شبی برای مهربانی و شکر نعمت

پایگاه رهنما:

«صله رحم» یکی از جدی‌ترین آموزه‌های اسلامی است که بسیار بر آن تأکید شده است. قرآن کریم، ترک‌کنندگان صله رحم را در شمار زیان‌کاران و لعنت‌شدگان معرفی می‌کند. در روایات هم صله رحم به عنوان بهترین عمل پس از ایمان، اولین سخنگوی قیامت، بهترین خصلت مؤمن و مهم‌ترین عامل طولانی شدن عُمر معرفی شده است. بنا بر حدیث قدسی، صله رحم از رحمت خداست و هر کس آن را ترک کند، از رحمت او محروم خواهد ماند.

اینها تنها بخشی از توصیه‌های اسلام در مورد صله رحم است. شاید تا قبل از کرونا، اهمیت این سفارش‌ها چندان قابل درک نبود اما در این مدت که وجود این ویروس منحوس باعث شده تا رفت و آمدها کم و بسیار محدود شود و همه از هم دور بیفتند، بیش از پیش اهمیت این توصیه‌ها مشخص شد؛ اینکه رفت و آمد با خانواده و افراد خویشاوند و دوستان و آشنایان باعث سرزنده ماندن و شاداب شدن زندگی می شود.

• نعمتی که کرونا محدودش کرد

بسیاری از مشکلات روحی زمانی که در میان جمع قرار بگیریم و آنها را مخاطب خود قرار دهیم و درد دلی یا شوخی و خوش و بشی با آنها داشته باشیم، حل می‌شود. اما متأسفانه در این دو سال اخیر به ناچار رفت و آمدها بسیار محدود شد.

انسان فراموشکار است و شاید خیلی زود این روزهای سخت را فراموش کنیم، روزهایی که نمی‌توانستیم و الان نیز باید مراقب باشیم و به اصطلاح «فاصله اجتماعی» را رعایت کنیم. در واقع چه بلایی می‌توانست مهمتر از همین باشد؟ همین جدایی‌ها، همین تنهایی‌ها و همین یکه و تنها در این دنیا رها شدن. اما خوشبختانه مدتی است که آمار کرونا، بهبود وضعیت را نشان می‌دهد. با واکسیناسیون عمومی در کشور، تا حدی استرس‌ها نه اینکه کاملا از بین رفته باشد، بلکه کاهش یافته است و حالا شاید در آستانه شب یلدا که برای ما ایرانی‌ها از جایگاه ویژه ای برخوردار است، بتوان تا حدی دوری‌های این دو سال را جبران کرد و البته با رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی.

حداقل خیالمان راحت است که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توانیم طولانی‌ترین شب زمستان را در کنار بزرگترهایمان سپری کنیم. دست پدر و مادرمان را ببوسیم، کودکانمان را شاد کنیم و به خویشاوندان خود محبت کنیم.

• شبی برای صله رحم، دستگیری از نیازمندان و ...

شب یلدا، آخرین شب پاییز و در واقع طولانی‌ترین شب سال است که پیشینه هزاران ساله در ایران باستان دارد و از این جهت برای همه ما ایرانی‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. جایگاهی که باعث شده تا آداب و رسوم ویژه این شب از دیرباز تاکنون در بین ایرانیان شکل بگیرد؛ از دید و بازدید و شب‌نشینی گرفته تا سرکشی به سالمندان و دستگیری از نیازمندان.

یکی از مهمترینِ این رسوم، همین صله رحم است. در این شب همه افراد به دور بزرگ خانواده و فامیل جمع می‌شوند و به این ترتیب هم رسم احترام به بزرگتر حفظ می‌شود و هم شبی به یاد ماندنی برای اعضای خانواده رقم می‌خورد. امسال هم که شرایط بهتر از سال گذشته است و فعلا آمار کرونا بسیار پایین‌تر از قبل است، بهترین فرصت برای دیدار بزرگترهایمان است.

• سنت‌های معنوی

اما به جز چیدن سفره شب یلدا، خواندن آیاتی از قرآن کریم و اشعاری از دیوان حافظ و شاهنامه جزو اصلی سنت‌های فرهنگی و معنوی این شب است که هرچند شاید گاهی کمرنگ شود، اما همچنان حلقه وصل سنت‌های یلدایی است.

بزرگترها به نیت راهنمایی، قرآن را باز می‌کنند و آیاتی از آن را تلاوت می‌کنند، همه نیت کرده و تفألی به دیوان حافظ می‌زنند. شاهنامه‌خوانی نیز یکی از اصلی‌ترین رسم‌های این شب بلند زمستانی است.

خلاصه کلام اینکه، وقتی بعد از حدود دو سال محدودیت و اضطراب بیماری و از دست دادن عزیزان، دوباره فرصتی فراهم شده تا خانواده‌های ایرانی اندکی آسوده ‌خاطرتر از قبل دور هم جمع شوند، خوب است که هم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم تا دستاوردهای ارزشمند پیروزی بر کرونا با یک ساده‌انگاری یک شبه از بین نرود، هم خدا را بابت نعمت سلامتی و امنیت شکر کنیم و هم مراقب باشیم تا با اسراف و ریخت و پاش،‌ آنهم در شرایط اقتصادی امروز که برخی خانواده‌ها گرفتار مشکلات سنگین معیشتی هستند، رحمت الهی را از خود دور نکنیم.