خاورمیانه هنوز از اسرائیل و ایران می ترسد

ترامپ برای کمک به ارتش اسرائیل در ایران مداخله کرد. آیا او همچنان به آن اجازه میدهد آزادانه در غزه فعالیت کند؟ آژیرهای هشدار موشکهای اسرائیلی و ایرانی در این دو کشور و همسایگانشان به صدا درآمده است. اما عدم قطعیتی که باقی مانده است، مانع تلاشها برای پایان دادن به فعالیتهای مداوم اسرائیل در غزه و کرانه باختری خواهد شد و این امر خطر بی ثباتی بیشتر منطقه را به همراه دارد. مهمترین سوالات این است که آیا برنامه تسلیحات هسته ای ایران همچنان پابرجا مانده است یا خیر. ادعاها و ادعاهای متقابل همچنان ادامه دارد؛ اسرائیل مدعی نابودی برنامه هسته ای ایران است، اما در حالی که ایران به خسارات گسترده اذعان میکند، پیروزی خود را نیز اعلام میکند. از ترورهای هدفمند رهبران نظامی و دانشمندان هسته ای توسط اسرائیل مشخص است که ایران به طور کامل توسط مأموران اطلاعاتی اسرائیل و سایر کشورها نفوذ خورده است. این مأموران اکنون بیش از هر چیز دیگری به دنبال یک سوال خواهند بود: چه اتفاقی برای 40۸ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص بالا که گفته میشود ایران در اختیار دارد، افتاده است؟ این اورانیوم میتواند به تنهایی برای ساخت حداقل یک سلاح هسته ای خام یا با یک مرحله غنی سازی بیشتر، به مواد لازم برای حدود نه سلاح هسته ای کارآمد تبدیل شود. دومین عدم قطعیت این است که آیا ایران سانتریفیوژهایی را که میتوانند آن غنی سازی را انجام دهند، حفظ کرده است یا خیر. این "آبشارهای" استوانه های بلند به هم پیوسته که به منبع تغذیه بالا و پایدار نیاز دارند، شکننده هستند. تمام مکان های شناخته شده این سانتریفیوژها در حملات اسرائیل و آمریکا تخریب شدند. اما در مورد اینکه آیا ایران ممکن است یک مجموعه کوچک در مکانی که به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، دیده بان هسته ای سازمان ملل، اعلام نکرده بود، ساخته باشد، عدم قطعیت وجود دارد. آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، درست قبل از حملات اسرائیل، اعلام کرد که ایران مطابق با الزامات پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای که از امضاکنندگان آن است، عمل نمیکند. همچنین گفته شد که از آنجایی که ایران از پروتکل الحاقی، یک رژیم بازرسی اضافی که برای جلوگیری از نوع "گریز" مخفی که کره شمالی در تلاش برای ساخت سلاح به آن دست یافت، خارج شده است، بخش زیادی از توانایی خود را برای ردیابی محل قرارگیری مواد هسته ای ایران از دست داده است. از سوی دیگر، اسرائیل ممکن است احساس کند که میتواند به جاسوسان خود برای اطلاع رسانی در مورد از سرگیری برنامه هسته ای ایران تکیه کند، اما این باور گسترده در میان مقامات، چه غربی و چه در منطقه، وجود دارد که ایران سعی خواهد کرد در مذاکرات برای زمان بازی کند و مخفیانه تا جایی که میتواند بازسازی خواهد کرد. برای اسرائیل، چنین مذاکراتی میتواند یک محدودیت باشد و مجوز آن را برای ادامه حمله به ایران در صورت وجود دلیل، محدود کند. اما اگر ایران مایل به مذاکره باشد، ایالات متحده احتمالاً از مذاکرات حمایت خواهد کرد. ترامپ تمام نشانه های تمایل به اعلام پیروزی در حال حاضر و جلوگیری از درگیری نظامی بیشتر را نشان میدهد. ایالات متحده تنها قدرتی است که میتواند به طور واقع بینانه اسرائیل را متوقف کند، اما در دوران ترامپ هیچ نشانه ای از انجام این کار دیده نمیشود. برای منطقه، عدم قطعیت در مورد تواناییهای ایران و احتمال اقدامات بیشتر اسرائیل به حل بدترین درگیری های زنده کمکی نخواهد کرد. حمله اسرائیل به ایران توجه بین المللی را از قحطی قریب الوقوع و تلفات روزانه در غزه منحرف کرد و انتقادات بریتانیا، فرانسه و آلمان از اقدامات آن در آنجا را منحرف کرد. همچنین حداقل به طور موقت انتقادات داخلی از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، را در مورد استراتژی در غزه، عدم موفقیت او در خارج کردن گروگانهای باقیمانده یا تکمیل مأموریت ادعایی اش: ریشه کن کردن حماس، ساکت کرد. به نظر میرسد نتانیاهو مصمم است اهداف اعضای تندرو کابینه خود را پیش ببرد: به دست گرفتن کنترل غزه و حمایت از شهرک نشینان در کرانه باختری برای تصرف زمین و آزار و اذیت کشاورزان فلسطینی. ایالات متحده تنها قدرتی است که میتواند به طور واقع بینانه اسرائیل را متوقف کند، اما در دوران ترامپ هیچ نشانه ای از انجام این کار نشان نمیدهد؛ سفیر آن، مایک هاکبی، گفته است که ایالات متحده دیگر به دنبال راه حل دو کشور نیست. مقامات اردنی که الگوهای سفر را از نزدیک زیر نظر دارند، میگویند که هنوز شاهد هجوم گسترده فلسطینی ها از کرانه باختری نبوده اند. اما این پادشاهی هجوم احتمالی - علاوه بر هجومی که در زمان تأسیس کشور اسرائیل در سال 194۸ و در طول جنگ 19۶۷ دریافت کرد - را تهدیدی برای کل ثبات کشور میداند. همین امر در مورد مصر نیز صادق است که نمی خواهد ایدئولوژی اخوان المسلمین را که ارتباط نزدیکی با حماس دارد، وارد کند، اگر اسرائیل سعی کند فلسطینی ها را به سمت جنوب سوق دهد. در حالی که فشارهای بین المللی و منطقه ای ممکن است آتش بس در غزه را تضمین کند، اما در حال حاضر به سختی میتوان تصور کرد که این فشارها راهی برای تشکیل یک کشور فلسطینی ایجاد کند. در همین حال، به نظر میرسد علاقه عربستان سعودی به عادی سازی روابط با اسرائیل در حال محو شدن است. این کشور ممکن است به طور مستقیم قراردادهای دفاعی مورد نظر خود را با ایالات متحده دنبال کند و برای یک قرارداد گسترده تر فشار نیاورد. شرطی که برای آن قرارداد تعیین کرده بود، یعنی تعهد اسرائیل به تشکیل یک کشور برای فلسطینی ها، در چشم انداز نیست. عراق و اردن همچنین نگرانند که این درگیری ممکن است توجه را از سوریه منحرف کند، جایی که نگرانی وجود دارد که احمد الشرع، رهبر جدید، ممکن است به ریشه های داعشی خود بازگردد، توسط تندروهای اطرافش مجبور به این کار شود، یا اگر این کار را نکند، برکنار یا کشته شود. کشورهای همسایه ایران و اسرائیل ممکن است پس از این هفته های تنش، با نگرانی به سمت جلو حرکت کنند و به ایجاد ارتباط با چین، صادرات نفت به آن و دنبال کردن برنامه های انرژی سبز و هوش مصنوعی که در آنها سرمایه گذاری زیادی کرده اند، ادامه دهند. اما در حالی که فشارهای بین المللی و منطقه ای ممکن است آتش بس در غزه را تضمین کند، دشوار است که در حال حاضر مسیری را برای تشکیل یک کشور فلسطینی ترسیم کند، حتی اگر کشورها همچنان به حمایت لفظی از این هدف ادامه دهند. در حال حاضر، ترامپ و تیمش به اسرائیل مجوز داده اند - فراتر از آنچه حتی تندروهای دولت انتظار داشتند - تا غزه و به طور فزایندهای کرانه باختری را کنترل کند. پس از دو سال حمله به نیروهای نیابتی ایران و اکنون خود ایران، اسرائیل نشان داده است که قدرت نظامی غالب در منطقه است. این کشور نسبت به گذشته علاقه کمتری به توافق با عربستان سعودی نشان میدهد. سوالی که هنوز با آن مواجه است این است که آیا چشم انداز "جنگ ابدی" در آنچه که دائماً به عنوان "محله ای خشن" به تصویر می کشد، چشم اندازی است که در آن کشور شکوفا خواهد شد. این چشم انداز همسایگانش را نگران میکند. به طور نامحسوس تر، این احتمال وجود دارد که ایران، حتی اگر اکنون مورد ضرب و شتم قرار گرفته باشد، انگیزه بیشتری برای احیای برنامه هسته ای خود داشته باشد و ابزارهای لازم برای انجام این کار را حفظ کند.