معروف و نهی از منکر نمایندگان و برخورد سلبی از طریق رأی ندادن در صورت تکرار تخلف و لغزش؛
۳- نظارت و برخورد مناسب دستگاه‌های مسئول.
خردادماه سال ۱۳۹۰ رهبر معظم انقلاب اسلامی به‌طور مبسوط به مسئله خود نظارتی در مجلس پرداخته و رستگاری مجلس را در گرو عمل به این نظارت و تقوای جمعی عنوان می‌کنند. معظم له در این دیدار که با نمایندگان مجلس وقت انجام شده می‌فرمایند: «اینجا جای تقوای جمعی است. ما یک تقوای فردی داریم که هرکسی خود را تحت مراقبت دائم داشته باشد. تقوای کامل این است که انسان به‌طور دائم خود را تحت مراقبت داشته باشد؛ مثل کسی که در یک محوطه‌ی پوشیده‌ی از خار‌های دامن‌گیر دارد حرکت می‌کند - این مثال، هم در روایات هست، هم در کلمات بزرگان هست - باید دائم حواسش باشد؛ یعنی زیر پایش را نگاه کند. اگر غفلت کنید، خار دامن شما را می‌گیرد، لباس شما را پاره می‌کند، پای شما را مجروح خواهد کرد. تقوا را تشبیه کرده‌اند به حرکت در خارستان. خب، این تقوای فردی است و لازم است؛ راه دستیابی به فوز و فلاح هم فقط همین است.

 

اگر کسی بخواهد به فلاح برسد، به فوز برسد، به نجات ابدی برسد، بایستی تقوا داشته باشد. هر مقدار این حالت بیشتر بود، فوز و فلاح بیشتر است. یک تقوای جمعی هم داریم. تقوای جمعی این است که جمع‌ها مراقب خودشان باشند. جمع به حیث جمع، مراقب خودشان باشند. بی مراقبتی جمع‌ها نسبت به مجموعه‌ی خودشان، موجب می‌شود که حتّی آدم‌هایی هم که در بین آن جمع‌ها تقوای فردی دارند، با حرکت عمومیِ آن جمع‌ها بغلتند و به‌جایی بروند که نمی‌خواهند. در طول این سی سال، ما از این ناحیه ضربه خورده‌ایم. یکی از جا‌هایی که ضعف نشان داده‌ایم، همین بوده... من پارسال به شما عرض کردم که در داخل مجلس شورای اسلامی، خود نظارتی بگذارید. این، همان تقوای جمعی است. مجموعه، خود را بپاید. حالا حرف‌هایی گوشه‌کنار زدند که نماینده باید آزاد باشد، چه باشد. کسی با آزادی نماینده مخالف نیست؛ با کج‌رفتاری نماینده مخالف است. یک نماینده کج‌رفتار ممکن است مجلس شورای اسلامی را بدنام کند، متهم کند؛ حیف نیست؟ مجلسِ به این عظمت، این نهاد قانونیِ اساسی در کشور.»