توقف اوپک پشت خط قرمز ایران

هفته گذشته وین میزبان وزرای نفت کشورهای عضو و غیر عضو(کشور10) اوپک بود.نمایندگان این کشورها برای بررسی دلیل کاهش قیمت نفت دور هم جمع شدند تا راهکاری بیابند.این در حالی است که هفته گذشته قیمت نفت اوپک با ورود به کانال 59 دلار،پایین ترین نرخ را در یک ساله گذشته تجربه کرد؛به همین دلیل انگیزه کشورهای تولید کننده نفت جهان،برای افزایش قیمت بیشتر شد.گفتنی است آمریکا در ماه های اخیر به دنبال آن است تا ایده خود مبنی بر افزایش تولید نفت و کاهش قیمت نفت را به کشورهای تولید کننده نفت،تحمیل کند و با خیال راحت به جنگ اقتصادی و تحریم نفتی ایران بپردازد!
جمهوری اسلامی ایران،در شرایطی که با تحریم مواجه است،به هیچ وجه موافق ایده کاهش تولید در سطح اوپک نبود،این جمله زنگنه که «کاهش تولید در شرایط فعلی خط قرمز ایران است.»بیانگر موضع صریح ایران در برابر جو غالب اوپک برای کاهش سطح تولید است.البته برخی کشورها همچون عربستان به دلیل همکاری ویژه ای که با «گروه اقدام ایران» در وزارت خارجه آمریکا داشتند،مورد تقدیر قرار گرفتند؛چرا که با وجود تحریم نفتی ایران،هر بشکه نفت از ۸۲ دلار به ۵۴ دلار در هر بشکه رسید.
در واقع برخی کشورهایی که عضویت اوپک را با خود یدک می کشند،به جای همراهی با کشورهای منطقه و افزایش قیمت نفت،با افزایش تولید و صادرات،با آمریکا همراهی کرده اند و قیمت جهانی نفت را کاهش داده اند تا شرایط برای فشار آمریکا بر ایران نسهیل شود.آمریکا سعی می کند تا کانال های فروش نفتی ایران را رصد کند و همزمان با کاهش فروش نفت ایران،صادرات نفت باقیمانده را کانالیزه کند و در بزنگاه بهره لازم را از این اطلاعات ببرد.
بنابراین موضوعِ محوری کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در نشست وین،کاهش تولید بود،که ایران از ابتدای این نشست مخالفت خود را با هر گونه بحث درباره کاهش سطح تولید خود،ابراز کرد.چرا که در شرایط تحریمی ایران نمی تواند به تصمیم اوپک مبنی بر کاهش رقم تولید و فروش رسمی نفت بیاندیشد.به همین دلیل بحث‌هایی چون اعطای معافیت از کاهش تولید نفت برای ایران و مساله کاهش سمبلیک در رسانه ها مطرح شد.بنابراین،ایران به عنوان عضوی از اوپک همواره و به اندازه کافی در مقاطع مختلف با سیاست های نفتی این سازمان همراهی کرده و حالا در شرایط تحریم نیازمند آن است که با هوشیاری و چراغ سبز اعضای اوپک محدودیت های آمریکا را دوربزند و تحریم ها را بی اثر کند.
عربستان و روسیه از جمله کشورهایی بودند که یکی به خاطر خوش خدمتی به آمریکا و دیگری به بهانه کمبود عرضه و جلوگیری از افزایش قیمت نفت،تولید و صادرات نفت خود را افزایش داده اند. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه اعلام کرد این کشور در سال 2018 رکورد تولید نفت در 30 سال گذشته خود را خواهد شکست و با افزایش تولید سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن نسبت به سال پیش، تولید نفت را به ۵۵۱ میلیون تن یعنی روزانه ۱۱ میلیون و ۲۰ هزار بشکه می‌رساند، این در حالی است که سهمیه تولید این کشور تحت توافق با اوپک، 10.95 میلیون بشکه در روز است. عربستان نیز تحت تاثیر سیاست ترامپ مبنی‌بر افزایش تولید به‌منظور کاهش قیمت، افزایش صادرات نفت خود به آمریکا را که از اوایل سال جاری آغاز شده بود، با شیب بیشتری ادامه داد. تا آنجا که در ماه آگوست (هفته دوم شهریور سال جاری)، صادرات نفت عربستان به آمریکا برای نخستین بار از سال 2017، به یک میلیون بشکه در روز رسید.در واقع،روسیه و عربستان به عنوان دو تولید کننده عمده نفت جهان قرار است کاهش تولید نفت ایران را جبران کنند؛با این تفاوت که هدف اصلی عربستان همراهی با آمریکا در تحریم نفتی ایران است،اما روسیه به خاطر منافع اقتصادی و سود هنگفت از صادرات نفت به افزایش تولید مبادرت کرده اند.
سخن آخر اینکه،نشست سران کشورهای عضو و غیر عضو اوپک با تصمیم کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای نفت در حالی به پایان رسید که ایران با چراغ سبز روسیه مبنی بر قبول سمبلیک کاهش میزان نفت، در برابر سیاست عربستان مقاومت کرد و از روند کلی تصمیم اوپک مبنی بر کاهش تولید مستثنی شد. نشست تولید کنندگان نفت در وین با این پیشنهاد به پایان رسید که به جز ایران، لیبی و ونزوئلا کشورهای عضو اوپک برای مدت 6 ماه مجموعا 800 هزار بشکه و غیراوپکی‌ها هم 400 هزار بشکه از تولید روزانه خود در سال 2019 بکاهند؛ تصمیمی که در بدو اعلام باعث افزایش چهار،پنج درصدی قیمت نفت در بازارهای جهانی شد. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران پس از جلسه روز گذشته در وین در جمع خبرنگاران حاضر شد و در پاسخ به پرسشی درخصوص مذاکرات گفت: «خدا را شکر از همین میزان کاهش عرضه نفت (اعضای اوپک و غیراوپک) نیز راضی هستیم. مذاکرات سخت و پیچیده‌ای بود تا به نتیجه رسید؛ آنچه می‌خواستیم به نفع اعضای اوپک و ملت ایران، حاصل شد.»هر چند آقای زنگنه در اکثر نشست های بین المللی و منطقه ای به گونه ای سخن می گوید که گویا پیروز میدان است ولی باید منتظر بود و نتیجه نشست اوپک را در صحنه عمل مشاهده کرد.