انصارالله امنیت یمن را به توافق تهران-ریاض گره نزده است

با وجود توافق اخیر ایران و عربستان سعودی که انتظار می‌رفت نتایج مثبت آن بیش از همه در جنگ یمن خود را نشان دهد اما به نظر می‌رسد سعودیها به این توافق جدای از تنشهای منطقه‌ای نگاه می‌کنند و هشدارهای اخیر انصارلله به متجاوزان هم حکایت از این دارد که گشایشی در این زمینه انجام نشده است. در همین رابطه، یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن روز یکشنبه طی سخنانی خطاب به متجاوزان گفت:«باید دوره عفو عمومی که انصارالله برای بخشودن مزدوران متجاوز در ازای پیوستن به صنعا اعلام کرده است، غنیمت شمرده شود، چراکه اگر ائتلاف متجاوز هرگونه حماقتی مرتکب شود، احتمال اقدامات غافلگیرانه و حملات گسترده‌ چه در عربستان و چه در امارات وجود خواهد داشت و بر تمام منطقه تاثیر خواهد گذاشت». سریع تاکید کرد:«ما به همه آنهایی که هنوز در صفوف متجاوزان هستند، توصیه می‌کنیم درِ بخشش هنوز باز است و قبل از اینکه بسته شود، باید به خانه و روستاهای خود برگردند و از تجربه هشت ساله خود عبرت بگیرند. تجاوزات رو به پایان است و ما در نیروهای مسلح عزم خود را جزم کرده‌ایم تا با توکل به خدا تک تک اشغالگران را از کشورمان بیرون کنیم». محمد ناصر العاطفی، وزیر دفاع دولت نجات ملی یمن هم چند روز پیش به ائتلاف سعودی هشدار داد که اگر به توصیه‌های عبدلملک الحوثی رهبر انصارالله در خصوص توقف حملات به یمن و رفع محاصره و خروج از اراضی اشغالی گوش ندهند، پشیمان خواهند شد.

اتکا به توانمندی داخلی

اگرچه مقامات انصارالله توافق ایران و عربستان را به فال نیک گرفته و امید دارند این مسئله بتواند در تقویت ثبات و برقراری امنیت در منطقه ثمربخش باشد اما تحولات سیاسی در منطقه سبب نشده تا یمنی‌ها از اتکا به توان داخلی خود غافل شوند. از اینرو، نیروهای مسلح یمن در هشتمین سالگرد تجاوز ائتلاف سعودی، رزمایش بزرگی برگزار کردند تا نشان دهند که برای هر گونه سناریویی در آینده آماده هستند.

در دو سال گذشته انصارالله در سالگرد جنگ، عملیات موشکی را به تاسیسات نفتی عربستان و امارات انجام داده بود و انصارالله دو روز پیش از توافق تهران و ریاض، هشدار داده بود در صورتی‌ که مذاکرات با ریاض با میانجیگری عمان شکست بخورد برای پایان دادن به عملیات ائتلاف متجاوز سعودی و لغو محدودیت‌ها علیه گذرگاه‌های تحت کنترل این گروه، وارد نبردی سرنوشت‌ساز خواهد شد. به همین دلیل همه منتظر بودند تا ببینند انصارالله امسال در سالگرد جنگ چه غافلگیری‌هایی را برای عربستان سعودی و امارات در آستین دارد اما با امضای توافق ایران و عربستان، صنعاء هم برای جلوگیری از تنشهای بیشتر عملیات‌های خود را متوقف کرد و منتظر ماند تا ببیند این توافق چه تغییری در رویکرد سعودیها در قبال جنگ یمن خواهد داشت. حتی پرونده تبادل اسرا هم پس از مدتها به نتیجه رسید و بر اساس توافقات انجام شده بین دو طرف قرار است 700 نفر از اسرای یمنی در ازای آزادی 181 مزدور سعودی طی هفته‌های آینده آزاد شوند.

با وجود این توافقات، در عرصه نظامی گشایشی انجام نشده است و جنگنده‌های سعودی در نهمین سال جنگ به حملات خود علیه غیرنظامیان ادامه می‌دهند. در دو هفته گذشته جنگنده‌های سعودی مواضعی را در استان صعده هم‌مرز با عربستان مورد هدف قرار دادند که تعدادی از یمنی‌ها در این حملات کشته و زخمی شده‌اند. همچنین مناطق مرزی استان صعده طی چند هفته گذشته بارها هدف حملات موشکی و توپخانه‌ای و تیراندازی نیروهای عربستان سعودی قرار گرفته‌ است. علی الدیلمی، وزیر حقوق بشر دولت نجات ملی در این باره گفت که جنایت سعودی‌ها در مناطق مرزی به صورت روزمره و در سایه سکوت جامعه جهانی اتفاق می‌افتد. دشمن بر این باور است که توان ایجاد معادله جدید در مناطق مرزی از طریق کوچاندن اجباری ساکنان را دارد درحالی که در توهم به سر می‌برد. این مقام یمنی از سازمان ملل خواست تا جلوی حملات سعودیها به مناطق مرزی یمن را بگیرد.

تداوم حملات سعودیها به مناطق شمالی یمن بیانگر این است که مقامات ریاض در عرصه میدانی گامی برای پایان دادن به جنگ یمن برنداشته‌اند و به سیاست تنش‌زایی ادامه می‌دهند، اما مقامات صنعا بارها هشدار داده‌اند که صبر آنها حدی دارد. انصارالله هشدار داده‌ که توان این را دارد که بتواند حقوق یمنی‌ها را از عربستان و امارات پس بگیرد و به متجاوزان فرصت داده تا دیر نشده از مناطق اشغالی عقب‌نشینی کنند، چرا که با شروع دور جدید حملات، هیچ کسی از خشم یمنی‌ها در امان نخواهد ماند.

پایان اشغالگری، لغو محاصره یمن و پرداخت حقوق کارکنان دولتی یمن از جمله شروط انصارالله برای آتش بس بود ولی سعودیها تاکنون در این زمینه اقدام عملی انجام نداده‌اند. تداوم حملات سعودی به مناطق شمالی یمن، نشان می‌دهد که با وجود توافق ضمنی عربستان برای پایان جنگ در یمن، اما در به همان پاشنه سابق می‌چرخد و خبری از بهبود اوضاع جهان دیده نمی‌شود.

ارتش و کمیته‌های مردم یمن در یک سال گذشته با وجود توافقات آتش‌بس و توقف عملیات موشکی، ولی دستاوردهای زیادی را در عرصه موشکی و پهپادی کسب کرده‌اند که می‌توانند با استفاده از این تسلیحات دشمنان را از کشورشان بیرون کنند و در ماههای گذشته برای دستگرمی عملیات‌هایی را به نفتکش‌های سعودی که قصد غارت نفت یمن در حضرموت را داشتند، انجام داد. مقامات ریاض هم که ضرب شست انصارالله را به خوبی چشیده‌اند دست به دامن ایران شده‌اند تا از گرداب خودساخته رها شوند. یک رسانه یمنی هفته گذشته فاش کرد که در تماس تلفنی فیصل بن فرحان، وزیرخارجه عربستان با حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران، از مقامات تهران خواسته تا با میانجیگری بین عربستان و صنعاء، باعث کاهش تنش‌ها بین دوطرف شود.

اگرچه یکی از درخواستهای ایران برای توافق با عربستان خاتمه دادن به جنگ یمن بود اما مقامات ایرانی تاکید کرده‌اند که تصمیم‌گیرنده نهایی در مسائل یمن صنعا است نه تهران. بنابراین سعودیها اگر قصدی برای پایان جنگ خودساخته داشته باشند باید با انصارالله دور یک میز بنشینند و اختلافات را حل و فصل کنند و ایران و عمان فقط به عنوان میانجی می‌توانند در این مسئله ایفای نقش کنند. اینکه بسیاری انتظار داشتند تا توافق تهران و ریاض، در جنگ یمن هم بلافاصله تاثیر مثبتی بگذارد اما برقراری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان، الزاما به معنای همسویی همه سیاستهای دو کشور نیست و تنشهای منطقه‌ای را باید مجزا از روابط سیاسی در نظر گرفت.

پس از توافق ایران و عربستان سعودی و مماشات انصارالله در قبال ائتلاف متجاوز، اکنون ریش و قیچی دست سعودیها است تا تصمیم بگیرند که اراده‌ای برای پایان دادن به جنگ یمن دارند یا اینکه کماکان به جنگ‌افروزی‌های خود ادامه می‌دهند. اما سران ریاض باید این مسئله را هم به یاد داشته باشند که انصارالله فعلی، قدرتمندتر از قبل است که در صورت شروع مجدد عملیات گسترده، عواقب دردناکی برای عربستان و امارات خواهد داشت.