با حقوق سایبری خود آشنا شوید

انسان¬ها در هر موقعیت و شرایطی که هستند از حق و حقوقی برخوردار هستند. آشنایی با حقی که هر فرد در موقعیت¬های گوناگون دارد، باعث می¬شود ضمن مراقبت از حقوق خود، تکالیف خود را هم به درستی انجام دهد. در حال حاضر عمده افرادی که در فضای مجازی حضور دارند و در این فضا به عنوان کاربر شناخته می-شوند، به واسطه موقعیتی که در آن قرار می¬گیرند از حق و حقوقی برخوردار هستند که به عنوان حقوق سایبری شناخته می شود. مفاهیمی مانند حریم خصوصی، مالکیت معنوی، حق کپی رایت و آزادی بیان در فضای مجازی از اهمیت به سزایی برخوردار است و جزو حقوق کاربران دنیای دیجیتال محسوب می‌شود. حقوق سایبری به معنای درک این مفاهیم و احترام به حقوق فردی و قانونی کاربران دنیای دیجیتال است. توجه به حقوق سایبری می¬تواند به حفظ حریم شخصی کمک کند، اخلاق را در فضای مجازی تقویت کند و جان، امنیت و آبرو و هر دارایی دیگری را برای کاربران حفظ کند. همچنین با حقوق سایبری کاربران فضای مجازی می¬توانند بدون متضرر کردن حق دیگران، از فواید فضای مجازی بهره¬مند شوند. هر چند حقوق سایبری مولفه با اهمیتی است و باعث ارتقای امنیت فضای سایبر می¬شود، اما این مولفه در حال حاضر با چالش¬هایی رو به رو است. یکی از این چالش¬ها، مربوط به خلا‌های قانونی در این حوزه می¬باشد. خلا قانونی باعث می¬شود حقوق و تکالیف افراد به درستی مشخص نگردد و یا با یکدیگر تداخل پیدا کند. برای مثال در حال حاضر در کشور ما در حوزه صیانت از داده‌ها، پلتفرم‌ها، مرز‌های سایبری و احراز هویت دیجیتال، قانون مشخصی وجود ندارد. خرید و فروش¬های آنلاین عمدتا بدون نظارت قانونی صورت می¬گیرد و خریدار و مصرف کننده از حفظ حقوق خود اطمینان ندارند. همچنین این روز‌ها با توجه به رشد حضور کودکان در فضای آنلاین، مباحث مربوط به حقوق کودکان در فضای مجازی نیازمند بازنگری جدی است. موضوع دیگری که در خصوص قوانین مربوط به فضای مجازی مهم است، به روزرسانی این قوانین است. سرعت تغییرات محیط¬های دیجیتال و آنلاین بسیار زیاد است و حقوق سایبری باید متناسب با شرایط روز تبیین گردد. از آنجایی که افراد در فضای سایبر حضور فیزیکی ندارند و بسیاری از کاربران هم با هویت ناشناس فعالیت می¬کنند، افرادی که تحت حملات سایبری قرار می¬گیرند، امید زیادی به بازپس¬گیری حقوق ضایع شده خود ندارند. علاوه بر خلا قوانین داخلی در خصوص فضای مجازی، این فضا حد و مرز مشخصی ندارد و لازم است قوانین بین¬المللی هم در این خصوص به شکلی قوی¬تر وضع شود. به عنوان مثال شبکه¬های اجتماعی کاربرانی از سراسر دنیا را جذب خود می¬کنند، اما میزان مسئولیت¬پذیری آن‌ها در خصوص حق و حقوق این کاربران نه بر مبنای قوانین بین¬المللی، بلکه عمدتا بر مبنای سیاست¬های سازمانی خودشان است. چالش دیگری که در رابطه با حقوق سایبر مطرح است، عدم آشنایی کاربران با حق و حقوق خود در این فضا و سطح پایین سواد رسانه¬ای می-باشد. به عنوان مثال، بسیاری از کاربران شبکه¬های اجتماعی از این موضوع آگاه نیستند که حتی تهدید به انتشار تصاویر و فیلم¬های خصوصی هم در دسته جرائم رایانه¬ای قرار دارد و به عنوان جرم قابل پیگیری می-باشد. این نا آگاهی از حقوق سایبری، زمینه¬ساز سوءاستفاده مجرمان سایبری و تضییع حقوق کاربران می-گردد؛ بنابراین برای حفظ حقوق سایبری لازم است وضعیت حقوقی فضای مجازی در کشورمان در حوزه قانونگذاری، اجرا و آگاه کردن کاربران با حقوق خود، بیش از پیش تقویت گردد.
سواد رسانه¬ای
چه بازی‌های کامپیوتری برای فرزندمان مفید است؟
نکته اول: اصرار برای حذف کامل بازی‌های کامپیوتری از دایره سرگرمی‌های کودک، صحیح نیست. برخلاف تصور ‏عموم والدین، این نفس بازی‌های کامپیوتری و ویدئویی به شکل کلی نیست که برای بچه‌ها مضر و مخرب است، بلکه ‏نوع بازی انتخاب شده است که می‌تواند هم راستا یا در تضاد با تربیت و خلاقیت کودک باشد. بازی‌های زیادی وجود ‏دارند که نه تنها زیان بار نیستند، بلکه می‌توان از آن‌ها برای آموزش و توسعه خلاقیت در کودک استفاده کرد. ‏
نکته دوم: خانواده‌ها در کنار کنترل زمان انجام این بازی‌ها توسط بچه ها، بیشتر باید نگران انتخاب بازی مناسب ‏باشند، تا اینکه بخواهند تصمیم بگیرند که این بازی‌ها اساسا در زندگی کودک باشد یا نباشد. این دیدگاه هم به واقعیت ‏نزدیک‌تر است. ‏
نکته سوم: بازی‌هایی که در آن‌ها کودک برای رفتن به مرحله بعد، مسئله‌ای را حل کند، یا برای خروج از آن مرحله ‏نیازمند چیدمان یا ترتیب خاصی است، به مهارت حل مسئله کودک کمک می‌کنند. بعضی دیگر از بازی‌ها در واقع ‏نسخه نرم افزاری همان بازی‌هایی هستند که کودک در وسایل کمک آموزشی خود دارد، مانند پازل‌ها و بازی ‏با کلمات. همچنین این بازی‌ها در واقع زاییده تخیل سازندگان آن هستند و همین که با تخیل و به کمک تکنولوژی ‏می توان دنیایی کاملا نو «خلق کرد»، بسیار برای کودک الهام بخش است. ‏
نکته چهارم: بازی‌هایی را انتخاب کنید که بازی بیش از یک بازیکن در آن‌ها تشویق شده و باعث می‌شود که دو یا سه ‏نفر با هم بازی کنند. به توصیه مرکز ملی رسانه‌ها و خانواده ها، بهتر است خانواده‌ها کامپیوتر را به یک وسیله ‏اجتماعی تبدیل کنند. بهترین نرم افزار موجود در این خصوص ‏Lapware‏ ذکر شده است که به شما و کودکتان ‏اجازه می‌دهد تجربه‌ای مشترک از کامپیوتر داشته باشید. ‏