آمریکای همچنان زمینگیر ترامپ

پایگاه رهنما :

با نزدیک شدن پایان تاریخ تحریم تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر مقامات دولت آمریکا به تکاپو افتاده‌اند تا به گفته خودشان از هر ابزاری برای تمدید این تحریم استفاده کنند. گفتنی است مایک پمپئو وزیر امور خارجه این کشور به دنبال ارائه طرحی حقوقی بوده است که نشان دهد آمریکا هنوز عضوی از توافق هسته‌ای است تا بتواند از مکانیسم بازگرداندن تحریم‌ها در این توافق استفاده کند. اما در حالی که واشنگتن برای دستیابی به این هدف ۹ رأی موافق بدون وتو شدن از سوی کشورهای دارای حق وتو را لازم دارد، حتی در صورت همراهی دولت‌های اروپایی، موضعگیری‌های اخیر چین و روسیه در ضدیت با رفتار غیرمتعارف واشنگتن گواهی ناامیدی کاخ سفید از امکان اجرای سناریوی تداوم تحریم‌های تسلیحاتی ایران می‌باشد.

ناامیدی و حتی سردرگمی واشنگتن از یافتن راه حلی برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران، موجب شده تا مقامات آمریکایی در اقداماتی نمایشی زبان به تهدید در مورد رو کردن برگه‌های جدید فشار علیه تهران بگشایند به صورتی که برایان هوک نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران روز چهارشنبه در یادداشتی در روزنامه وال استریت ژورنال تلاش کرد نشان دهد که واشنگتن قادر به بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه تهران در صورت عدم تمدید تحریم تسلیحاتی ایران است. وی آشکارا در این یادداشت تهدید کرد که اگر شورای امنیت سازمان ملل تحریم تسلیحاتی ایران را که در ماه اکتبر (مهر ماه سال جاری) منقضی می شود، تمدید نکند آمریکا برای بازگرداندن تمام تحریم های سازمان ملل علیه ایران دست به اقدام خواهد زد.

از طرف دیگر وزارت امور خارجه و دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا روز پنجشنبه دستورالعملی را برای سخت‌تر کردن تحریم‌های اعمالی علیه ایران، کره شمالی و سوریه وضع کرد. این وزارتخانه مدعی شده که این بیانیه برای کمک به صنعت دریانوردی و فعالان بخش انرژی و فلزات برای مقابله با فعالیت‌های فریبکارانه کشتیرانی صادر شده تا اشخاص و نهادهایی که در این صنایع فعالیت دارند از خطر تحریم‌های آمریکا محفوظ بمانند.

در این زمینه می توان گفت مهمترین هدف واشنگتن جلوگیری از تبادلات تجاری و مالی تهران و کاراکاس است که بنا به ادعای اخیر ایالات متحده ایران ۵ نفتکش حامل سوخت به سمت ونزوئلا ارسال کرده که در حال حرکت در دریاهای آزاد می باشند. چندی پیش نیز وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد ایران ۹ تن شمش طلا از ونزوئلا به ارزش۵۰۰ میلیون دلار را از طریق هواپیمایی ماهان (در ازای خدمات نفتی) به ایران منتقل کرده است. به طور حتم تبادلات مالی و فنی و کالایی میان دو کشور ایران و ونزوئلا که هر دو به شدت از سوی آمریکا تحریم و تحت فشار هستند خبر خوبی برای کاخ سفید نیست و به همین دلیل در حال مقدمه چینی برای مانع‌تراشی در مسیر چنین تبادلات مشروع و قانونی از طریق بهانه‌های واهی است.

حال تهدیدات و اقدامات جدید کاخ سفید به جای آنکه توانمندی‌های آمریکا برای متوقف کردن لغو تحریم تسلیحاتی ایران را نشان دهد در وهله اول نمایانگر بی‌برنامه‌گی دولت ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای و از دست دادن تمامی کارت‌های بازی در برابر ایران و متحدانش در شورای امنیت می باشد به صورتی که اقدامات جدید واشنگتن موجب اتخاذ موضع‌گیری‌های جدید روسیه و چین در حمایت از ایران در نبرد قطعنامه‌ها طی هفته‌های آینده شد.

در همین راستا میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در پیامی توییتری در واکنش به تلاش‌های اخیر دولت آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران گفت: آمریکا مدعی است که از وضعیت اعضای برجام و همچنین از حقوق آن برخوردار است. [این] توهم است. دیدگاه مشورتی دادگاه بین‌المللی لاهه (در سال ۱۹۷۱) در این جا کاربرد دارد: «نمی‌توان گفت عضوی که تعهدات خود را انکار کرده و یا آن‌ها را اجرا نکرده است برخورداری از حقوقش را حفظ کرده است...»

همچنین سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز با اتخاذ موضعی مشابه در روز پنج‌شنبه گفت: هیچ کسی حق ندارد به طور گزینشی و به شدت ناقص، قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا کند. او خاطرنشان کرد که این آمریکا بود که برجام[توافق هسته‌ای] را دو سال پیش ترک کرد و اکنون در موقعیت نقض فاحش قطعنامه [۲۲۳۱] شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد.

از طرف دیگر حساب توئیتری نمایندگی چین در سازمان ملل متحد نیز نوشت: آمریکا با خروج از برجام نتوانست به تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل عمل کند. این کشور حق ندارد که تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کند، چه برسد به فعال کردن مکانیسم بازگشت! راه درست پیش رو، حفظ برجام است.

اما در وهله بعد اقدامات تحریمی جدید واشنگتن (هرچند به صورت نمادین زیرا کاخ سفید پیشتر هرچه در توان داشته برای تحریم اقتصادی ایران و ونزوئلا بکار گرفته است) آنهم در شرایطی که تمامی کشورهای جهان در شرایط شیوع کرونا به دنبال کاهش درگیری‌ها و کمک‌رسانی به هم برای گذار از بحران هستند، بی اعتباری بیشتر دولت آمریکا و ادعاهای حقوق‌بشری و ضدتروریستی مداوم دولتمردان این کشور در سطح بین المللی را سبب می شود.

در این رابطه سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به ادعای مضحک آمریکایی‌ها در عدم همکاری ایران با آمریکا در مبارزه با تروریسم! در توییتر خود نوشت: «ایالات متحده با آن سابقه ایجاد، تامین مالی و تسلیحاتی گروه‌های تروریستی مختلف، اِعمال تروریسم دولتی و نیز حمایت آشکار از یک رژیم تروریستی دیگر، سنجه خوبی برای ارزیابی تلاش‌های ضدتروریستی نیست. آمریکا باید به تروریسم دولتی خود پایان دهد.»