گزارش تحلیلی نگاهی به عوامل و ملزومات تحقق شعار سال

سه پیش‌نیاز اصلی «جهش تولید» چیست؟

تولید [باید] جهش پیدا بکند؛ نه‌فقط رونق تولید که سال گذشته گفتیم. رونق تولید یعنی در تولید یک حرکتی به وجود بیاید که این انجام‌گرفته است امّا این کافی نیست. ما احتیاج به خیلی بیش از این داریم؛ جهش تولید

نویسنده :

امیر رفیعی

کد خبر : 5844

پایگاه رهنما:

چرا «جهش تولید»؟

بی‌شک بخشی از لوازم جهش تولید به عوامل اقتصادی بازمی‌گردد که موضوع این گزارش نیست، اما در کنار عوامل اقتصادی و حتی می‌توان گفت: پیش از آنها، برخی عوامل کلی‌تر و راهبردی وجود دارند که بدون توجه و اهتمام لازم به آنها، جهش تولید محقق نخواهد شد. پیش از پرداختن به این عوامل ذکر چند نکته کوتاه درباره چرایی انتخاب شعار سال ۱۳۹۹ به‌عنوان «جهش تولید» قابل‌ذکر است؛ نخست آنکه همچنان و به‌درستی، اقتصاد مسئله اول کشور است. همان مسئله‌ای که دشمن آن را تبدیل به یک جنگ تمام‌عیار کرده و از این راه قصد ضربه زدن به‌نظام و مردم را دارد. دوم آنکه این انتخاب بجا نشان می‌دهد، مسائل و حوادث دیگر نباید ما را از جنگ و مسئله اقتصادی غافل سازد. اساساً بخش قابل‌توجهی از این حوادث و مسائل عامدانه به وجود می‌آیند و تحمیل می‌شوند تا انرژی و تمرکز کشور از مسئله اصلی که همان جنگ اقتصادی است، دور شود؛ و بالاخره نکته سوم و مهم آنکه جهش تولید یکی از ابزار‌های کلیدی در قوی شدن کشور است. قوی شدن باید همه‌جانبه و دربرگیرنده طیف متنوع و وسیعی از حوزه‌ها باشد که به‌طور هماهنگ و همگن پیش رفته که برآیند آن‌ها قوی شدن کشور است. حال به سؤال نخست برگردیم؛ بستر‌ها و لوازم اساسی جهش تولید چیست؟ در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوامل و لوازم تحقق این هدف می‌پردازیم.

کمی و کیفی سازی جهش تولید
یکی از آفت‌ها و آسیب‌های مواجهه با شعار سال، برخورد شعاری و زینتی با آن است. به این صورت که صرفاً عده‌ای از مسئولان و صاحبان تریبون درباره آن مدتی اظهارنظر کنند و یا همایشی گرفته شود و چند بنر نصب‌شده و شعار «رونق تولید» در بالای نامه‌های اداری تبدیل به «جهش تولید» شود. این‌گونه اقدامات فی‌نفسه بد نیستند و حتی لازم هم به نظر می‌رسند اما جهش تولید با سخنرانی و نصب بنر و همایش محقق نمی‌شود.
برای تحقق واقعی و قابل‌قبول جهش تولید باید این عبارت را به‌صورت دقیق و قابل‌اندازه‌گیری تعریف کرد. تولید چه محصولات و خدماتی؟ به چه میزان؟ با چه کیفیت و هدفی (بازار داخلی یا خارجی)؟ پاسخ به این سؤالات باید دقیق و مبتنی بر واقعیت‌ها، ظرفیت‌ها و اهداف باشد. بدون پاسخ دادن به این سؤالات، نمی‌توان از میزان و روند تحقق شعار سال نیز برآوردی داشت و همین مسئله به آفت این روند می‌انجامد.

دل بریدن از غرب

یکی دیگر از لوازم راهبردی جهش تولید، قطع امید از غرب و بخصوص اروپایی‌هاست. رهبر معظم انقلاب اسلامی در چند سال اخیر بار‌ها و به‌طورجدی نسبت به این موضوع هشدار داده و تأکید کردند نباید مقدرات کشور را به‌ویژه مسائل اقتصادی را به سیاست خارجی و دیگران گره زد. بخصوص که این دیگران غربی‌های بدعهد و متخاصم باشند. یادآوری برخی از این هشدار‌ها خالی از لطف نیست؛ «کار را در محدوده‌ی مقدورات کشور با جدّیّت دنبال بکنید؛ منتظر این‌وآن نباشید. ما یک روز مشکل اقتصادی کشور را موکول کردیم به برجام، [امّا]برجام نتوانست مشکل اقتصادی کشور ما را برطرف کند و به ما کمک قابل‌توجهی بکند؛ و نتیجه این شد که مردم نسبت به برجام شرطی شدند که وقتی آن بابا (ترامپ) می‌خواهد از برجام خارج بشود تا مدّتی که او می‌گوید خارج می‌شوم، ما همین‌طور دچار تلاطم در بازار خواهیم بود؛ ما شرطی شده‌ایم دیگر، مردم را ما شرطی کرده‌ایم. حالا هم «بسته‌ی اروپایی»؛ مردم را درباره‌ی بسته‌ی اروپایی شرطی نکنید. البتّه اروپایی‌ها مجبورند، ناچارند، چشمشان چهارتا! بایستی بگویند چگونه خواهند توانست از منافع ما دفاع کنند -که اسمش همان بسته است-، امّا این را جزو موضوعات اصلی کشور قرار ندهید؛ بسته‌ی اروپایی بیاید، نیاید. ما کار‌هایی در کشور داریم، مقدوراتی در کشور داریم، این مقدورات بایستی تحقّق پیدا کند؛ دنبال این مقدورات بروید؛ گره نزنید بهبود اقتصاد کشور را به چیزی که از اختیار ما خارج است.» (دیدار هیئت دولت-تیرماه ۱۳۹۷)
- «در سال‌های اخیر، این درس گرفته شد که گره زدن حل مسائل کشور بخصوص مسائل اقتصادی به برجام و خارج از کشور، یک خطای بزرگ است. هنگامی‌که ما مسائل اقتصادی و کسب‌وکار را به برجام گره می‌زنیم، نتیجه این می‌شود که صاحبان کار و سرمایه چند ماه منتظر امضا شدن یا نشدن برجام می‌مانند و بعدازآن هم منتظر اجراشدن و یا اجرا نشدن آن هستند و سپس نیز منتظر اینکه آیا آمریکا در برجام می‌ماند یا نمی‌ماند و درنهایت دستگاه فعال اقتصادی کشور همیشه معطل خارجی‌ها است. باید در قضایای بعدی مراقب بود تا این تجربه‌ها تکرار نشوند و از یک سوراخ، دو بار گزیده نشویم.» (دیدار سران قوا و جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام- خرداد ۱۳۹۷)
- «اروپایی‌ها در ظاهر به‌عنوان میانجی وارد می‌شوند و حرف‌های طولانی هم می‌زنند، اما همه آن‌ها پوچ است. اروپایی‌ها به‌رغم وعده‌های خود، عملاً به تحریم‌های آمریکا پایبند ماندند و هیچ اقدامی انجام ندادند و ازاین‌پس هم بعید است کاری برای جمهوری اسلامی انجام دهند، بنابراین باید به‌کلی از اروپایی‌ها قطع امید کرد. رفت‌وآمد و بستن قرارداد اشکالی ندارد، اما مطلقاً نباید به آن‌ها امید داشت و اعتماد کرد.» (دیدار اعضای خبرگان- مهر ۱۳۹۸)

مدیریت و کار جهادی
لازمه دیگر مهم برای جهش تولید، مدیریت و کار جهادی است. جهش در هر زمینه‌ای بدون تلاش مضاعف و فراتر از وضعیت عادی، رخ نمی‌دهد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی ابتدای سال گذشته در تبیین مدیریت جهادی فرمودند: «برای شکوفایی اقتصاد کشور، به کاری احتیاج داریم که هم مجاهدانه باشد، هم عالمانه باشد. با تنبلی، با بی‌حالی، کم‌انگیزگی، مسئله‌ی اقتصاد کشور حل نخواهد شد. کار جهادی باید انجام بگیرد، مدیریت‌های جهادی باید بر مسائل اقتصادی کشور احاطه داشته باشند، تصمیم‌گیری کنند؛ کار جهادی. کار جهادی یعنی کاری که هم در آن تلاش هست، خستگی‌ناپذیری هست، هم اخلاص هست؛ [یعنی] انسان می‌فهمد که برای خودش، برای پُر کردن کیسه‌ خودش کار نمی‌کند، دارد برای مردم کار می‌کند، برای خدا کار می‌کند؛ هم این و هم عالمانه؛ یعنی بنشینند و با موازین علمی، با شیوه‌ی دقیق عالمانه راه‌های صحیح را پیدا کنند؛ هم باسواد باشند، کارآمد باشند، هم امکانات گوناگونی داشته باشند؛ اینها بنشینند کار کنند؛ اقتصاد کشور قطعاً شکوفایی پیدا خواهد کرد.» بی‌شک جهش تولید با مدیریت از راه دور، پشت‌میزنشینی و کار روتین اتفاق نمی‌افتد. بدون شک برای تحقق جهش تولید، می‌توان لوازم دیگری را هم به موارد فوق افزود؛ مانند لزوم هماهنگی دقیق و هدفمند میان همه دستگاه‌ها و نهادها، حذف موانع دست‌وپا گیر بروکراتیک، برخورد قاطع و فوری با مفسدان و رانت‌خواران و دلالان، تعمیق و گسترش شفافیت و... در پایان ذکر این نکته، ضروری است که توکل به خداوند و توجه به مسائل معنوی، در سرلوحه تمام آنچه گفته شد قرار دارد؛ چراکه در جمهوری اسلامی، نگاه به تولید هم باید نگاهی عبادی باشد و نمی‌توان از دریچه فلسفه اصالت سود و به هر طریقی به آن نگریست.

منبع: سایت رهنما