- ماهواره‌بر «قائم-۱۰۵» و ماهواره «نور-۴» تا سال آینده پرتاب می‌شود +فیلم
- صالح قاسمی: سازمان برنامه و بودجه پاشنه آشیل موفقیت قانون جوانی جمعیت است
- سپاه ۷۳ مجتمع آبرسانی برای ۳۵۰۰ روستا میسازد
- رشد خزنده دلار نیما/ پروژه تکنرخسازی ارز کلید خورد؟
- سلطان مصرف برق تهران کشف شد؛ مصرف برق یک محله در یک خانه شمال شهر!
- رشد ۸ درصدی؛ دشوارِ ممکن!
- شیعیان شبه قاره روی گسل ناامنی و تروریسم
- ترور شهید هنیه باشلیک پرتابه کوتاهبرد انجام شده است
- به مناسبت روز بزرگداشت شهدای مدافع حرم؛
- جنگ آبی؛ مجازات بیرحمانه علیه ساکنان کرانه باختری
- سومین پیروزی مادورو؛ اتمسفر پایدار ضدآمریکایی در منطقه لاتینتبار
- قول سدید رئیس‌جمهور در آیین پیروی از ملت
- دولت چهاردهم و مسئله «آسیبهای اجتماعی»
- بازی دو سر باخت؛ رهآورد فرش قرمز برای یک جانی تحت تعقیب
- نفوذ داعش به خلیج فارس؛ اثبات ناکارآمدی سازوکارهای امنیتی شورای همکاری
دوشنبه ؛ 26 شهريور 1403 با پول نفت چه‌کار کنیم!؟
بر اساس آمار‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت ما از ۳۸.۷ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ به ۵۵.۴ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۱ افزایش یافت. همچنین اخبار حاکی از شکستن رکورد صادرات نفت در سال ۱۴۰۲ هستند. از دیگر سو دیپلماسی فعال دولت سیزدهم نیز دسترسی به منابع ارزی بلوکه‌شده در سایر کشور‌ها -از جمله کره‌ی جنوبی- را فراهم کرده است. اخیراً محمدرضا فرزین -رئیس کل بانک مرکزی- در یادداشتی با اشاره به ۷ میلیارد دلار پول بلوکه ایران در کره‌ی جنوبی، گفت متاسفانه به دلیل اینکه پول ما به‌صورت وون در کره ذخیره شده بود و در سال‌های اخیر شاهد کاهش برابری قدرت وون در برابر دلار بودیم، یک میلیارد دلار از ارزش دارایی ما کم شد و در نهایت ۶ میلیارد دلار کشورمان آزاد شد. فرزین همچنین افزود: «بزودی تمامی این منابع یورویی به حساب‌های ۶ بانک ایرانی در قطر واریز و بصورت پرداخت بانکی جهت خرید کالاهای غیرتحریمی استفاده می‌شود. مابقی این منابع هم در صورت سپرده، مشمول دریافت سود بانکی خواهد شد.» اکنون با وجود دسترسی به درآمدهای ارزی، سوال اینجاست که راه صحیح خرج کردن این درآمدها چیست؟!
- کارهای زیربنایی
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزی امسال خود در حرم رضوی یک توصیه‌ی مهم به دولت داشتند. ایشان فرمودند: «گفته می شود که حالا مثلاً قیمت نفت گران شده، درآمدهای نفتی افزایش پیدا کرده، خب حالا با این افزایش درآمدهای نفتی چه کار می خواهیم بکنیم؟ دو جور می شود حرکت کرد: یکی اینکه نگاه کنیم بگوییم خب درآمد ارزی‌مان زیاد است، واردات را افزایش بدهیم، مردم رفاه پیدا کنند، آسایش پیدا کنند و مانند اینها؛ این [نگاه] البتّه ظاهر خوبی دارد، [امّا] باطن بسیار بدی دارد؛ این ضایع کردن سرمایه‌های اساسی کشور است. یک راه دیگر هم این است که ما از درآمدهای نفتی برای زیرساخت‌های کشور، برای کارهای اساسی کشور استفاده کنیم؛ بنیان ها را محکم کنیم که اقتصاد ریشه‌دار بشود در کشور و بتوانیم از آنها استفاده کنیم.» ایشان همچنین پیش‌تر در سخنرانی ۲۳ فروردین سال ۱۴۰۱ نیز فرمودند: «مراقب باشیم که اگر یک گشایش ارزی به‌وجود می‌آید، این منابع ارزی صرف واردات بی‌رویه نشود... کارهای زیربنایی زیادی ما داریم.»
- ظاهر خوب، باطن بد!
همین حالا که درآمدهای نفتی زیاد شده، عده‌ای در کشور برای این درآمدها کیسه دوخته‌اند. این افراد ادعا می‌کنند که ما در سال ۱۲۰ میلیارد دلار تقاضا برای ارز داریم اما ۸۰ میلیارد دلار بیشتر نداریم. بنابراین دولت باید آن ۸۰ میلیارد دلار (که اعم از درآمدهای نفتی و درآمدهای حاصل از صادرات غیر نفتی) است را در اختیار گرفته و با نرخ ارزان -مثلاً زیر ۲۰ هزار تومان- به واردات کالاهای مورد نیاز کشور تخصیص دهیم تا اولاً کالاهای مصرفی با ارز ارزان در اختیار عموم مردم قرار بگیرد و در ثانی مواد اولیه وارداتی نیز ارزان در اختیار تولیدکننده قرار بگیرد تا از این طریق بتوانیم تورم ناشی از فشار هزینه به تولیدکننده را کنترل کنیم. این ایده همان‌طور که رهبر انقلاب فرمودند ظاهر بسیار زیبایی دارد اما باطنش بد است. مهم‌ترین ایرادش نیز این است که نیازهای اساسی و کارهای زیربنایی کشور را اساساً نادیده می‌گیرد.
- اقتصاد سیاسی ایده بد
از این بگذریم که آن ایده بد را عموماً افرادی مطرح می‌کنند که رانت ارز ترجیحی هنوز زیر زبانشان شیرینی می‌کند و کافی است بررسی کنیم تا ببینیم هیئت مدیره‌ی کدام شرکت‌ها هستند و آن شرکت‌ها در دولت حسن روحانی چقدر ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفتند! جالب آنکه همین افراد که گاه به لحاظ سیاسی خود را اصول‌گرا می‌دانند به تمجید ایده‌های غیر علمی اقتصادی حسن روحانی نیز می‌پردازند. ریشه‌ی این تعریف و تمجید‌ها را باید در شیرینی آن رانت‌های ارزی جست‌و‌جو کرد. با این حال اگر چه بخشی از ارز ترجیحی تبدیل به رانت می‌شود، بخشی از آن نیز مقداری قیمت‌ها را در کوتاه‌مدت کنترل می‌کند. در همان کوتاه‌مدت هم از یک سو واردات کالاهای مصرفی، به تولید داخل ضربه می‌زند و از دیگر سو وقتی دولت دستش برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و تولید خالی شود، رشد اقتصادی در سال‌های آینده کاهش می‌یابد و عملاً اشتغال‌زایی نیز روند کندی به خود می‌گیرد.
- ضرورت تامین مالی توسعه
این در حالی است که درآمدهای ارزی باید عمدتاً صرف پروژه‌های توسعه شوند و سطح تولید و اشتغال را افزایش دهند. چنین مسیری است که در بلندمدت می‌تواند رفاه را بهبود ببخشد و بهره‌وری را افزایش دهد. بنابراین این روزها که درآمدهای ارزی دولت بالاست، از یک سو جریانات شبه علمی عوام‌فریب دست به کار شده‌اند تا از کسیه‌ی خلیفه ببخشند و با وعده حاتم‌بخشی درآمدهای ارزی برای خود رأی دست و پا کنند و هم رانت‌خوارها که دلشان برای رانت ارز ترجیحی تنگ شده، صف بسته‌اند. در چنین شرایطی دلسوزان وطن باید به تذکرات رهبر معظم انقلاب توجه کنند و پشتیبان این مطالبه باشند که دولت درآمدهای ارزی را صرف پروژه‌های زیربنایی معطل‌مانده و کارهای اساسی کشور کند. ارزان‌فروشی درآمدهای نفتی که برای همه‌ی مردم است -و باید صرف پیشرفت کشور شود- خیانت به منافع ملی است. دانیال داودی
ارسال نظرات