دردسرهای صفحات جعلی در شبکه­ های اجتماعی

پایگاه رهنما:

اخیرا در برخی شبکه­ های اجتماعی صفحاتی جعلی منتسب به سایت­ های خبری و یا مسئولان سیاسی و حتی سلبریتی­ ها و اینفلوئنسرها ایجاد می­گردد. هرکدام از این صفحات جعلی که شمار آنها در یک سال اخیر با رشد روزافزونی مواجه بوده است، باعث ایجاد مشکلاتی برای کاربران و افراد منتسب شده است. هدف مشترک همه این صفحات جعلی افزایش دنبال کننده است اما این افزایش دنبال کننده برای هر دسته از این صفحات با اهداف گوناگون دنبال می­گردد. صفحاتی که با عنوان افراد مشهور همچون سلبریتی­ ها یا اینفلوئنسرها جعل می­شود، عمدتا به دنبال تبلیغات و درآمدزایی از این صفحات هستند. آنها با انتشار مداوم تصاویر افرادی که صفحه­ شان را جعل کرده ­اند و تولید محتوای زرد در خصوص این افراد تلاش می­کنند صفحه جعلی را به روزرسانی کنند و با معرفی آن به عنوان صفحه اصلی، مخاطب را به اشتباه بیندازند. زمانی که تعداد دنبال کننده ها بالا رفت، یا سفارش­ های تبلیغاتی می­گیرند و یا با تبدیل آن صفحه به صفحه طرفداران اینفلوئنسر مربوطه از او کسب درآمد می­کنند. اما صفحات جعلی سایت­های خبری و مسئولان عمدتا با اهداف سیاسی راه­ اندازی می­شوند. در ایام انتخابات ریاست­ جمهوری، با تعداد زیادی از صفحات جعلی منتسب به کاندیدا در شبکه اجتماعی توئیتر و اینستاگرام مواجه شدیم. برخی از این صفحات با هدف طنز، سرگرمی و نقل قول­هایی عجیب را منتشر می­کردند و برخی نیز بسیار زیرکانه و هوشمندانه و با تمی جدی نظراتی را در خصوص مسائل مختلف از قول فرد به دروغ جعل و مطرح می­کردند.  این صفحات با انتخاب آی دی مشابه صفحه اصلی و تصویر پروفایلی کاملا مشابه، می­توانند مخاطب را سردرگم نمایند، به طوری که گاهی صفحات جعلی از صفحات اصلی اثرگذارتر شده و تعداد لایک ­ها و کامنت­ های دریافتی در این صفحات، بیش از صفحات اصلی می­گردد. گاهی یک پست یا توئیت دروغ و جعلی به نقل از فرد جعل کننده می تواند هزینه­ های بسیاری ایجاد کند و اعتبار شخصیت اصلی را زیر سوال ببرد. دسته سوم از صفحات جعلی فعال در شبکه­ های اجتماعی صفحات منتسب به سایت­ها و خبرگزاری­ها است. این صفحات نیز با انتخاب آی دی تقریبا مشابه با صفحه اصلی که معمولا با کم یا اضافه کردن یکی از حروف است، ایجاد می­شوند و عنوان و برند سایت خبری در آن­ها کپی ­برداری می­گردد. آنها می­توانند با انتشار اخبار درست و واقعی طی یک مدت زمان مشخص برای خود مخاطب جمع­ آوری نمایند و پس از افزایش دنبال­ کننده، اخبار دروغ و جعلی را تولید و منتشر کنند. در جریان اعتراضات اخیر خوزستان، برخی از این صفحات که عمدتا توسط جریان ضد نظام اداره می­شد، اقدام به تولید محتوای جعلی نظیر کشته ­سازی و یا تجمعات پرداختند و فضای شایعات را تقویت کردند.

برای مقابله با این صفحات حداقل از سه جهت می­توان اقدام کرد. یکی از این جهات افزایش سواد رسان ه­ای کاربران برای شناسایی این صفحات و پرهیز از دنبال کردن آنها است. دومین اقدام باید از سوی اشخاص و سایت ­هایی صورت بگیرد که به نام آنها صفحه ­ای جعل می­شود. این گروه می­توانند با معرفی صفحه اصلی و صفحات جعلی، دنبال­ کنندگان را آگاه سازند. از طرف دیگر هر کدام از شبکه ­های اجتماعی نیز می­توانند با عناوین و برچسب­ هایی نظیر برچسب گمراه کننده، هم مخاطبان را از جعلی بودن این صفحات آگاه سازند و هم اعتبار شبکه اجتماعی مذکور را افزایش دهند. علاوه بر این اقدامات، نهادهای مسئول نیز می­توانند زمینه پیگیری­ های حقوقی و قضایی را برای مقابله با این صفحات فراهم آورند و از این طریق قدمی در کاهش اخبار و محتوای جعلی و کاهش شایعات بردارند.

سواد رسانه

در فضای مجازی هرگز به کسی بیعانه پرداخت نکنید

یکی از شگردهای مجرمان سایبری درج آگهی دروغین در سایت‌های واسطه‌گر اینترنتی است که در آن آگهی دهنده سعی دارد به بهانه های مختلف مبلغی را تحت عنوان بیعانه یا پیش پرداخت از شهروندان دریافت کند. این آگهی‌ها معمولا قیمت‌های وسوسه انگیز و زیرقیمت بازار دارند و فروشنده شما را ترغیب می‌کند قبل از رویت کالا و برای جلوگیری از فروش آن به فرد دیگری، مبلغی را به عنوان بیعانه پرداخت کنید. لذا به شهروندان گرامی توصیه می‌کنیم قبل از مراجعه حضوری به فروشنده، مبلغی را تحت عنوان بیعانه پرداخت نکنند.

ردپای دیجیتالی‌تان چقدر می‌ارزد؟

وقتی در فضای مجازی جست‌وجویی انجام می‌دهیم، خرید می‌کنیم، عضو یک پیام‌رسان، شبکه اجتماعی یا سایت می‌شویم یا برای خودمان فضای شخصی ایجاد می‌کنیم، ناگزیر بخشی از اطلاعات و مشخصات شخصی، حرفه‌ای، تحصیلی و کاری خودمان را در فضای مجازی ثبت می‌کنیم. به همین دلیل بخشی از پیام‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنیم، ناشی از تجزیه و تحلیل همان اطلاعات به اشتراک گذاشته شده یا ذخیره شده ما در فضای مجازی است که «ردپای دیجیتالی‌« گفته می‌شود. ردپای دیجیتالی ما برای صاحبان کالا، خدمات و مراکز اقتصادی، تجاری و تبلیغاتی ارزش بالایی دارد.

شجاعانه خارج شوید

گاهی اوقات دوستان و اقوام، ما را در گروه‌هایی عضو می‌کنند که هیچ فایده‌ای جز اتلاف وقت برایمان ندارد. در مواجهه با این اتفاق چه می‌کنید؟ اگر عضویت در این کانال‌ها و گروه‌ها برایتان سودی ندارد با حفظ احترام دوستان، از گروهی که متناسب با سلایق شما نیست خارج شوید.در  جنگ رسانه‌ای چه رخ می‌دهد؟ برخی از غول‌های رسانه‌ای و خبرگزاری‌های عمده جهانی با استفاده از تکنیک‌های خبری به شکل دهی افکار عمومی جهان در راستای اهداف و منافع قدرت‌های غربی و تخریب چهره کشورهای هدف می‌پردازند. در اکثر این رسانه‌ها استفاده از مطالب و اخبار مجهول المنبع مانند: «یک تحلیلگر آگاه که نخواست نامش فاش شود»، «بنا به اظهارات دیپلمات‌ها»، «یک مقام آگاه»، «منابع خبری»، «گزارشات رسیده» و... رواج بسیار بالایی دارد و تلاش معناداری برای جهت دهی هدفمند اخبار صورت می‌گیرد. در واقع این رسانه‌ها می‌کوشند با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های قضاوت و پرهیز از بیان واقعیات مغایر با اهداف خاص خود، افکار عمومی را به گونه‌ای شکل دهند که تأثیر مورد نظر را بر ذهن مخاطب بر جای گذارند.