محفلی برای پاسداشت شعر فارسی

تبیین:

دیدار سالانه رهبر حکیم انقلاب با شاعران و اساتید زبان و ادبیات فارسی که هر سال، شب پانزدهم ماه مبارک رمضان و همزمان با میلاد حضرت امام حسن مجتبی (ع) برگزار می‌شود، امسال هم برپا شد مقام معظم رهبری(مدظله العالی) هم به بیان دیدگاه‌های خود از وضعیت فعلی زبان و ادبیات فارسی و قابلیت‌های جهانی آن پرداختند.

به اذعان کارشناسان و خبرگان این عرصه، تخصص و ذوق ادبی و شعری رهبر انقلاب، برای اهل فن آشکار است و به حدی است که نکات و دیدگاه‌های مطرح شده از زبان ایشان، دستمایه آفرینش‌های ادبی وسیع بوده و هست.

اما نکته‌ای که در این میان جالب توجه است، نگاه حمایتی ایشان و تاثیر این نگاه ظریف در ترویج شعر و استحکام پایه‌های زبان فارسی است؛ تا جایی که کمتر کسی را می‌توان سراغ داشت که تا این حد، متوجه ظرافت‌ها و ظرفیت‌های پیدا و پنهان زبان و ادبیات فارسی برای توسعه فرهنگی و تعاملات فرهنگی میان ایران عزیز و دیگر ملت‌هاست. در واقع، این نگاه تخصصی و مسئولانه دائما منجر به باز شدن درب‌های این تعاملات فرهنگی و آفرینش‌های ادبی اصیل شده است.

رهبر معظم انقلاب در این دیدار هم مثل سایر دیدارها و محافل ادبی، نکات ریز و مهمی درباره زبان و ادبیات فارسی گفتند که برای بدنه فرهنگی و ادبی و نیز مسئولان این حوزه، قابل توجه است.

* شعر و مدرسه

ایشان به اهمیت ترویج شعر در مدارس اشاره کردند و گفتند: «یک توصیه‌ی دیگر، ورود شعر به کتاب های درسی است که این مربوط به وزارت آموزش‌وپرورش است؛ شعر را بیاورند داخل کتاب های درسی. البتّه هست، [امّا] بیشتر از این باید بیاید. کودک باید از کودکی تا نوجوانی و تا جوانی، با شعر اُنس بگیرد؛ شعر بخش مهمّی از تمدّن ما و فرهنگ ما و معارف ما است؛ خیلی از معارف ما در شعر بیان شده».

* خطر فراموشی ادبی

رهبر معظم انقلاب به خطر ضعیف شدن جایگاه شعر در میان عامه مردم هم گریزی زدند و یادآور شدند: «حافظه‌ی ادبی مردم ما ضعیف است؛ یعنی در جاهای مناسب، شعرهایی که باید به‌تناسب یادشان بیاید، یادشان نمی‌آید؛ یعنی نمی دانند. گاهی شعرهایی می خوانند، غلط می خوانند، که گاهی در تلویزیون هم ما می‌شنویم؛ پای تلویزیون نشسته‌ایم، مجری یک شعر غلط می خواند که اعصاب انسان خُرد می شود. یک وقتی یک پیرمردی که موسیقی‌دان بود، به من می گفت اینهایی که در یک دستگاهی آواز میخوانند و بعد خارج [دستگاه] می روند، مثل این است که یک میخی در گوش آدم فرومی کنند؛ این‌جوری آدم ناراحت می شود. حالا واقعاً وقتی شعر را غلط می خوانند، گاهی اوقات این‌جوری است، مثل اینکه یک میخی در گوش انسان فرومی کنند. این نشان‌دهنده‌ی آن است که حافظه‌ی ادبی مردم ضعیف است. این راه دارد؛ باید راهش را پیدا کنند و جوری بشود که مردم با شعر اُنس پیدا کنند، آشنا بشوند».

* فارسی را پاس بداریم

و نکته مهم دیگر گوشزد شده از سوی ایشان، ضرورت حفظ و پاسداشت زبان فارسی در مقابل سیل بنیان‌کن زبان‌های بیگانه بوده است؛ «یک مسئله، مسئله‌ی پاسداشت زبان فارسی است. به نظر من زبان فارسی کاملاً دارد مظلوم واقع می شود. حالا این اواخر یک کارهایی دارد می شود، بعضی‌ها در انجمن هایی یک کارهایی دارند انجام می دهند، امّا ما بیش از این احتیاج داریم به تقویت زبان فارسی. زبان فارسی زبان کشش‌داری است، جزو زبان هایی است که می تواند توسعه پیدا کند، چون زبان ترکیبی است و ترکیب های زیبا [دارد که] انسان برای بیانِ هیچ معنایی گیر نمی کند. معنای دقیق علمی، معنای دقیق روحی و هر مفهوم دقیق و ظریفی را با زبان فارسی می شود بیان کرد؛ با بعضی زبان ها واقعاً نمی شود بیان کرد، امّا با این زبان [میشود]. بعضی از تعبیرات اصلاً قابل انتقال نیست... تأسّفانه هجوم زبان های بیگانه هم زیاد شده؛ هجوم زبان های اروپایی، غربی و بالخصوص انگلیسی زیاد شده، همین‌طور بی‌دریغ مصرف می کنند. به نظر من عکسش باید انجام بگیرد؛ بایستی معادل های فارسی [ترویج بشود]. ما «هلیکوپتر» را تبدیل کردیم به «بالگرد»؛ هم قشنگ‌تر از «هلیکوپتر» است، هم آسان‌تر از «هلیکوپتر» است، هم ایرانی است، هم [معنا را] نشان می‌دهد».