فنلاندیزاسیون اوکراین؛تنها راه حل!

این روز‌ها اوکراین زیر سایه تهدید حمله احتمالی روسیه به سر می‌برد و شاید کمتر کسی به یاد آورد که زمانی این کشور پس از استقلال از شوروی سابق سومین قدرت اتمی بزرگ دنیا بود؛ اما حالا روسیه به راحتی توانسته است با استقرار نیرو‌ها در مرز اوکراین، به این کشور ضرب شست نشان دهد. به تازگی نیز روزنامه نیویورک تایمز آمریکا با انتشار گزارشی نوشته بود: هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید، اوکراین که در آن زمان با دارا بودن ۵ هزار کلاهک اتمی سومین قدرت اتمی دنیا پس از آمریکا و روسیه بود، سلاح‌های اتمی را در ازای تضمین‌های امنیتی روسیه، ایالات متحده و دیگر کشور‌ها برای امحا به روسیه تحویل داد؛ در حالی که ۳۰ سال بعد به دلیل ضعف قدرت نظامی در معرض تهدید حمله نظامی روسیه قرار گرفته است. با این حال به نکاتی در این باره باید اشاره شود:۱-در آن زمان لئونید کوچما رئیس جمهوری وقت اوکراین- ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۵- در یک سخنرانی تاریخی برای مردم کشورش توضیح داد که هزینه‌های نگهداری این سلاح‌ها به صورت امن بسیار بالاست و اوکراین قادر به تامین این هزینه نیست و ممکن است موجب تکرار فاجعه چرنوبیل در اوکراین شود. ۲-این سلاح‌ها در آن زمان تحویل روسیه شد و همراه با سلاح‌های هسته‌ای موجود در بلاروس و قزاقستان زیر نظر روس‌ها و با همکاری آمریکایی‌ها منهدم شد هزینه خنثی سازی این سلاح‌ها را آمریکا پرداخت ضمن آن که عملیات خنثی سازی این سلاح‌های خطرناک بسیار تخصصی و در چارچوب پیمان خلع سلاح هسته‌ای بین آمریکا و شوروی انجام شد.۳- اوکراین طی ۱۲ قرن گذشته زندگی بسیار نزدیکی با روسیه داشته و در قرن نهم میلادی امپراتوری مسکو -کیف را بنیان گذاشتند، آن‌ها به روس‌ها اعتماد کردند و بعد از فروپاشی شوروی هم تا سال ۲۰۰۴ روابط بسیار نزدیکی با روسیه داشتند. اوکراین با پذیرش پیمان ان پی تی به سیاست تشنج زدایی هسته‌ای روی آورد بنابراین حتی اگر امروز سلاح هسته‌ای هم داشت نمی‌توانست با تهدید روسیه مقابله کند.۴- امروز درگیری اوکراین با آمریکا یا دیگر قدرت‌های هسته‌ای غرب نیست امروز اختلاف اوکراین با روسیه است. امروز فنلاندی شدن اوکراین می‌تواند راه را برای مصالحه با روسیه باز کند نه هسته‌ای شدن اوکراین. فنلاندیزاسیون یک اصطلاح زمان جنگ سرد بود و به رفتار ویژه هلسینکی در طول رقابت شرق و غرب و تمهید آن برای جلوگیری از قورت داده شدن به دست غول همسایه شرقی می‌پرداخت. فنلاند بر خلاف کشور‌های کمونیستی شرق و مرکز اروپا دارای نظام دموکراسی و اقتصاد بازار بود، اما برای جلوگیری از هراسان شدن مسکو و حفظ حاکمیت ملی خود، از ورود به اتحادیه‌های سیاسی و نظامی غربی خودداری کرد و همیشه سهم ویژه‌ای هم در تجارت خارجی برای روسیه در نظر می‌گرفت. به نظر می‌رسد که اگر اوکراین سیاست بی طرفی فنلاند در دوران دتانت را در پیش بگیرد به راحتی می‌تواند هم با روسیه همسایه بزرگ خود و هم با آمریکا و اتحادیه اروپا روابط نزدیکی داشته باشد که منافع مردم این کشور در همین سیاست بی طرفی و ایجاد توازن در روابط با روسیه و غرب است. هسته‌ای شدن اوکراین بی شک اوضاع این کشور را بدتر می‌کرد.

منبع:روزنامه خراسان