مأموریت آمریکایی برای دیپلمات فرانسوی

پایگاه رهنما :

هفته گذشته وزیر خارجه فرانسه به تهران سفر و با مقامات ارشد دولت گفت‌وگو کرد. یک منبع دیپلماتیک فرانسوی درباره این سفر گفته است: «لودریان وزیر امور خارجه فرانسه برای انجام یک مأموریت ویژه به ایران سفر کرده تا هم دوباره بر پشتیبانی اروپا از برجام تأکید کند و هم نگرانی ایالات متحده در ارتباط با برنامه موشکی و نقش ایران در مناقشات منطقه‌ای را بار دیگر اعلام نماید.

ما (دولت فرانسه) قرار نیست به عنوان فرستاده و نماینده رئیس‌جمهور آمریکا یا وکیل مدافع ایران عمل کنیم. نگرانی‌های مورد نظر خود را داشته و برای ادراک ایران نسبت به دیدگاه‌مان با این کشور گفت‌وگو خواهیم کرد.»

برخلاف آنچه این دیپلمات ناشناس فرانسوی می‌گوید، باید این سفر را در حد آوردن پیغام آمریکا از پاریس تعبیر کرد. تنها ساعاتی پیش از سفر لودریان، وزارت خارجه فرانسه بیانیه‌ای ضد ایرانی منتشر کرد که در این بیانیه آمده بود: «لودریان با طرف‌های خود در سه محور گفت‌وگو خواهد داشت:

توافق هسته‌ای فرانسه معتقد است، این توافق خوب است و تأکید دارد همه طرف‌های توافق هم به تعهد خود پایبند باشند. برنامه جامع اقدام مشترک تضمینی برای جلوگیری از توسعه برنامه هسته‌ای ایران در راستای اهداف نظامی بود. با توجه به این موضوع، ایران باید به اجرای دقیق تعهدات خود ادامه دهد و همزمان برای ما اهمیت دارد که بهبود سرمایه‌گذاری و فعالیت بازرگانی اروپا در ایران ادامه داشته باشد.

برنامه موشکی

فرانسه بارها اعلام کرده است، برنامه موشکی ایران عاملی برای نگرانی‌های فراوان فرانسه و شرکایش است. این اقدام در راستای قطعنامه 2231 شورای امنیت نیست و عاملی برای بی‌ثباتی در منطقه محسوب می‌شود. ما همچنین مراتب نگرانی خود را در زمینه انتقال موشک به دیگران و کمک به گروه‌هایی در منطقه اعلام کرده‌ایم؛ به همین دلیل امیدواریم که بتوانیم در مسیری درست با ایران مذاکره کنیم.

نقش منطقه‌ای ایران

نقشی که ایران در منطقه ایفا می‌کند، پیامدهای بی‌ثبات‌کننده‌ای برای این ناحیه دارد. ما امیدواریم که ایران نقش مثبتی برای حل بحران در خاورمیانه داشته باشد و به حاکمیت کشورها احترام بگذارد. به همین دلیل در کنار دیگر موارد، مانند یمن، لبنان و عراق، بحران سوریه و اقدامات بشردوستانه مورد توجه قرار خواهد گرفت.

شخص وزیر خارجه فرانسه نیز در مصاحبه‌ای تأکید کرده بود برای انتقال نگرانی‌ها درباره برنامه موشکی و فعالیت منطقه‌ای ایران به تهران سفر می‌کند و چنانچه ایران به این نگرانی‌ها توجه نکند، با تحریم مواجه خواهد شد. آنچه از زبان لودریان گفته شد، در واقع تکرار تهدیدات و زیاده‌خواهی‌های آمریکاست.

موازنه اقتصادی منفی

مواضع و اظهارات ضد ایرانی مقامات پاریس در حالی است که فرانسه از شرکای اصلی تجاری ایران در میان کشورهای اروپایی محسوب می‌شود و روابط دوجانبه دو کشور پس از برجام، قوی‌تر شده است. البته کفه ترازو به طور کامل به نفع فرانسوی‌هاست؛ به گونه‌ای که واردات ایران از فرانسه 38 برابر صادرات کشورمان به فرانسه است.

آمار مقدماتی تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران در ده ماهه نخست سال 1396 نشان می‌دهد، در برابر 37 میلیون دلار کالایی که ایران به فرانسه صادر کرده، حدود یک میلیارد و 410 میلیون دلار کالای فرانسوی وارد کشورمان شده است. موازنه تجاری دو کشور حدود یک میلیارد و 373 میلیون دلار به نفع فرانسوی‌هاست. ارزش واردات کالاهای فرانسوی در ده ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 76 درصد جهش پیدا کرده است.

در ده ماه نخست سال قبل، واردات کالاهای فرانسوی به ایران حدود 800 میلیون دلار بود؛ اما همان‌طور که ذکر شد در سال جاری به بیش از ۴/۱ میلیارد دلار رسیده و 600 میلیون دلار بیشتر شده است. در مقابل، صادرات کالاهای ایرانی به فرانسه در ده ماهه امسال با 27 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 37 میلیون دلار رسیده که در مقایسه با حجم واردات کالاهای فرانسوی، رقم ناچیزی است.

این موازنه به شدت نامتعادل گویای واقعیت تلخ رابطه دو طرف است. در حالی که فرانسوی‌ها سود خوبی از این ارتباط به جیب می‌زنند؛ اما همچنان همسو با آمریکا و علیه ایران مواضع غیرمنتظره و سخت می‌گیرند.

تهدید در ضیافت شام

بهمن ماه سال گذشته نیز وزیر خارجه وقت فرانسه مهمان ایران بود. در بدو ورود «ژان مارک آیرو» به تهران، ضیافت شامی در سفارت فرانسه و به افتخار وزیر خارجه و تجار همراه وی از سوی سفیر فرانسه برگزار شد که با حواشی خاصی همراه بود.

در میانه میهمانی و پس از سخنرانی آیرو، یکی از تجار فرانسوی وی را خطاب قرار داده و می‌پرسد: «جناب وزیر، چرا این سفر دقیقاً در روزی انجام شد که فرانسه به همراه انگلیس و آمریکا در خلیج‌فارس و در نزدیکی آب‌های ایران مانور نظامی (که طبیعتاً پیام‌های خاصی دارد) برگزار کرده‌اند؟»

این تاجر برجسته فرانسوی در ادامه با نگرانی می‌پرسد: «آیا فکر نمی‌کنید این مسئله روی روابط تجاری ما با ایران تأثیر بگذارد و نتوانیم در این سفر قرارداد خاصی منعقد کنیم؟ شما از واکنش مقامات ایرانی نگران نیستید؟»

وزیر خارجه فرانسه در پاسخ می‌گوید: «خیر، بنده هیچ نگرانی نسبت به موفقیت‌آمیز بودن این سفر ندارم. مقامات ایرانی در هیچ یک از جلسات مقدماتی و برنامه‌ریزی برای سفر در تهران و پاریس به این مسئله معترض نشدند.» آیرو سپس در موضعی متکبرانه مدعی می‌شود: «دولت ایران به این سفرها احتیاج دارد و مطمئنم که هیچ اعتراضی در جلسات فردا هم نخواهیم شنید!»

تا وقتی دستگاه دیپلماسی فرانسه از ما چنین برداشتی داشته باشد، دیدن چنین رفتارها و شنیدن چنین مواضعی در ضدیت با ایران از سوی آنان عجیب و غیرمنتظره نیست.

یحیی ذبیحی