تاکتیک یا رویکرد تازه عربستان در لبنان؟

پس از شش ماه، سفیر عربستان سعودی بار دیگر به بیروت، پایتخت لبنان بازگشته است. لبنان از نوامبر ۲۰۱۹ شاهد بی‌ثباتی‌های مداوم است. سعد الحریری، نخست وزیر وقت لبنان نوامبر ۲۰۱۹ از سمت خود استعفا کرد. نخست وزیری حسان دیاب تنها هفت ماه دوام آورد. دوره پیشبرد امور به نخست وزیری دیاب نیز ۱۳ ماه به طول انجامید و سرانجام سپتامبر ۲۰۲۱ کابینه جدید و موقت لبنان به ریاست نجیب میقاتی تشکیل شد. در حالی که انتظار می‌رفت لبنان به سمت ثبات سیاسی و عبور از دوران بی‌ثباتی‌ها حرکت کند، ناگهان عربستان سعودی با مداخله آشکار و فشار همه جانبه با کمک برخی از کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس، بحرانی جدید را پیش روی لبنان ایجاد کرد. در ماه اکتبر سال گذشته، چند هفته بعد از تشکیل دولت نجیب میقاتی، انتشار اظهاراتی از «جورج قرداحی»، وزیر اطلاع‌رسانی سابق لبنان، درباره جنگ یمن، موجب تیرگی روابط لبنان با کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس شد. قرداحی یک ماه پیش از این که به عنوان وزیر معرفی شود جنگ یمن را جنگی بیهوده خوانده و به انصارا... یمن حق داده بود تا از خود دفاع کند. این اظهارات خشم عربستان سعودی را در پی داشت و در پی آن عربستان، بحرین، امارات و کویت سفیران خود را از لبنان فراخواندند و سفیر لبنان را نیز از کشور‌های خود اخراج کردند. این رویکرد موجب دور تازه‌ای از اختلاف‌ها و بی‌ثباتی‌های سیاسی در لبنان شده بود که در نهایت نیز با استعفای جورج قرداحی خاتمه یافت. پس از استعفای قرداحی نیز عربستان و سه کشور عربی دیگر حاضر به بازگرداندن سفرای خود به لبنان نشدند و تضعیف موقعیت حزب‌ا... لبنان را پیگیری می‌کردند که این امر محقق نشد. در ماه ژانویه گذشته، وزیر امور خارجه کویت در سفر به لبنان طرحی را برای ترمیم روابط کشور‌های عربی با لبنان پیشنهاد کرد. در واقع، طرح کویت شامل اعتمادسازی میان لبنان و چهار کشور عربی بود که توسط دولت بیروت نیز پذیرفته شد. پس از گذشت حدود سه ماه از این طرح، ولید البخاری، سفیر عربستان به بیروت بازگشت. بازگشت سفیر عربستان به بیروت در گام نخست در راستای رویکردی است که ریاض در جهت کاهش تنش‌ها در سیاست خارجی خود پیگیری می‌کند. حاکمان سعودی به این جمع‌بندی رسیده‌اند که سیاست مداخله در امور داخلی دیگر کشور‌های عربی نتیجه سازنده‌ای نخواهد داشت و صرفاً روابط عربستان با این کشور‌ها را تیره خواهد کرد. از سوی دیگر، تنش زیاد در سیاست خارجی هزینه زیادی نیز در داخل عربستان خواهد داشت. بر همین اساس، حل تنش با قطر، کاستن از تنش‌ها با ایران و کاستن از سطح بحران در یمن در دستور کار قرار گرفت. بازگرداندن سفیر به بیروت در راستای این سیاست جدید عربستان قرار دارد. موضوع دیگر این است که عربستان سعودی قصد ندارد لبنان را رها کند بلکه تلاش می‌کند نفوذ خود در لبنان را حفظ یا تقویت کند. نداشتن سفیر در بیروت سبب تحقق این هدف نمی‌شود. حضور سفیر در بیروت و ارتباط وی با شخصیت‌ها و مقامات لبنانی می‌تواند زمینه گسترش روابط دو کشور و همچنین حفظ نفوذ سعودی‌ها در لبنان را فراهم کند.

منبع:روزنامه خراسان