سیاست خارجی

وزیر خارجه ایران نوشت: ایران در کنار قطر و در حقیقت در کنار تمامی برادران و خواهران مسلمان در مقابله با بلایی که منطقه را تهدید می‌کند، ایستاده است.

اقدامات اسرائیل از زمان حملات به رهبری حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ - که به طور گسترده بدترین روز در تاریخ این کشور تلقی می‌شود - چشم‌انداز استراتژیک خاورمیانه را به طرز چشمگیری تغییر داده است. این کشور به موفقیت‌های نظامی بر حماس و حزب‌الله دست یافته و ضربه‌ای جدی به جایگاه استراتژیک، زیرساخت‌های هسته‌ای و قابلیت‌های نظامی ایران وارد کرده است. نفوذ ایران در سوریه اکنون به قدری کم است که دمشق در حال مذاکرات دیپلماتیک اولیه، هرچند شکننده، با اسرائیل است. با این حال، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، با توجه به اینکه کارزار غزه بدون یک وضعیت سیاسی مشخص ادامه دارد، در بهره‌برداری از این دستاوردهای استراتژیک مشکل داشته است. حماس همچنان به عنوان یک نیروی سیاسی زنده است، در حالی که برخی از گروگان‌های اسرائیلی هنوز در اسارت هستند. و حدود ۲۵ درصد از ساکنان تخلیه شده از شمال اسرائیل هنوز برنگشته‌اند، و نگرانی‌های امنیتی و آسیب‌های زیرساختی، تلاش‌ها برای اسکان مجدد کامل منطقه پس از حملات حزب‌الله از لبنان در همبستگی با حماس را کند کرده است. در واقع، وضعیت سیاسی داخلی با توجه به این عوامل و عوامل دیگر - مانند وضعیت حقوقی بحث‌برانگیز یهودیان ارتدکس افراطی (حریدی) برای اهداف خدمت سربازی - چنان نگران‌کننده است که ائتلاف سیاسی نتانیاهو در معرض فروپاشی است. انتخابات احتمالاً در اوایل سال ۲۰۲۶ برگزار خواهد شد و ممکن است اختلافات درون جامعه اسرائیل را تشدید کند. علاوه بر این، جایگاه بین‌المللی اسرائیل در حال سقوط آزاد است.

همزمان با تلاش دولت ترامپ برای گسترش توافق‌نامه‌های ابراهیم در خاورمیانه و قفقاز و آسیای مرکزی، تغییر چشمگیر در برداشت‌ها در سراسر جهان عرب و مسلمان نادیده گرفته می‌شود. در حالی که زمانی اسرائیل به عنوان داوود در حال نبرد با جهان عرب جالوت‌مانند دیده می‌شد، امروز به نظر می‌رسد نقش‌ها برعکس شده است. اسرائیل، که با قدرت نظامی مهارنشده و حمایت بی‌دریغ ایالات متحده قدرتمند شده است، به طور فزاینده‌ای نه تنها به عنوان یک قدرت منطقه‌ای، بلکه به عنوان یک هژمون منطقه‌ای تحت حمایت ایالات متحده دیده می‌شود. برای کشورهای عربی خلیج فارس، این تحول یک معضل را ایجاد می‌کند: آیا یک جالوت می‌تواند شریک صلح باشد؟

بیانیه اخیر اتحادیه اروپا در قبال نشست اخیر آلاسکا، نقطه آشکارساز خشم آنها نسبت به تبعات احتمالی این نشست برای کی یف و قاره سبز محسوب می شود. اروپاییان که قبل از برگزاری نشست آلاسکا در رایزنی های فشرده با مارک روبیو وزیر خارجه ایالات متحده دغدغه های راهبردی خود را در قبال صحنه نبرد کنونی بیان کرده بودند، اکنون نگرانی های خود نسبت به معامله گری دوجانبه واشنگتن-مسکو را بیش از پیش به واقعیت نزدیک می بیند!

در حالی که اکثریت قریب به اتفاق شهروندان و سرمایه گذاران هندی در آستانه اعلام توافق رسمی تجاری -تعرفه ای میان دهلی نو و واشنگتن بودند ناگهان همه چیز تغییر کرد! دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با صدور یک فرمان اجرایی، تعرفه‌های هند را به خاطر ادامه خرید نفت از روسیه ۲۵ درصد افزایش داد.این فرمان، کل تعرفه واردات هند به ایالات متحده را به ۵۰ درصد افزایش می‌دهد که این از جمله بالاترین تعرفه‌های اعمال شده دولت ترامپ است. به عبارتی گویاتر، نه تنها توافقی میان آمریکا و هند رخ نداده است بلکه واشنگتن دست به مجازات یکی از شرکای راهبردی خود در نظام بین الملل( آن هم به اتهام خرید نفت روسیه) زده است. طبق این فرمان اجرایی، نرخ جدید حدود 20 روز دیگر یعنی در ۲۷ اوت (۵ شهریورماه امسال)، اعمال خواهد شد.با این حال شوک ناشی از وضع تعرفه های اقتصادی جدید آمریکا بر بازار سرمایه دهلی نو و حیدرآباد سایه افکنده است. بازار سرمایه در هند با نوعی شوک سخت و ناگهانی مواجه شده و مولفه های "مبهم"که در حال ترک این بازار بودند بار دیگر در ذهن شهروندان و مخاطبان بورس دهلی نو تثبیت شدند

قرار است به زودی مذاکرات مستقیم ترامپ و پوتین بر سر پایان دادن به جنگ اوکراین در آلاسکا برگزار شود. منابع آمریکایی می گویند این جدی ترین مذاکراتی است که بر سر تسریع روند آتش بس در جنگ اوکراین و حل موانع پیش رو در پایان دادن به این منازعه صورت می گیرد. همچنین ویتکاف نماینده ترامپ نیز اخیرا در دیداری سه ساعاته با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بر سر پیچیدگی شرایط موجود و راهکارهای احتمالی مواجهه با آن رایزنی کرده اند.

ژوزف عون رئیس جمهور و نواف سلام نخست وزیر لبنان در حال ارتکاب یکی از سخت ترین خطاهای محاسباتی و راهبردی ممکن دربیروت هستند. اصرار بر خلع سلاح مقاومت ،آن هم در حالی که نقض مکرر آتش بس اخیر توسط رژیم صهیونیستی لحظه ای متوقف نمی شود نماد نوعی ساده انگاری و اعتماد به نفس کاذب نهادهای دولتی لبنان است. حملات اخیر رژیم صهیونیستی به خاک کشور همسایه لبنان ( سوریه ) نشان داد که بر خلاف ذهنیتی که واشنگتن و اروپاییان در میان مخاطبان تحولات منطقه خلق کرده اند، قرار نیست سایه بحران و جنگ از حوزه شامات برداشته شود. این مسئله در آینده ای نزدیک گریبانگیر لبنان نیز خواهد شد:نباید فراموش کرد که بخشی از جمعیت دروزی های منطقه در لبنان ساکن هستند.ضمن آنکه جولانی و اطرافیانش نیز نیم نگاهی به "طرابلس"و مناطقی از لبنان دارند که به صورت بالقوه می توانند به خاک سوریه الحاق شوند. در شرایطی که دمشق حکم یک انبار باروت را دارد مواجهه با سلاح مقاومت به معنای انتحار خودخواسته دولت لبنان در مسیر نابودی این کشور است. باید این حقیقت تلخ را در نظر گرفت که دامنه و عمق بحرانهای کنونی در سوریه به اندازه ای گسترده است که لبنانی ها با آن دست و پنجه نرم خواهند کرد. در چنین شرایطی تمرکز سلاح در دست ارتش و خلع سلاح مقاومت معنایی جز تبدیل شدن لبنان به یکی از جبهه های نبرد جدید در منطقه و از آن بدتر ،محلی برای نبردهای نیابتی نخواهد داشت.

استاد مشهور آمریکایی با اشاره به خطوط قرمز ایران در مذاکرات با آمریکا تصریح کرد: «ایرانی‌ها ظرفیت غنی‌سازی خود را کنار نمی‌گذارند. در بهترین حالت، ترامپ نسخه ضعیف‌تری از برجام را به دست می‌آورد و آن را پیروزی تاریخی معرفی می‌کند.»