سوغات دمشق

پایگاه رهنما:

هفته گذشته آیت الله رئیسی؛ رئیس جمهور کشورمان در رأس هیأتی همراه پس از ۱۳ سال به سوریه سفر کردند. آیت الله رئیسی و هیأت همراه در این سفر دو روزه خود با مقامات عالی این کشور درباره راهکارهای تحکیم و تقویت روابط سیاسی و گسترش و همکاری‌های اقتصادی گفت‌‌وگو کردند. رئیس جمهور همچنین در این سفر در نشست مشترک تجار ایران و سوریه حضور یافت. دیدار و گفت‌وگو با ایرانیان مقیم و زیارت اماکن مقدسه سوریه از دیگر برنامه‌های این سفر دو روزه بود. چینش ملاقات رئیس‌جمهور در کشور سوریه نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تحکیم جایگاه محور مقاومت افزوده‌های اقتصادی نیز داشته و یک سفر دو وجهی برای تهران و دمشق است. این یازدهمین سفر خارجی آیت‌الله رئیسی و نخستین سفر عالی‌ترین مقام اجرایی کشورمان پس از ۱۳ سال به سوریه و در راستای تقویت روابط همسایگی است. سوریه در بخش عمده‌ای از ۱۳ سال گذشته شاهد جنگ و درگیری‌های شدید داخلی بود که با پیروزی محور مقاومت بر گروهک‌های تروریستی از جمله داعش و حامیان غربی و بین‌المللی آن همراه شد.

• نقشه تجزیه سوریه شکست خورد

آقای رئیسی پیش از سفر به سوریه، در گفت‌وگو با شبکه خبری المیادین به وضعیت فعلی این کشور پرداخت و در همین راستا گفت: آمریکایی ها و صهیونیست ها، امید زیادی داشتند که سوریه سقوط کند. ایران، شاید تنها کشوری بود که از نظام سوریه حمایت کرد و در برابر تکفیرها و کشورهایی ایستاد که به دنبال تجزیه [سوریه] بودند. حزب الله و ایران از تجزیه سوریه جلوگیری کردند.

وی با بیان اینکه بسیاری از کشورها پی بردند که سوریه شکست نخواهد خورد و به همین دلیل، در روابط خود با دمشق، بازبینی کردند، افزود: ما از برقراری روابط سوریه با سایر کشورها، استقبال می‌کنیم. روابط ایران و سوریه، راهبردی و مهم است و ادامه خواهد یافت. سفر من به سوریه هم در راستای تحکیم و توسعه این روابط است. رئیس جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ادامه حمایت های تهران از محور مقاومت، خاطر نشان کرد: سوریه باید بر همه اراضی خود حاکمیت داشته باشد و معتقدیم که آمریکایی ها باید فورا از این کشور خارج شوند. در خصوص بازسازی سوریه هم ما آماده همکاری با ملت و دولت سوریه هستیم.

• روابط برادرانه ایران و سوریه

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه ایران و سوریه که به ریاست وی و رئیس جمهور سوریه برگزار شد، ضمن ابراز خرسندی از پیروزی دولت و ملت سوریه و جبهه مقاومت در برابر تروریسم‌ و عبور از دوران سخت، گفت: تغییرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بسیار، نتوانسته بر روابط برادرانه دو کشور تاثیر بگذارد. رئیس‌ جمهور تصریح کرد: روابط ایران و سوریه با خون شهدای عزیز ما به خصوص شهید حاج قاسم سلیمانی گره خورده‌ و این اسم رمز پایداری‌ و استحکام روابط دو کشور است. آقای رئیسی خاطر‌نشان‌ کرد: دولت و ملت سوریه دشواری‌ها و مشکلات بزرگی را پشت سر گذاشتند و امروز می‌توانیم بگوییم که شما این مشکلات را پشت سر گذاشتید و با وجود تهدیدها و تحریم‌هایی که علیه شما تحمیل شد، توانستید پیروز شوید. رئیس جمهور در ادامه متذکر شد: امروز حقانیت‌ جایگاه ایران و سوریه‌، انطباق این مسیر با عقلانیت‌ و مقاومت و ایستادگی کاملاً اثبات شده و جواب داده و کسانی که تا دیروز نسبت به موضع و جایگاه سیاسی و نظرات و دیدگا‌ه‌های ایران درباره سوریه تردید داشتند، متقاعد شده‌اند که این موضع، به‌حق و عادلانه بوده است. رئیسی با تاکید بر حمایت و کمک ایران به تحقق صلح پایدار، ثبات‌ و آرامش در سوریه، گفت: جمهوری اسلامی همانطور که در مبارزه با تروریسم در کنار دولت و ملت سوریه ایستاد، در عرصه آبادانی و پیشرفت نیز در کنار برادران سوری خود خواهد ماند. «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه نیز در این نشست، با قدردانی از مواضع و حمایت‌های جمهوری‌ اسلامی از دولت و ملت سوریه در روزهای سخت‌ و بحرانی این کشور گفت: دولت و ملت سوریه محبت‌‌ها و کمک‌های برادران ایرانی خود را فراموش نخواهند کرد. رئیس جمهور سوریه خواستار نقش‌آفرینی بیشتر جمهوری اسلامی ایران در برقراری صلح و امنیت پایدار در این کشور و حضور مؤثر در بازسازی مناطق جنگ‌زده شد. بشار اسد‌ تصریح کرد: روابط سوریه و ایران، روابط غنی و مملو از تجارب است؛ به این دلیل که حتی در دوره‌های سخت و دشوار هم با وجود طوفان‌های شدید سیاسی و امنیتی در منطقه خاورمیانه، روابط با ثبات و پایداری بوده‌ است.

• استمرار هراس صهیونیست ها

سفر رئیس‌جمهور به سوریه به دلیل تقارن با برخی تحولات درون منطقه‌ای به‌خصوص احیای روابط ایران و عربستان و همچنین دو اتفاق دیگر، یعنی تلاش سعودی برای ترمیم روابط خود با سوریه و علامت‌های مثبت از سوی جهان عرب برای ترمیم ارتباط با سوریه و همچنین تلاش‌های هماهنگ ایران و روسیه برای بهبود مناسبات ترکیه و سوریه حائز اهمیت است؛ تا جایی که رسانه‌های رژیم صهیونیستی اعلام کردند سفر رئیسی به سوریه بسیار استثنائی است و باید تل‌آویو را نگران کند؛ به‌ویژه که این سفر اولین سفر رئیس‌جمهور ایران به سوریه بعد از سال ۲۰۱۱ به شمار می‌رود. کانال ۱۳ رژیم صهیونیستی در گزارشی ادعا کرده است که رئیسی ضمن دیدار با بشار اسد، بازدید میدانی نیز خواهد داشت. این شبکه در تحلیلی نوشته است که جمهوری اسلامی ایران خواهان یکپارچه کردن و متحد کردن محور «ایران - حزب‌الله - حماس - جهاد اسلامی» است و این امر باعث می‌شود که برنامه جدیدی در خصوص سیاست خاورمیانه پیاده کند. این شبکه اسرائیلی به سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، به بیروت و دیدارش با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان و زیاد النخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین هم در راستای ارزیابی خود از سفر رئیسی به سوریه اشاره دارد. از سوی دیگر محافل صهیونیست معتقدند سوریه در امتداد کشور عراق، ایران را از مسیر زمینی و دریایی به مدیترانه می‌رساند و ضمن تامین عمق راهبردی امنیتی می‌تواند موجب گشایش‌های جدید اقتصادی شود.

• اهمیت راهبردی سفر به دمشق

به باور کارشناسان سفر راهبردی رئیس‌جمهور می تواند موتور تقویت و بهبود روابط تهران-دمشق را از حوزه‌های سیاسی، امنیتی، نظامی و دفاعی گرفته تا اقتصادی و تجاری روشن کند. در حال حاضر کشور سوریه در دوران پسا بحران و پساجنگی قرارگرفته و نیازمند بازسازی و سازندگی است، روشن است که سوریه به دلیل تحریم‌های کشورهای غربی و نیز عدم تعادل اقتصادی به تنهایی قادر به بازسازی خود نیست. از سویی هیچ‌کدام از عناصر مؤثر در منطقه نمی‌توانند بار بازسازی سوریه را به‌تنهایی به دوش بکشند، برای همین بهترین گزینه برای احیای دوباره جایگاه سوریه تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای است که علاوه بر نقش‌آفرینی مؤثر جمهوری اسلامی ایران، کشورهای تراز مانند چین را نیز همگام کرده و این هم‌سویی با مشارکت دولت‌هایی چون عربستان و امارات همراه شود. این ابتکار عمل از جانب تهران نه‌تنها بلوک ضد تحریمی (هاب مقاومت) منطقه را قدرتمندترمی‌کند، بلکه با بازی دادن به متحدان بالقوه آمریکایی در منطقه آنها را با خود همراه خواهد کرد، این بازی درخشان و خوش نقشه می‌تواند اثرات چشمگیری در آینده منطقه و مناسبات کشورهای خاورمیانه با یکدیگر داشته باشد، از سویی مصالحه کشورهای منطقه، موجودیت رژیم صهیونیستی را به خطر می‌اندازد، این بازی دوسر برد نه‌تنها جای پای مقاومت را به‌عنوان اصل غیرقابل معامله در منطقه سفت‌تر خواهد کرد، بلکه به سرمایه‌گذاری‌های فرا منطقه‌ای جهت‌دهی می‌کند. واقعیت آن است که سرریز سرمایه‌گذاری کشورهای اروپایی و شرق آسیا در منطقه باید به مقاومت باشد، در غیر این صورت هر نوع توسعه گلخانه‌ای موقعیت لغزنده غربی‌ها را بهبود خواهد داد، در حال حاضر تقویت کریدورهای منطقه‌ای امری ضروری است.