تعطیلی کاخ سفید ؛ تکرار تقابل کنگره با رئیس جمهور

 
 دولت آمریکا از بامداد روز شنبه یکم دی ماه ۱۳۹۷ با توجه به عدم توافق دموکرات‌ها و جمهوری خواهان در سنا بر سر منابع مالی مورد نظر دونالد ترامپ برای احداث دیوار مرزی با مکزیک، به حالت نیمه تعطیل در آمد. پس از آن که روز جمعه ۳۰ آذر ماه توافق سران حزب دموکرات و جمهوری خواه برای تامین بودجه ساخت دیوار مرزی به موفقیت نرسید، رهبران کنگره و کاخ سفید وعده دادند تا برای توافقی به منظور پایان تعطیلی دولت پیش از آغاز تعطیلات کریسمس مذاکره کنند. اما در این میان، ترامپ اعلام کرد چنانچه منابع مالی لازم برای امنیت مرزی را دریافت نکند، تعطیلی دولت برای مدتی بسیار طولانی به طول خواهد انجامید و از موضع خود کوتاه نخواهد آمد. گفتنی است در دو دهه گذشته سه مرتبه دولت فدرال آمریکا به مدت بیش از ۲ هفته تعطیل شده است.

چیستی و چرایی تعطیلی دولت در آمریکا

در سیاست آمریکا، تعطیلی دولت وضعیتی است که در آن دولت ارائه همه خدمات به جز خدمات حیاتی را متوقف می‌کند. نوعا خدماتی که با وجود تعطیلی ادامه می‌یابند عبارتند از: پلیس، آتش‌نشانی، سرویس ملی آب و هوا و سازمان‌های مرتبط با آن، خدمات پزشکی در تأسیسات فدرال، خدمات پستی، نیرو‌های مسلح و مدیریت ترافیک هوایی. به جز موارد ذکر شده، بقیه بخش‌های دولت به حالت تعطیل در می‌آید و تا زمان ادامه پیدا کردن این تعطیلی، پرداختی کارکنان دولت با مشکل مواجه می‌شود. در واقع طی این دوره، کارکنان دولت به مرخصی اجباری می‌روند. حال باید دید چرا چنین وضعیتی به وجود می‌آید؟

تعطیلی دولت به لحاظ قانونی، زمانی رخ می‌دهد که اعضای کنگره نمی‌توانند بر سر تخصیص بودجه برنامه‌های دولتی به توافق برسند.

سابقه تعطیلی دولت در آمریکا

از سال ۱۹۷۶ میلادی تاکنون، ۱۸ مرتبه اختلافات بین قوه مجریه (کاخ سفید) و قوه مقننه آمریکا (کنگره) بر سر تصویب بودجه در موعد مقرر، سبب تعطیلی موقت دولت آمریکا شده که در ۸ مورد تعطیلی حداقل یک روز طول کشیده است که منجر به اعطای مرخصی اجباری به کارکنان دولت فدرال شده و در باقی موارد ساعت‌هایی به طول انجامیده است. طولانی‌ترین تعطیلی دولت فدرال آمریکا در دوره بیل کلینتون و در فاصله سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶ به مدت ۲۱ روز بود و قبل از آن نیز یک بار در دوره جیمی کارتر در سال ۱۹۷۸ دولت فدرال به مدت ۱۸ روز تعطیل شد. آخرین مورد از این اتفاق (قبل از دولت ترامپ) در اکتبر سال ۲۰۱۳ و زمان ریاست جمهوری باراک اوباما روی داد. در آن سال از اول اکتبر تا ۱۷ اکتبر به مدت بیش از دو هفته بسیاری از فعالیت‌های دولت فدرال آمریکا بر اثر اختلافات بین دولت اوباما و جمهوری‌خواهان کنگره تعطیل شد. در آن سال ۸۰۰ هزار نفر از کارمندان دولت فدرال به مرخصی اجباری بدون حقوق فرستاده شدند.

علت تعطیلی کنونی دولت ترامپ

ساخت دیوار مرزی با مکزیک، یکی از مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی ترامپ بود که با مخالفت بسیاری از گروه‌ها در آمریکا و به ویژه دموکرات‌ها مواجه شده است. ترامپ در جهت محقق کردن این وعده، بودجه پنج میلیارد دلاری را در طرح بودجه سال مالی ۲۰۱۹ پیشنهاد داده است. مجلس نمایندگان آمریکا روز جمعه ۳۰ آذر به این طرحِ بودجه مورد نظر ترامپ با ۲۱۷ رای مثبت در برابر ۱۸۵ رای منفی رای داد، اما جمهوری خواهان از آرای کافی برای تصویب این طرح در مجلس سنا برخوردار نیستند. بر اساس آیین‌نامه سنا، تصویب این طرح در این مجلس ۱۰۰ نفری به ۶۰ رأی نیاز دارد، ولی جمهوری‌خواهان تنها ۵۱ کرسی در اختیار دارند. به بیان دیگر اگر همه جمهوری‌خواهان حاضر در سنا نیز به این طرح رای مثبت بدهند، مخالفت دموکرات‌ها مانع از تصویب آن خواهد شد.

چالش‌های دولت ترامپ از کنار گذاشتن زودهنگام مقامات تا تعطیلی دولت

در دو سال گذشته، ترامپ در جنگ با دولت خود بوده و این اعتقاد را ایجاد کرده که اطرافیانش را احمق‌ها تشکیل داده‌اند. ترامپ سرعت کم سابقه‌ای در استخدام نیرو و سپس اخراج افراد داشته است و گاه دوره فعالیت برخی از کارکنان او در کاخ سفید، تنها به چند روز خلاصه می‌شود. بر این آمد و رفت‌های اجباری، شمار قابل توجه استعفا‌ها را نیز باید افزود. بر اساس آمار منتشر شده توسط شبکه خبری یورو نیوز ۵۰ تن از مقامات ترامپ یا توسط وی برکنار شده و یا استعفا داده اند. این مسئله بیانگر یک بحران در درون دولت این کشور است. بحرانی که رئیس جمهور این کشور نه تنها آن را حل نمی‌کند بلکه به آن دامن نیز می‌زند. رئیس جمهور آمریکا اخیرا با هم حزبی‌های خود یعنی جمهوری‌خواهان نیز درگیر شده است. آن‌ها آشکارا مخالفت خود را با تصمیم ترامپ برای بیرون آوردن نیرو‌های آمریکایی از سوریه و افغانستان ابراز داشته‌اند. جمهوری‌خواهان همچنین به شدت از رفتار واشنگتن با عربستان پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد عربستان مخالفت کردند. در کنار تمام این مشکلات، تعطیلی دولت نیز بر چالش‌های دولت ترامپ افزوده است. رئیس جمهور آمریکا با توجه به همه این بحران‌ها اعلام کرده است که قصد ندارد از موضع خود کوتاه بیاید. تعطیلی دولت آن هم در دومین سالگرد ریاست جمهوری وی نشان از روز‌های پر چالش آینده را دارد و باید منتظر ماند و دید دموکرات‌ها با اختصاص بودجه ۵ میلیارد دلاری برای ساخت دیوار مرزی کنار می‌آیند و یا ترامپ از موضع خود عقب نشینی خواهد کرد.