چرا مذاکره مستقیم با آمریکا ممنوع است؟

 با پایان تعطیلات کریسمس، مذاکرات وین با دیدار علی باقری رئیس هیئت مذاکره‌کننده کشورمان با مسئول هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام و روسای هیئت‌های مذاکره‌کننده سه کشور اروپایی عضو برجام در هتل کوبورگ از سر گرفته شد. موضوع «لغو تحریم‌ها»، «تضمین عدم خروج دوباره آمریکا از برجام» و نیز «راستی آزمایی» لغو تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای که متقابلاً در برابر لغو تحریم‌ها ایران باید آن‌ها را انجام دهد، درروند بررسی‌های کارشناسی و سیاسی در چارچوب دیدار‌های دوجانبه و چندجانبه در این دور از مذاکرات موردبحث است.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه درباره پیشرفت‌های به‌دست‌آمده در وین گفت: ما در هر چهار حوزه در وین پیشرفت‌هایی داشتیم. البته در حوزه‌هایی که مربوط به اجرای تعهدات طرف‌های مقابل است، پیشرفت‌ها کمتر بوده، ازاین‌رو باید بگویم که امروز توپ در زمین غربی‌ها و آمریکا است که باید نشان دهند آمده‌اند به یک تفاهم در کمترین زمان ممکن برسند یا خیر. ایران مثل روز اول که با تمام توان به وین رفت در پی رسیدن به توافق است. دوستان در وین بدانند بیشتر از برجام نمی‌توانند تعهد هسته‌ای از ما بخواهند و کمتر از برجام هم نمی‌توانند تعهد بپذیرند، اگر بر همین منوال پیش برویم، معتقدم خیلی زود می‌توانیم به توافق خوب در وین برسیم.
به گفته برخی از کارشناسان مسائل هسته‌ای، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها در جریان مذاکرات اخیر با ایران به تقسیم‌کار میان خود پرداخته‌اند. بر اساس این تقسیم‌کار آمریکایی‌ها موضوع تحریم‌ها و فشار اقتصادی به ایران را گروگان گرفته و اروپایی‌ها موضوع فشار بر پیشرفت‌ها و توسعه هسته‌ای ایران را در دستور کار قرار داده‌اند. بررسی‌های نهاد‌های ناظر بر روند مذاکرات نیز حاکی از این است که فرانسه، انگلیس و آلمان درروند مذاکرات گروه ۱+۴ نقش پلیس بد را دست‌به‌دست کرده و در مذاکرات اخلال ایجاد می‌کنند.
• نسخه‌پیچی مؤسسه واشنگتن در مذاکرات وین
نکته عجیب در مذاکرات آن است که تاکنون هیچ‌یک از اعضای اروپایی برجام و آمریکا به‌عنوان طرف نقض‌کننده این توافق، ابتکار قابل‌توجهی اعم از سیاسی، حقوقی و عملی برای تضمین تداوم اجرای تعهدات این توافق در آینده ارائه نکرده‌اند. یک منبع اروپایی که خواست نامش فاش نشود در گفت‌وگو با خبرنگاران در وین اذعان کرد ازآنجایی‌که ایالات‌متحده به‌طور یک‌جانبه از توافقات سال ۹۴ خارج شد، احتمالاً باید «گام اول معنادار» را بردارد و برخی از تحریم‌ها را قبل از اینکه تهران اقداماتی برای کاهش برنامه هسته‌ای خود انجام دهد، برطرف سازد.
اما آمریکایی‌ها به‌جای اقدام سریع در لغو تحریم‌ها، سعی می‌کنند با «مذاکرات ماتریسی» با طرف اروپایی؛ تهران را به سمت مذاکره مستقیم هدایت کنند. آمریکا از سویی «بحث توافق موقت» را تنها مسیر ادامه مذاکرات در نظر گرفته و از سوی دیگر راه رسیدن به آن را گفتگوی مستقیم با ایران می‌دانند. انتشار یک بیانیه از سوی مؤسسه واشنگتن نشانه‌ای از تلاش آمریکایی‌ها بر این ماجراست.
در این بیانیه که به امضای هاوارد برمن رئیس سابق کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا، میشل فلورنوی معاون سابق وزیر دفاع آمریکا در امر سیاست‌گذاری، جین هرمن عضو برجسته و رئیس اندیشکده وودرو ویلسون و عضو سابق کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا، لئون پانه‌تا وزیر دفاع سابق آمریکا و رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و نیز دیوید پترائوس ژنرال بازنشسته ارتش تروریستی آمریکا رسیده؛ نوشته‌شده است که ایران را باید با «مذاکره مستقیم» مهار کرد؛ در ادامه این توصیه‌نامه آمده است که برای رسیدن به مذاکره مستقیم باید فشار بر تهران افزایش‌یافته و تا با اعمال چند مشوق بتوان آن‌ها را بر سر میز مذاکره آورد.
• مذاکره با آمریکا ممنوع است
به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها سعی دارند با طرح مذاکره مستقیم با ایران، بدون پرداخت هزینه لازم بار دیگر به میز برجام بازگشته و با کمترین تلاش؛ بیشترین بهره را از برجام ببرند. به اعتقاد کارشناسان در صورت بازگشت آمریکا به برجام آن‌ها بار دیگر اجماع بین‌المللی علیه ایران را رهبری کرده و پروژه فشار حداکثری را از حالت یک‌جانبه خارج می‌کنند. تجربه به‌دست‌آمده از گذشته به ما نشان می‌دهد که مذاکره مستقیم هیچ افزوده جدیدی برای کشور نداشته و تنها اسلحه آمریکایی‌ها علیه مردم ایران را پر می‌کند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره تجربه گفتگوی مستقیم با آمریکا در آخرین دیدار با کابینه روحانی می‌فرمایند: «در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمی‌دهد؛ به ما کمک نمی‌کنند و هر جا بتوانند ضربه می‌زنند؛ آنجایی که ضربه نمی‌زنند، آنجایی است که امکانش را ندارند؛ هر جا امکان داشته‌اند ضربه زده‌اند؛ این تجربه بسیار مهمی است. مطلقاً نبایستی برنامه‌های داخلی را به همراهی غرب موکول کرد و منوط کرد،، چون قطعاً شکست می‌خورد، قطعاً ضربه می‌خورد. شما‌ها هم هرجایی که کارهایتان را منوط کردید به (همراهی) غرب، ناموفق ماندید؛ هرجایی که بدون اعتماد به غرب، خودتان قد عَلَم کردید و حرکت کردید موفّق شدید.» رهبر معظم انقلاب در دیدار با اقشار مردم در سال ۹۷ بار دیگر به بحث مذاکره با آمریکا پرداخته و فرمودند: «قطعاً این مذاکره به ضرر ما تمام خواهد شد؛ مذاکره با یک‌طرف زورگوی این‌جوری، به ضرر ما تمام خواهد شد. بنابراین، مذاکره با آمریکا را امام هم ممنوع اعلام کردند به خاطر همین جهت؛ بنده هم ممنوع اعلام کردم.»
پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم؛ آمریکایی‌ها بار‌ها برای مقامات دیپلماتیک کشورمان پیغام دیدار و گفتگوی مستقیم فرستاده‌اند؛ اما هر بار پاسخ تهران به درخواست آمریکایی‌ها منفی بوده است. آخرین بیانیه صادرشده از سوی انگلیسی‌ها در تعیین ضرب‌الاجل دوباره برای پیشرفت مذاکرات و نیز تغییر رویکرد رژیم صهیونیستی؛ نشانه‌ای از ناتوانی غربی‌ها برای رسیدن به گفتگوی مطلوب است.
• مشوق کره جنوبی به مذاکرات رسید
وزارت امور خارجه کره جنوبی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که چوی چونگ کان به پایتخت اتریش سفر خواهد کرد تا با روسای هیئت‌های مذاکره‌کننده ملاقات کند. این بیانیه با اشاره به اینکه دولت کره جنوبی برای حل‌وفصل مسائل بلاتکلیف با ایران، با کشور‌های کلیدی در ارتباط است افزود: هدف از سفر هیئت کره جنوبی، بررسی راه‌های حل‌وفصل موضوع دارایی‌های مسدود شده ایران از طریق رایزنی با این کشور و همچنین هماهنگی و ارتباط نزدیک با ایالات‌متحده، اتحادیه اروپا و تروئیکا (فرانسه، آلمان و بریتانیا) است. بیانیه یادشده می‌افزاید که دولت کره جنوبی به حمایت دیپلماتیک خود برای احیای توافقات سال ۹۴ و تقویت روابط با ایران، ادامه خواهد داد. بر اساس گزارش‌ها، حدود ۱۰ تریلیون وون (۹.۲ میلیارد دلار) وجوه ایرانی در بانک‌های کره جنوبی تحت تحریم‌های ایالات‌متحده بر سربرنامه هسته‌ای تهران، مسدود شده است.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند که انتشار اخباری، چون سفر مقامات کره‌ای به وین، نشانه‌ای از اعمال مشوق‌های جدید به تهران برای مذاکرات است، فراموش نکنیم که این دست مشوق‌های غیرواقعی نمی‌تواند مجوز بازگشت آمریکا به مذاکرات باشد. اگر روند مذاکرات طبق خواسته جمهوری اسلامی ایران پیش برود و آمریکا حاضر به دادن امتیازات واقعی (لغو همه تحریم‌ها) و باقابلیت راست آزمایی شود، می‌تواند به میز مذاکرات در کمسیون مشترک برجامی بازگردد.
با نزدیک شدن به زمان انتخابات کنگره در آمریکا؛ بایدن تلاش می‌کند امتیازات بین‌المللی خود را افزایش داده تا شانس پیروزی دموکرات‌ها را بالا ببرد، برای آمریکا مذاکره مستقیم با ایران به یک مسئله سیاسی، داخلی و تبلیغاتی تبدیل شده است؛ در ایران جریان غرب گرا علی رغم تلاش زیاد نتوانست موضوع مذاکره مستقیم فوری با آمریکا در افکار عمومی را تبدیل به یک اهرام فشار سیاسی فراگیر داخلی علیه تیم مذاکره کننده کند. در آمریکا این موضوع برعکس است و دموکرات‌ها برای اینکه نشان بدهند در سیاست خارجه موفق‌تر از جمهوری خواهان هستند باید تصویر مذاکره مستقیم با ایران و وادار کردن ایران به یک توافق جدید را هرچه زودتر به عنوان یک دستاورد در افکار عمومی خود به نمایش بگذارند. دموکرات‌ها اگر می‌خواهند عرض بازی سیاسی در آمریکا را باز کنند؛ باید قیمت آن را در وین پرداخت کنند. در تهران با صبر و هوشمندی می‌توان بازی درخشانی را پیش برد!