ادامه چالش‌ها در افغانستان پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری

پایگاه رهنما :

پس از مدت‌ها تاخیر، کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، نتایج انتخابات ریاست جمهوری این کشور را اعلام کرد.

بر اساس اعلام کمیسیون انتخابات افغانستان «محمد اشرف غنی» با کسب بیش از ۹۲۳ هزار رأی و عبدالله عبدالله با کسب بیش از ۷۲۰ هزار رأی به ترتیب مقام اول و دوم را در انتخابات افغانستان دارند.

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۹ برای چهارمین دور بعد از سرنگونی طالبان برگزار شد. قرار بود نتایج انتخابات در ۱۹ اکتبر اعلام شود اما به دلیل مشکلات فنی، بازشماری آرا و اعتراضات هواداران احزاب مختلف به تاخیر افتاد.

نتایج انتخابات افغانستان

کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان روز یکشنبه اول دی (۲۲ دسامبر) با برگزاری یک نشست خبری در کابل نتایج اولیه انتخابات ریاست‌ جمهوری افغانستان را اعلام کرد.

به گفته این کمیسیون محمد اشرف غنی با به دست آوردن ۶۴/ ۵۰ درصد اکثریت آرا به پیروزی رسیده است. آرای عبدالله عبدالله ۵۲/ ۳۹ درصد بوده و جایگاه دوم به خود اختصاص داده است.

طبق اطلاعاتی که کمیسیون انتخابات منتشر کرده آرای گلبدین حکمتیار به حدود ۴ درصد آرا می‌رسد  و رحمت‌الله نبیل یکتن، دیگر نامزد ریاست جمهوری نیز با کسب چیزی کم‌تر از دو درصد، نفر چهارم شده است.

کمیسیون انتخابات اعلام کرده است که آرای سایر نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان کم‌تر از یک درصد بوده است.

به گفته کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، مجموعه آرای رای‌دهندگان یک میلیون و ۸۲۴ هزار و ۴۰۱ رای بوده است.

در افغانستان ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر حق رای دارند. اما تنها نام نه میلیون و ۶۰۰ هزار نفر واجد شرایط رای دهی به ثبت رسیده است. اما به دلیل شرایط ناامن این کشور در این دور فقط دو میلیون و ۶۹۵ هزار واجد شرایط به پای صندوق‌های رأی رفتند و آرای خود را به ۱۸ نامزد انتخابات ریاست جمهوری دادند. از کل آرای ریخته شده به صندوق‌های رأی، تنها یک میلیون و ۸۰۰ هزار برگ رای معتبر تشخیص داده شده است.

در مقایسه با دوره قبل که حدود ۵۰ درصد از رای‌دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بودند، این بار میزان مشارکت رای‌دهندگان کاهش یافته بود.

موضع گیری اشرف غنی درباره نتایج اولیه انتخابات

در پی اعلام نتایج اولیه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که حاکی از پیروزی مجدد رئیس جمهوری فعلی این کشور است، اشرف غنی اعلام نتایج را «پیروزی ملت» افغانستان دانست.

اشرف غنی روز یکشنبه در سخنانی گفت: «امروز جمهوریت تامین شد! جمهوریت پابرجاست، جمهوریت دوام دار است. و محور جمهوریت شهروندان است و این روز جشن شهروندان است. شهروندان افغانستان این موفقیت را به‌ وجود آوردند.»

رئیس جمهوری افغانستان در واکنش به مخالفت عبدالله عبدالله با نتایج نیز اظهار داشت: «اکنون زمان آن است که همه اصول بازی را بپذیریم و در روزهای آینده که کمیسیون محترم شکایات فیصله می‌کند، باز هم تیم ما قانونمند رفتار خواهد کرد و دیگران هم باید قانونمند رفتار کنند.»

کارزار انتخاباتی محمد اشرف غنی که با عنوان « تیم دولت ساز» شناخته می شود پیش از این در پی انتشار نتایج اولیه انتخابات، این نتایج را به مردم افغانستان تبریک گفته بود.

عبدالله عبدالله نتایج انتخابات را نپذیرفت

عبدالله عبدالله رهبر گروه "ثبات و همگرایی در افغانستان"، نتایج اعلام شده انتخابات را نپذیرفت و اعلام کرد بدون تفکیک آراء معتبر و مخدوش، نتایج اعلام شده مشروعیت ندارد.

عبدالله پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، خود را پیروز انتخابات اعلام کرده بود. اما کمیسیون مستقل انتخابات ادعای او را رد کرد و گفت که نامزدهای انتخابات حق ندارند پیش از اعلام نتایج رسمی انتخابات، خود را پیروز معرفی کنند.

عبدالله مدعی است که کمیسیون انتخابات بدون رسیدگی به خواست‌ها و اعتراضات قانونی و فنی تیم ثبات و همگرایی و دیگر تیم‌های انتخاباتی، اقدام به اعلام نتایج انتخابات کرده است.

عبدالله عبدالله از سوی دیگر، اشرف غنی را به سوء استفاده از قدرت و استفاده از امکانات دولتی برای کارزار انتخاباتی خود متهم کرده است.

استقبال سازمان ملل از اعلام نتایج انتخابات افغانستان

دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) با انتشار اطلاعیه‌ای از اعلام نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان استقبال کرده‌است.

این دفتر از طرف‌های دخیل در انتخابات خواسته است تا تعهد خود را برای حفاظت و تکمیل انتخابات و محافظت از درستی مرحله نهایی این روند نشان دهند.

جنجال عبدالله عبدالله بر سر کدام آرا است؟

تیم ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله اعلام کرده که آنها خواهان باطل شدن نزدیک به ۳۰۰ هزار رای هستند.

این آرا به اساس گفته‌های اعضای این تیم، شامل ۱۳۷ هزار رای قرنطینه شده است که بدون اطلاع تیم‌های انتخاباتی وارد محاسبه نهایی آرای معتبر شده، بیش از صد هزار رای ثبت شده در خارج از زمان قانونی انتخابات (هفت صبح تا پنج بعد از ظهر ششم میزان/مهر) و بیش از پنجاه هزار رای ثبت شده با تصاویر تکراری و یا عکس‌های گرفته شده از روی عکس می‌باشد.

کمیسیون انتخابات می‌گوید تفاوت آرا در محاسبه نهایی به دلیل تفاوت در آرای ثبت شده در کارت حافظه و آرای ثبت شده در دستگاه‌های بیومتریک است. همچنین این نهاد آرای ثبت شده در زمان خارج از جریان برگزاری انتخابات را یک مشکل فنی خوانده است. کمیسیون در مورد آرا با تصاویر مشابه توضیحی نداده است.

همچنان شماری از ستادهای انتخاباتی و نهادهای ناظر انتخاباتی اعتراض شان را به بازشماری نزدیک به ۲۵۰۰ محل رای دهی اعلام کردند که به گفته آنها دستگاه‌های بیومتریک آنها و یا حافظه دستگاه‌های آنها تاکنون ناپدید است.

کمیسیون در پاسخ به این اعتراضات گفت آنها هنوز در مورد معتبر یا نامعتبر بودن این آرا تصمیم نگرفتند و تنها برای بررسی سرنوشت این آرا، آنها را شامل بازشماری کردند. چند روز پیش این کمیسیون اعلام کرد که از مجموع ۱۱۹۰ محل از این محلات رای دهی که آرای‌شان تاکنون بررسی شده، آرای ۱۱۷۹ محل را باطل ساختند.

ادامه چالش‌ها در سرزمین پرچالش افغانستان

با اعلام نتایج اولیه انتخابات افغانستان، فضای این کشور وارد شرایط جدیدی شده است. فارغ از نتیجه انتخابات، مجموعه شرایط بیانگر آن است که حکومت این کشور همچنان با دو چالش مهم «صلح» و «حکومت فراگیر» روبرو است. از سوی دیگر؛ میزان بسیار پائین مشارکت مردم در این انتخابات، نشان می‌دهد هر گروهی که به قدرت برسد، کار بسیار دشواری را پیش رو خواهد داشت جز اینکه بتواند گروههای مختلف را راضی نگه دارد، موضوعی که تقریبا محال به نظر می رسد.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد با تائید نتایج اولیه از سوی کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخابات علی رغم وجود مدارک و شواهد عبدالله در این خصوص و عدم پذیرش چنین نتیجه‌ای، عملا افغانستان وارد مرحله پیچیده ای خواهد شد.

در عین حال پذیرش نظر عبدالله از سوی کمیسیون رسیدگی به شکایات، با توجه به فاصله اندک آرای او با اشرف غنی، ممکن است رفتن انتخابات به دور دوم را محتمل سازد.

همچنین با ادامه چالش انتخابات، توافق بر سر برگزاری انتخابات مجدد تقریبا با توجه به هزینه بر بودن و سختی کار برگزاری انتخابات در افغانستان و ایجاد تاخیر در روند صلح غیرمحتمل است.

اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، اشرف غنی نیز که خود را پیروز میدان رقابت انتخاباتی افغانستان می‌داند حاضر به عقب نشینی از مواضع فعلی نیست و در این شرایط فضای مبهم و چالش انتخاباتی در افغانستان ادامه خواهد داشت.