پنجشنبه ؛ 29 شهريور 1403
20 آذر 1397 - 11:16

در انتظار یک معجزه

افرادی، چون زیباکلام که وضعیت اصلاح‌طلبی را چندان مناسب برای موفقیت در انتخابات آینده نمی‌بینند و از طرفی با نوعی بی‌تفاوتی و یاس و ناامیدی مواجه‌اند، به درمان این وضعیت می‌اندیشند و این امر از طریق «رقیب‌هراسی» در حال دنبال شدن است. در این سناریو خطر به قدرت رسیدن رقیب آنقدر بزرگ می‌شود تا انگیزه‌های سلبی برای جلوگیری از پیروزی رقیب فعال گردد.
نویسنده :
حسین معینی
کد خبر : 1909

پایگاه رهنما :

صادق زیباکلام در گفتگو با روزنامه شرق به طرح مباحثی پرداخته است که می‌تواند مناقشات مختلفی را به همراه داشته باشد. وی در بخشی از اظهارات خود در مورد انتخابات پیش رو می‌گوید:

«اصلا اصولگرایان نیازی نیست که کاری انجام دهند، برای اینکه اصولگرایان در انتخابات سال آینده ۹۸ مجلس را خیلی راحت به دست خواهند آورد؛ یعنی فکر نمی‌کنند که از حالا تا بهمن یا اسفند ۹۸ اتفاق خاصی بیفتد. همین روند خواهد بود. بنابراین به نظر من، مجلس یازدهم را خواهند برد و یکی، دو سال بعد هم در انتخابات ۱۴۰۰ قطعا اصولگرایان پیروز خواهند شد؛ یعنی آن ۱۶، ۱۷ میلیون رأی آقای رئیسی سرجایش هست، به‌علاوه یک چندمیلیونی هم ریزش از سوی این ۲۴ میلیون که می‌رود به سبد آقای رئیسی یا هرکس دیگری که از اصولگرایان بیاید نامزد شود. ما شانسی نداریم؛ چه در انتخابات ۹۸ برای مجلس و چه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰. مگر این وسط یک معجزه اتفاق بیفتد.»

انتشار چنین اظهاراتی همواره با ابهامات و تردیداتی همراه بوده است. آیا انتشار چنین اظهاراتی حکایت از وجود اختلافات جدی در اردوگاه اصلاح‌طلبان دارد؟، یا آنکه برآمده از یک سناریو و نوعی تقسیم کار در این اردوگاه است و اهداف دیگری را دنبال می‌کند؟ انتشار آن چه دستاورد‌هایی برای اصلاح‌طلبان خواهد داشت؟

در این باره گمانه‌های زیر قابل تامل و توجه است:

۱. آسیب شناسی و نگرانی از آینده: در اولین نگاه می‌تواند چنین اظهارنظراتی را برآمده از نگاهی آسیب شناسانه به وضعیت آرایش سیاسی احزاب و گروه‌های سیاسی دانست. وضع نامطلوب موجود در اردوگاه اصلاح طلبان و نگرانی ایشان از آینده موضوعی نیست که بتوان آن را پنهان کرد. این نگرانی‌ها در ماه‌های اخیر بار‌ها به تعابیر گوناگون از زبان‌های مختلف شنیده شده است. برخی با صراحت بیشتر و برخی در لفافه به این حقیقت اشاره داشته‌اند که آنچه به عنوان کارنامه اصلاح‌طلبان در دو سه ساله اخیر در حمایت از دولت اعتدال، عملکرد فراکسیون امید مجلس و شورای شهر پایتخت ثبت گردیده است، به هیچ وجه قابل دفاع نبوده و با واکنش منفی هواداران همراه بوده است. این نارضایتی به شدت سبد رای اصلاح‌طلبان را تهدید کرده و امکان موفقیت در انتخابات پیش رو را کاسته است؛ لذا نگاه آسیب‌شناسانه می‌تواند به خروج از بن بست اصلاح طلبان کمک کند.

۲. شوک درمانی و رقیب هراسی: از منظری دیگر انتشار چنین مطالبی را می‌توان نوعی «شوک درمانی» برای خروج از خمودگی‌ای دانست که بر اردوگاه اصلاح طلبان سایه انداخته است. افرادی، چون زیباکلام که وضعیت اصلاح‌طلبی را چندان مناسب برای موفقیت در انتخابات آینده نمی‌بینند و از طرفی با نوعی بی‌تفاوتی و یاس و ناامیدی مواجه‌اند، به درمان این وضعیت می‌اندیشند و این امر از طریق «رقیب‌هراسی» در حال دنبال شدن است. در این سناریو خطر به قدرت رسیدن رقیب آنقدر بزرگ می‌شود تا انگیزه‌های سلبی برای جلوگیری از پیروزی رقیب فعال گردد. این شگرد فعال‌سازی نیرو‌ها بار‌ها توسط اصلاح‌طلبان بکار گرفته شده و در برخی موارد نیز جواب داده است و احتمالا برخی از اصلاح طلبان امیدوارند که این بار نیز بکار آید!

۳. ایجاد توهم در جریان رقیب: چنین اظهاراتی در قالب سناریوی دیگری نیز قابل فهم و ارزیابی است و آن ایجاد توهم در جریان رقیب سیاسی است. امیدآفرینی کاذب به انتخاباتی که بیش از یکسال به برگزاری آن باقی مانده و هنوز ابعاد آن مشخص نگردیده است، که در قالب اعترافاتی اینچنینی دنبال می‌شود، عاملی است که می‌تواند به «اشتباه محاسباتی» رقیب بینجامد. در صورت پذیرش این ادعا که بدون شک اصولگرایان پیروز انتخابات ۹۸ و ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هستند، هم اردوگاه رقیب را از برنامه‌ریزی دقیق برای موفقیت بی‌نیاز می‌سازد و هم رقابت‌ها و مناقشات درون گروهی را با توجه به چشم انداز متوهمانه پیروزی آسان تشدید می‌کند؛ و می‌تواند ایشان را در سراشیبی انشقاق و واگرایی و تفرق بیندازد.

جمع‌بندی پایانی در تعبیر نهایی زیباکلام نهفته است، آنجا که وی منتظر است تا «این وسط یک معجزه اتفاق بیفتد!» بنظر می‌رسد این معجزه همان چیزی است که وی انتظار دارد از ترکیب سه سناریوی برشمرده حاصل آید و آن هموار شدن مسیر برای تغییر موازنه در انتخابات آتی به نفع اصلاح طلبان است. مطالبه‌ای که بنظر می‌رسد تحقق آن نیازمند تلاش‌های بسیار بیشتر از اظهاراتی اینچنینی می‌باشد.
منبع: بصیرت

ارسال نظرات