پیش بینی آینده چالش برانگیز منطقه غرب آسیا

 تبیین:

نویسنده: محمد سجاد شیرودی

با توجه به دیدار دیشب ترامپ و نتانیاهو در کاخ سفید و اعلام طرح ۲۰ نقطه‌ای صلح برای غزه – که بر پایه گسترش توافق‌های ابراهیم (Abraham Accords) بنا شده – پیش‌بینی دقیق آینده همیشه چالش‌برانگیز می باشد، زیرا غرب آسیا خاورمیانه پر از متغیرهای غیرمنتظره‌ است. اما بر اساس تحلیل اخبار اخیر، واکنش‌های اولیه و الگوهای تاریخی، می‌توانم بگوبم که روزهای آینده احتمالاً ترکیبی از دیپلماسی فشرده، تنش‌های احتمالی و پیشرفت‌های به اصلاح تدریجی رو شاهد خواهیم بود.

حالا باید گام ‌به‌گام توضیح دهیم:

خلاصه دیدار و طرح صلح

• دیدار و اعلام طرح: ترامپ و نتانیاهو در کنفرانس مطبوعاتی مشترک، طرحی رو رونمایی کردن که شامل آتش‌بس فوری (در ۷۲ ساعت)، آزادی ۴۸ گروگان اسرائیلی در ازای ۱۹۵۰ زندانی فلسطینی، خلع سلاح حماس، خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از غزه، و تشکیل "هیئت صلح" (Board of Peace) با ریاست ترامپ و حضور تونی بلر (نخست‌وزیر سابق بریتانیا) برای نظارت بر بازسازی و خدمات عمومی غزه‌ است. نتانیاهو حمایت کامل رو اعلام کرد و گفت این طرح اهداف جنگی اسرائیل (نابودی حماس و امنیت غزه) رو محقق میکند.
• پیام ابراهیم: ترامپ تأکید کرد این طرح می‌تواند گترش پیدا کند – حتی به ایران! – و غزه رو به "منطقه بدون تروریسم" تبدیل نماید، با کمک‌های فوری بشردوستانه و بازسازی زیرساخت‌ها (آب، برق، بیمارستان‌ها).

واکنش‌های اولیه

• حمایت‌ها: رهبران خودفروخته جهان مثل تونی بلر این طرح رو "جسورانه و هوشمند" دانست و گفت می‌تواند جنگ رو تمام کند و آینده بهتری برای غزه بسازد. در اسرائیل، برخی از حزب لیکود (حزب نتانیاهو) از آن استقبال کردن و گفتن "صلح از طریق قدرت" را پیش می‌برد. در  شبکه های مجازی وابسته به رژیم صهیونیستی ، پست‌هایی در مورد افزایش سهام دفاعی و امید به آتش‌بس دیده می‌شود.
• انتقادها و شک‌ها: حماس العام کرده طرح رو "دریافت نکرده" و بعیده قبول د چون نقش آن در وضعیت غزه حذف کردند و به عنوان "تسلیم بسته‌بندی‌شده" آن را ارزیابی می کنند.  برخی ها نیز هشدار دادن که نتانیاهو ممکن است بخش‌هایی را رد کند و به عملیات نظامی ادامه دهد. کارشناسان هم می‌گویند طرح "ناتوان" در جزئیات بلندمدت (مثل جلوگیری از بازگشت حماس) و "ناشنوا" به نیازهای فلسطینی‌هاست.

پیش‌بینی برای روزهای آینده (تا ۱-۲ هفته بعد)

بر اساس الگوهای گذشته (مثل توافق‌های موقت ۲۰۲۵ که شکست خورد)، این سناریوها محتمل‌تر هستند:

1.     دیپلماسی فشرده (احتمال ۶۰%): حماس تا ۳-۵ روز آینده طرح را "بررسی" می‌کند و احتمالاً با تغییرات (مثل تضمین نقش فلسطینی‌ها) وارد مذاکره می‌شود. قطر و مصر (واسطه‌های قبلی) وارد عمل می‌شوند و ترامپ از نفوذش برای فشار روی حماس استفاده می نماید. نتانیاهو هم عذرخواهی نمایشی اخیرش به قطر (برای حمله به مقامات حماس) نشان می‌دهد در حال توطئه می باشد.

2.     تشدید تنش اگر رد شود (احتمال ۳۰%): ترامپ و نتانیاهو به حماس اولتیماتوم دادند – "قبول کن یا اسرائیل با حمایت کامل آمریکا 'کار رو تموم می‌کند".  احتمالا حملات هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی شدت می‌گیرد و بحران انسانی بدتری پیش خواهد آمد.

3.     گسترش صلح ابراهیم و پیشرفت‌های جانبی (احتمال ۱۰%): اگر آتش‌بس برقرار شود، ترامپ روی گسترش صلح ابراهیم با کشورهای عربی تمرکز می نماید .

در مجموع، به نظرم این طرح بیشتر یک "تست برای حماس" می باشد تا یک توافق نهایی و  نتانیاهو به دنبال بهانه برای این است که "ما پیشنهاد دادیم، آنها رد کردن" و عملیات شدیدتری را ادامه دهد.