مشکلات اقتصادی آمریکا؛ دلیل رفتارهای عجیب ترامپ

تبیین:

با روی کارآمدن دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا هر روز شاهد حرف ها و اظهارات عجیب و غریب او در سطح جهانی و ایجاد چالش با کشورهای مختلف دنیا هستیم. در کشور ما برخی از کارشناسان داخلی معتقدند روی کارآمدن ترامپ در آمریکا اگر چه ممکن است منجر به سخت گیری های بیشتری در حوزه اقتصادی علیه اقتصاد ایران شود اما به دلیل خوی پررنگ استکباری و زورگویی های وی آمریکا به مرور متحدان خود در دنیا را از دست خواهد داد. اظهاراتی که منجر به واکنش هایی از سوی برخی از سران کشورهای دنیا علیه مواضع ترامپ شده است. حتی بسیاری از سیاستمداران داخلی در آمریکا چه از حزب جمهوری خواه و چه دموکرات معتقدند ترامپ به اعتبار بین المللی کشور آنها آسیب خواهد زد. با این حال اظهارات و اقدامات عجیبی از وی در طی همین چند هفته اخیر منتشر و عملیاتی شده است. او که در دور اول ریاست جمهوری خود عملاً عربستان را گاوی شیرده که باید به آمریکا خدمات ارائه دهد معرفی کرده بود. این بار خواستار افزایش سرمایه گذاری عربستان از 600 میلیارد دلار به 1000 میلیارد دلار در آمریکا شده است. موضوعی که البته نه به عنوان یک درخواست یا پیشنهاد بلکه به نوعی آمرانه و حالتی دستوری داشته است. از سوی دیگر وی اگرچه با نگاهی زورگویانه و مستبدانه به همه کشورها نگاه کرده و به نوعی کشور ما را نیز تهدید کرده است اما در اقدامی بودجه چند ده میلیون دلاری اپوزیسیون ایران را به مدت سه ماه به حالت تعلیق در آورده است.

·        ترامپ نسبت به متحدان نیز بی رحم است!

 اما آنچه از مجموع اظهارات و رفتار ترامپ تا به امروز مشخص است اینکه وی به واسطه سبقه اقتصادی خود تجارت و اقتصاد را اولی بر چیزهای دیگر می داند و در این مسیر حتی به متحدان خود نیز رحم نخواهد کرد. البته روش او در دور اول ریاست جمهوری اش نیز تقریباً همین گونه بود؛ به نحوی که او در دور نخست ریاست‌جمهوری‌ خود سیاست‌های اقتصادی را دنبال کرد که اگرچه از نظر او به نفع مردم و کارگران آمریکایی بود اما اقتصاد بین‌الملل را با تنش همراه ساخت. اکنون این پرسش مطرح است که در چهار سال آتی که برای دومین‌بار زمامدار کاخ سفید می‌شود، آیا شرایط اقتصادی دنیا باز هم شاهد شرایط « فقدان اطمینان و نوسان» خواهد بود؟ دونالد ترامپ پس از باراک اوباما در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ تا۲۰ ژانویه ۲۰۲۱، رئیس جمهوری آمریکا بود که حضور در کاخ سفید پیامدهای گسترده‌ای در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشت.  برای مثال دونالد ترامپ با اعمال تعرفه بر تجارت با کانادا، مکزیک و چین عصر جدیدی از جنگ تجاری بین ایالات متحده و سه تن از بزرگترین شرکای تجاری آن را آغاز کرد. ترامپ با صدور فرمان اجرایی، تعرفه‌های اضافی ۲۵ درصدی را برای همه کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک، به استثنای نفت و محصولات انرژی کانادا که با مالیات ۱۰ درصدی مواجه خواهند شد، اعمال کرد. کانادا با اختلاف بزرگترین تامین‌کننده نفت خارجی ایالات متحده است و حدود ۶۰ درصد از واردات نفت خام آمریکا را به خود اختصاص داده است. در پاسخ، جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا نیز تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای آمریکایی، از جمله الکل، پوشاک، لوازم خانگی و الوار اعلام کرد. همچنین کلودیا شینبام، رئیس‌جمهور مکزیک نیز، گفت که این کشور تعرفه‌های تلافی‌جویانه و سایر اقدامات را نیز آغاز خواهد کرد. اقدام ناگهانی ترامپ در اعلام تعرفه‌های تجاری، امید کشورهایی را که با توجه به دستورکار بازنگری روابط تجاری ترامپ در روز تحلیف انتظار داشتند آمریکا رویکرد کندتر و محتاطانه‌تری به سیاست تجاری داشته باشد، از بین خواهد برد.

·        جنگ اقتصادی با ترامپ

اما سوال اینجاست که چرا ترامپ دست به چنین اقداماتی می زند؟ آیا او نمی داند این اقدامات در نهایت منجر به کاهش و تنزل جایگاه بین المللی آمریکا نزد متحدانش خواهد شد؟ در پاسخ باید گفت ترامپ به خوبی می داند آمریکا و جایگاه اقتصادی این کشور مانند دهه های گذشته نبوده و قدرت و هژمونی اقتصادی آمریکا روبه افول است. از این رو سعی می کند با نگاه اقتصادی و گاهاً اقداماتی خارج از قاعده مانع فروریختن هیمنه اقتصادی آمریکا یا ایجاد تأخیر در این اتفاق شود. حتی اگر این هدف با کاهش یا تنزل جایگاه بین المللی آمریکا میان متحدانش باشد. برای مثال یکی از موضوعاتی که ترامپ در ماه های اخیر بعد از ورود به کاخ سفید روی آن تأکید داشته، مسئله بریکس و واحد پول مشترک این نهاد است که به واسطه حضور اقتصادهای بزرگ و نوظهور در آن می تواند تهدیدی جدی برای اقتصاد امریکا قلمداد شود. این نشان می دهد جنگ با ترامپ یک جنگ اقتصادی خواهد بود؛ جنگی که این بار بسیاری از قدرت ها و کشورهای دنیا ولو کشورهایی که به لحاظ سیاسی جزو هم پیمانان وی محسوب می شوند در مقابل آمریکا قرار خواهند گرفت و بزرگترین نگرانی ترامپ برای آمریکا نیز موضوع اقتصاد و از دست دادن جایگاه آمریکا در اقتصاد جهانی است.