اهداف سفر ناگهانی عمرالبشیر

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اهداف سفر ناگهانی عمرالبشیر
این روز‌ها دمشق در صدر اخبار رسانه‌های دنیا قرار دارد و خبر‌های زیادی از تحولات سوریه به گوش می‌رسد خبر‌هایی که به نظر می‌رسد بشار اسد را درگیر مسائل جدیدی در منطقه کرده است. از پیروزی‌های چشمگیر در درگیری با شبه نظامیان سوری گرفته تا تدوین قانون اساسی جدید و سفر اخیر رئیس جمهور سودان به این کشور.
عمر البشیر روز یکشنبه بصورت کاملاً غیر منتظره در کاخ مردم واقع در کوه قاسیون در غرب دمشق با بشار اسد ملاقات کرد. این نخستین بار است که یک رئیس جمهور عرب، از زمان آغاز بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ از این کشور درگیر جنگ داخلی دیدن می‌کند. روابط سوریه و اعراب از همان آغاز بحران به سردی گرایید و اکثر کشور‌های حوزه خلیج فارس در این بحران طرف تروریست‌ها و مخالفین مسلح را گرفتند و جفای بسیاری در حق مردم سوریه کردند. اما به نظر می‌رسد حالا کشور‌های عرب پالس‌های مثبتی را به بشار اسد ارسال کرده اند و سفر عمرالبشیر را نیز می‌توان در راستای همین اهداف در نظر گرفت. حتی صحبت‌هایی از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب نیز این روز‌ها به گوش می‌رسد. تا جایی که بسیاری از خبرگزاری‌های سوری نیز نوشته اند: «رئیس جمهور اسد و البشیر طی مذاکرات تأکید کردند که شرایط و بحران‌ها در تعدادی از کشور‌های عربی ما را ملزم می‌کند برای تجدید نظر و ایجاد روش‌های جدید برای روابط کشور‌های عربی مبتنی بر احترام به حاکمیت کشور‌ها و عدم دخالت در امور داخلی آن‌ها که به نوبه خود باعث بهبود روابط عربی – عربی به طوری که منافع ملی عرب در نظر بگیرد، خواهد شد.».
اما بد نیست که ماجرا را کمی بیشتر بررسی کنیم و دلایل سفر رئیس جمهور سودان عمرالبشیر را به دمشق دقیق‌تر بررسی کنیم و ببینیم چه اتفاقی افتاده که پس از گذشت بیش از هفت سال، بالاخره یک مقام عالی رتبه عرب به دمشق سفر کرده است و البشیر در این سفر حامل چه پیغام احتمالی بوده است:

۱- اولین نکته‌ای که به ذهن می‌رسد نزدیکی خارطوم به ریاض است و می‌توان حدس زد که عمرالبشیر در این سفر حامل پیامی از سوی آل سعود به اسد است.
۲- نشست اتحادیه عرب قرار است ۹ بهمن ماه در بیروت پایتخت لبنان برگزار شود. هفته گذشته بود که برخی از رسانه‌های عرب زمزمه‌های بازگشت سوریه به این اتحادیه را اعلام کردند. به نظر می‌رسد سفر البشیر، بی ارتباط با این نشست نباشد و او در صدد است که بشار را به نشست ۹ بهمن ماه بکشاند.
۳- اردن اولین کشوری بود که از چند وقت پیش استارت ارتباط مجدد با سوریه را زده و بعنوان یک همسایه، تمایل خویش را برای ارتباط مجدد حتی در قامت تبادل سفرا مطرح کرده است و از گوشه و کنار خبر رسیده که امارات متحده عربی نیز تلاش‌هایی داشته تا بتواند با دمشق ارتباط مجدد برقرار کند، اما هنوز منجر به نتیجه نشده است. به نظر می‌رسد این سفر، سفری رقابتی نیز می‌تواند باشد، رقابتی که اکنون بین کشور‌های مختلف به خصوص کشور‌های عربی برای از سرگیری روابط سوریه و منافع و مصالح خود به سرعت با اعزام هیأت‌هایی تلاش دارند بار دیگر روابط خود را با دمشق از سر بگیرند. مطمئناً سودان نمی‌خواهد از این قاعده مستثنی باشد.
۴- خارطوم در این سال‌ها و بعد از فاصله گرفتن از محور مقاومت و علی الخصوص جمهوری اسلامی ایران به ریاض نزدیک شده و به نظر می‌رسد اکنون از اتخاذ چنین سیاستی پشیمان و سرخورده شده و به خاطر برخی هزینه‌ها که متحمل شده، منافع و مصالح خود را در آن می‌بیند که با توجه به شرایط فعلی و داخلی سودان، مجدداً به کشور‌های محور مقاومت نزدیک شود و برای نزدیک شدن به کشور‌های مقاومت و به خصوص جمهوری اسلامی ایران گزینه‌ای بهتر از سوریه را سراغ ندارد تا از یک مسیر میانبر به اهدافش برسد.

آنچه که مسلم است بعد از سال ۲۰۱۱ و شروع جنگ داخلی در سوریه، حکومت بشار اسد به نوعی با طرد و رانده شدن از سوی نهاد‌های عربی مواجه شده بود که این مساله باعث شد افکار عمومی جهان عرب تاحدی احساس کنند که این حکومت مشروعیت ندارد؛ بنابراین در برهه فعلی این مساله که یک رئیس‌جمهور عرب در شرایطی که همچنان جنگ داخلی در سوریه برقرار است به این کشور سفر کرده بسیار معنادار است و بیانگر آن است که جهان عرب پذیرفته که بشار اسد ماندنی است. البته ایران نیز به عنوان عضوی تأثیرگذار در کشور‌های محور مقاومت از این قضیه خرسند است، طبیعتاً یکی از مسائل و دغدغه‌های جمهوری اسلامی این است که حکومت بشار اسد در جهان عرب مجدداً مشروعیتش را به‌دست آورد و به سازمان‌های بین‌المللی بازگردد. زیرا این مساله تضمینی است برای اینکه حکومت سوریه پابرجا بماند و تغییر رژیم در دمشق اتفاق نیفتد، که مقاومت مردم سوریه به همراه کشور‌های دوست دمشق طی هفت سال گذشته این قضیه را به اثبات رسانده و دولت قانونی بشار اسد همچنان باقی است و باقی خواهد ماند. ان شاالله

سید فرشید کاظمی پیرسرا