بایسته¬های مواجهه والدین با تلفن¬های هوشمند

پایگاه رهنما:

این روزها تلفن­های همراه نه تنها به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی ما بزرگسالان تبدیل شده­ است، بلکه در حال حاضر بسیاری از نوجوانان و حتی کودکان نیز وابستگی بی­حدو حصری را به این وسایل الکترونیکی تجربه می­کنند. کافیست در محیط ­های عمومی و یا خانوادگی رفتار کودکان را مورد توجه قرار دهیم. بسیاری از کودکان نسل امروزی برخلاف نسل­های پیشین دسترسی به تلفن همراه را به هر امتیاز دیگری از جمله بازی با همسالان و بازی­های جمعی ترجیح می­دهند. در یک محیط جمعی برخی کودکان به صورت خودخواسته و حتی با استقبال حاضرند خود را در اتاق­های خلوت محبوس کنند و از دیگران فاصله بگیرند تا بتوانند در تنهایی و فراغ بال فرصت بیشتری برای کار با تلفن­های همراه داشته باشند. یعنی محبوس شدن در اتاق خلوت، به عنوان امری که برای کودکان نسل قبل نوعی تنبیه به شمار می­رفت، برای نسل حاضر نوعی پناهگاه برای فاصله گرفتن از ارتباطات واقعی و پرسه زدن در دنیای مجازی محسوب می­شود. تداوم چنین شرایطی به تدریج موجب کمرنگ شدن تعلقات عاطفی و خانوادگی و افزایش احساساتی نظیر اضطراب و افسردگی می­گردد. به همین دلیل است که امروزه یکی از پرسش­های پرتکرار والدین امروزی در خصوص مدیریت رفتار فرزندان در مواجهه با تلفن­های هوشمند و تبلت­ها می­باشد. برای مدیریت این شرایط نقش اصلی بر عهده والدین می­باشد. والدین از یک سو مهم­ترین عامل ایجاد زمینه­ های وابستگی فرزندان به وسایل الکترونیکی هستند و از سوی دیگر همواره دغدغه غرق شدن فرزندان در فضای مجازی و تلفن­های همراه را دارند و فرزندان امروزی در حقیقت قربانی این تناقض رفتاری والدین خود هستند. به همین دلیل برای حل این مسئله پیش از آنکه به دنبال روش­های کاهش وابستگی فرزندان به وسایل الکترونیکی باشیم، نیاز است روش­ها و قوانین ناظر به رفتار والدین را مورد توجه قرار دهیم.

یکی از شایع­ترین اشتباهات والدین در خصوص مواجهه با وسایل الکترونیکی آن است که والدین از همان سال­ها حتی ماه­های ابتدایی تولد فرزندشان، تلفن­های همراه را ابزاری برای رهایی خود از فرزندانشان تعریف می­کنند و اوقاتی را که باید برای برقراری ارتباط با فرزند خود اختصاص دهند با معرفی بازی­های موبایلی و سایر قابلیت­های الکترونیکی جایگزین می­کنند. بدین ترتیب قدم اول ایجاد فاصله و اختلال در روابط والدین با فرزندان به واسطه ابزارهای الکترونیکی توسط خود والدین برداشته می­شود و فرزندان از چند ماهگی با موبایل به عنوان ابزاری همه کاره که می­تواند نیازهای همه رده­های سنی را برطرف نماید، آشنا می­شوند. موبایل به مثابه جقجقه در ماه­های ابتدایی زندگی، موبایل به عنوان آلبوم تصاویر، موبایل به مثابه انواع بازی و سرگرمی در دوران کودکی و نوجوانی و موبایل به عنوان ابزاری برای ارتباطات و انجام امور روزمره زندگی در بزرگسالی...در چنین شرایطی کودکان خواه ناخواه روابط بسیار نزدیکی با وسایل الکترونیکی خواهند داشت. کودکان به جای گفتار به رفتار والدین توجه می­کنند. اگر والدین هیچ قاعده­ای در استفاده از تلفن­های همراه نداشته باشند، نمی­توانند در مواجهه با وسایل الکترونیکی برای فرزندان ضابطه مداری را تربیت نمایند. زمانیکه والدین در انتخاب بازی­های موبایلی به رده سنی و محتوای آن توجهی ندارند، نمی­توانند مانع آثار روانی بازی­های خشونت­ بار شوند و عادات بد اخلاقی ناشی از این بازی­ها را در فرزندان خود کنترل کنند. برخی بازی­های الکترونیکی هم مانند بازی­های واقعی می­توانند به صورت گروهی انجام شوند و بهتر است والدین با مشارکت در بازی­های الکترونیکی گروهی با فرزندانشان تعامل برقرار کنند و از این طریق مانع منزوی شدن و ایجاد فاصله میان خود و فرزندانشان شوند. زمانیکه والدین برای اوقات مختلف زندگی خود اهمیت قائل نیستند و هنگام حضور در جمع­های خانوادگی، هنگام سرو غذا، هنگام خواب و شرایط مشابه تلفن همراهشان را از خود جدا نمی­کنند، فرزندان هم با الگوبرداری از والدین، رفتار مشابهی را تکرار می­کنند و دچار انواع اختلالات ارتباطی، اختلالات تغذیه­ای و اختلالات خواب و... می­شوند. مرور آنچه در این یادداشت به آن اشاره شد و نکات نانوشته دیگر نشان می­دهد، والدین قبل از آنکه به دنبال اصلاح رفتار فرزندان خود با وسایل الکترونیکی باشند، لازم است با آشنایی با علوم تربیتی و سواد رسانه­ای، به آسیب­ شناسی اختلالات ایجاد شده بپردازند و رفتار خود را اصلاح نمایند.