اقتدار نظامی؛ ارمغان ۴ دهه مجاهدت

پایگاه رهنما:

قدرت نظامی یکی از مولفه ­های برتری دولت ها در منازعات دیپلماتیک است و در روند روزافزون گسترش پهنه قدرت در مناطق راهبردی جهان مانند غرب آسیا ضریب ارتقای نظامی امری قدرت ساز محسوب می شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، راهبرد دفاعی کشور به جای وابستگی به غرب، به سمت خودکفایی نیل پیدا کرد و در سایه سار این رویکرد شاهد رشد قابل ملاحظه نظامی در کشور شدیم  و این روزها شاهد رونمایی از پایگاه راهبردی، راهکنشی عقاب ۴۴ ارتش بودیم که قابلیت پذیرش و عملیاتی کردن انواع جنگنده‌های شکاری و بمب‌افکن و همچنین پرنده‌های بدون سرنشین را دارد.در این یادداشت به صورت موجز به ارتقای قدرت نظامی کشور می پردازیم.

توان موشکی پیش از انقلاب

۹ خرداد ۱۳۵۱ «ریچارد نیکسون» رئیس جمهور آمریکا که به همراه «هنری کیسنجر» مشاور امنیت ملی این کشور، به ایران سفر کرده بودند با محمدرضا پهلوی دیدار کردند. در نتیجه این دیدار و مذاکرات، شاه اجازه پیدا کرد که با معافیت از همه نظارت‌ها و محدودیت‌های تسلیحاتی هر گونه سلاح و تجهیزات نظامی بجز سلاح هسته‌ای را که نیاز دارد می‌تواند از ایالات متحده آمریکا خریداری کند اما با وجود این توافق و قول و قرارهای میان مسئولان دو کشور در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۵۴ هنری کسینجر در دیدار با محمدرضا پهلوی به او اعلام کرد فروش موشک زمین به زمین به ایران امکان ندارد و این موضوع خط قرمز آمریکاست و آمریکایی‌ها تا سال ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی حتی راکت‌هایی با برد ۶۰ کیلومتر نیز به ایران نفروختند.

توان موشکی ایران پس از انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران دیگر به عنوان یک خریدار صرف تسلیحات موشکی نبود بلکه به عنوان بزرگترین قدرت تولیدکننده موشک‌های بالستیک و نقطه زن در دنیا شناخته می‌شود که سایر کشورها و دولت‌ها درخواست خرید تسلیحاتی از ایران را دارند. نیاز کشور به تجهیزات موشکی و اهمیت داشتن این فناوری تنها ۱۷ روز بعد از آغاز جنگ تحمیلی یعنی ۱۷ مهر ۱۳۵۹ و حمله موشکی رژیم بعث عراق به شهر دزفول احساس شد. بعد از آن ایران به سمت کره شمالی و خرید موشک از این کشور رفت و فناوری ساخت موشک اسکاد را از کره شمالی دریافت کرد. بعد از جنگ تحمیلی تجربه جنگ شهرها موجب شد ایران تلاش خود را برای تولید موشک اسکاد افزایش دهد و در ابتدای دهه ۷۰ این زحمات به ثمر رسید و ایران توانست موشک شهاب یک را تولید کند اما برد آن کم بود. به همین دلیل متخصصان ایرانی تلاش کردند تا موشک‌هایی با برد بیشتر بسازند که موشک‌های شهاب ۲ و ۳ محصول این تلاشند. مسئله دیگری که در این زمان مطرح شد بحث دقت در هدفگیری موشک‌ها بود. ۵ میلیون ساعت کار برد تا متخصصان ایرانی بتوانند دقت این موشک‌ها را افزایش دهند و در این زمان موشک فاتح ۱۱۰ در سال ۱۳۸۱ با دقت ۱۰ متر تولید شد. این گونه بود که ایران توانست پس از دو دهه تلاش، راه خود را برای تولید موشک‌های پیشرفته بومی با برد و دقت لازم هموار کند. عبور از سیستم‌های دفاعی موشکی یکی دیگر از مسائل مطرح شده در توان موشکی بود که برای دستیابی به این قابلیت می‌بایست موشک‌ها به سرعت‌های بسیار بالایی دست یابند. اتفاقی که در نیمه دوم سال ۱۳۸۸ با آزمایش موشک سجیل رخ داد. این موشک ۲۲ تنی بیش از ۴ کیلومتر بر ثانیه از آسمان بر سر اهداف فرود می‌آید که بنا بر اعتقاد کارشناسان رهگیری و انهدام آن توسط سیستم دفاع موشکی یا گنبد آهنین غیرممکن است. برای نمونه موشک «خرمشهر» یکی از آخرین دستاورد موشکی رونمایی شده جمهوری اسلامی ایران در حوزه موشک‌های بالستیک است. این موشک که در رژه ۳۱ شهریورماه سال ۱۳۹۶ رونمایی شد، ظاهری متفاوت‌تر از دیگر موشک‌های ایرانی دارد و اطلاعات زیادی از ابعاد فنی آن منتشر نشده است. برد این موشک ۲۰۰۰ کیلومتر و قابلیت حمل چند سرجنگی را تا وزن ۱۸۰۰ کیلوگرم دارد که قدرت تخریب آن را چندین برابر بیشتر از موشک‌های دیگر می‌سازد. به گفته فرمانده نیروی هوافضای سپاه، ابعاد کوچک‌تر این موشک قابلیت استفاده تاکتیکی از آن را فراهم می‌آورد.

تیزپروازی نیروی هوایی

نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در طول این سال‌ها، علاوه بر آنکه جنگنده‌های «آذرخش» و «صاعقه» را ساخته و عملیاتی کرده است، به زودی جنگنده «قاهر ۳۱۳» که توانایی حمل و شلیک ۶ موشک هوا به هوا را دارد نیز به ناوگان هوایی کشور اضافه می‌شود؛ جنگنده‌ای که این روزها مشغول انجام تمرین‌های نهایی و تست‌های زمینی و هوایی است. راه‌اندازی سیستم تصویری بومی «شبیه‌ساز فانتوم»، بازآماد یک جنگنده «سوخو ۲۴» و یک هواپیمای «ایلوشین»، تولید جک هواپیمای ایلوشین، سوخت‌گیری سوخو از سوخو در ارتفاع پست برای نخستین بار، تجهیز جنگنده‌ اف-7 به موشک و تسلیحات جدید و همچنین افتتاح چندین باند پروازی در سراسر کشور، از جمله اقدامات و دستاوردهای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در سی و نهمین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بوده است.

دریادلان شجاع نیروی دریایی

ناوشکن‌های «جماران» و «دماوند»، مهمترین دستاوردهای دفاعی ایران اسلامی در عرصه دریایی محسوب می‌شوند؛ شناورهایی مدرن و پیشرفته که آبروی جمهوری اسلامی ایران در آب‌های منطقه‌ای و بین المللی شده‌اند و این در حالی است که ناوشکن‌های «سهند» و «سینا» که نمونه پیشرفته‌تر دو ناوشکن قبلی محسوب، به‌زودی عملیاتی خواهد شد. همه این دستاوردهای دفاع دریایی وقتی در کنار بومی کردن صنایع دفاعی غیرایرانی قرار می‌گیرد (نظیر آنچه برای ناو «خارک» و زیردریایی «طارق» رخ داد)، محاسبه قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران را برای دشمنان، دو چندان سخت‌تر خواهد کرد. عملیاتی کردن ناو موشک‌انداز «سپر» در آب‌های شمالی کشور، نصب رادار کنترل آتش «ثامن» بر روی ناوهای موشک‌انداز، اعزام ناوگروه‌های ۴۷، ۴۸، ۴۹ و ۵۰ به آب‌های آزاد و اسکورت بیش از ۴ هزار و ۲۰۰ کشتی ایرانی و غیرایرانی، عملیاتی کردن موشک قدیر، الحاق یک فروند بالگرد به یگان هوا دریای منطقه دوم دریایی جاسک و همچنین راه‌اندازی سامانه‌های «مرصاد»، «اتوپایلوت دیجیتال»، «سوخت بومی موتور احتراقی اژدرها»، «پروژه دماوند»، «ناو آموزشی خلیج فارس»، «پوشش‌های نانویی»، «آزمایشگر موشک رعد»، «پروژه نقش»، خودروی تاکتیکی مکران ۹۲۱، از جمله اقدامات و دستاوردهای دفاعی نیروی دریایی ارتش محسوب می‌شود.

رشادت رزمندگان نیروی زمینی

طراحی و ساخت تانک‌های «ذوالفقار ۱ و ۳»، «مبارز»، «سفیر»، «صمصام»، «تیام»، «کرار»، اسلحه‌های تک‌تیرانداز «شاهر»، «باهر» و «حیدر»، نصب سامانه دید در شب بر روی اغلب بالگردهای هوانیروز و همچنین به‌روزرسانی گسترده ادوات رزمی و زرهی، از جمله اقدامات و دستاوردهای ارزشمند نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به حساب می‌آید. رونمایی از سامانه‌های حیدر ۷، حیدر ۴۴، حیدر ۴۱ و خودکفایی کامل در صنعت قطعه‌سازی نیز از جمله اقدامات و دستاوردهای نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران است.