پلیسِ انقلاب اسلامی و راه پیش رو

پایگاه رهنما:

شعار امسال هفته بزرگداشت انتظامی، « پلیس خدمتگزار، شهروند قانون‌مدار » تعیین شده است. شعاری مهم، ظریف و راهبردی که اگر سرلوحه مردم و خادمان آنها در فراجا قرار بگیرد، می‌تواند الگویی ناب و متعالی از تعامل مردم و پلیس را که در جامعه اسلامی تحقق یافته، به دیگر کشورها و ملت‌ها ارائه دهد. پلیس در فرهنگ انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی، علاوه بر ماموریت متداول و تعریف شده حفظ نظم و امنیت – که برای پلیس همه کشورها نیز تعریف شده – رسالتی سنگین‌تر بر دوش دارد که عبارت است از، ترسیم الگویی مقتدر از «پلیس مسلمان».

اگر قرار باشد، «اقتدار پلیس» در عبارتی کوتاه تعریف و خلاصه شود تا قابل فهم‌تر باشد، باید دو شاخصه برای آن ارائه کرد؛ نخست، قاطعیت در انجام وظیفه و دوم، متانت و قانون‌مداری در عین قاطعیت. جمع این دو ویژگی در پلیس جمهوری اسلامی، مفهوم عملی «اقتدار» را به وجود می‌آورد که از دل آن، آرامش شهروندان و عدم آرامش مخلان نظم و امنیت و تهدیدکنندگان اجتماع بیرون می‌آید. ویژگی اقتدار از آن جهت برای پلیس مهم و حیاتی است که این مجموعه، باید از میان پیچیدگی‌های اجتماعی و تهدیدات چندلایه عبور کرده و مسائلی را که در کف جامعه به وقوع می‌پیوندد، رفع و رجوع کند؛ از مقابله با اشرار و اوباش گرفته، تا مواد مخدر و جرایم سایبری و مجازی، از راهنمایی و رانندگی و مدیریت ترافیک شهرها گرفته تا حفظ مرزها و ...، گستره‌ای وسیع از وظایف و ماموریت‌های پلیس را تشکیل داده که ایفای هرکدام از آنها، نیازمند تخصص بالا و مدیریت مدبرانه و البته صبر و بردباری فراوان است. در واقع، تفاوت پلیس با دیگر نیروهای مسلح در این است که پلیس به طور مستقیم و روزانه با مردم در ارتباط است و برای ایفای وظایفش، هم باید مراقب شأن و حقوق مردم باشد تا به کسی ظلم نشود و هم مراقب باشد تا متخلفان و تهدیدکنندگان جامعه از زیر دستش فرار نکنند و پنهان نشوند؛ همین مسئله، کار را برای پلیس سخت می‌کند و لازم است تا نیروی پلیس در نظام جمهوری اسلامی، هم «آموزش» ببیند و هم «تربیت» شود.

«آموزش»، ناظر به یاد دادن و یادگیری دانش و مهارت‌هایی است که نیروی پلیس برای انجام وظایفش به آنها نیاز دارد و تقریبا در همه جای دنیا هم یکسان است، اما «تربیت» فراتر از آموزش است و ناظر به رشد و تعالی روحی و معنوی فردی است که قرار است به عنوان پلیس در کف جامعه اسلامی با مردم روبرو شده و نظم و امنیت آنها را تامین کند. فرایند آموزش و تربیت، باید مستمرا و با بکارگیری بهترین روش‌ها و با توجه به واقعیت‌های روز جامعه دنبال شود تا پلیس جمهوری اسلامی، دائما خود را نوسازی کرده و از چرخه تحولات مثبت و منفی پیرامون خود غافل نماند.

دانشگاه علوم انتظامی امین که امروز با عنوان مبارک دانشگاه افسری و تربیت پلیس امام حسن مجتبی (ع) تغییر نام یافته، شجره مبارکه‌ای است که از چند دهه پیش تاکنون، ماموریت خطیر تربیت پلیس تراز انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی را برعهده داشته و دارد؛ بار اصلی آموزش و تربیت پلیس، بر دوش این نهاد دانشگاهی است، اما نباید متوقف در آن باشد؛ بلکه همه یگان‌های و اجزای پلیس باید مسئله آموزش و تربیت را در یک نظام منسجم و هماهنگ و البته متناسب با ماموریت‌های اختصاصی خود، دائما دنبال کرده و در این میان، دائما به واقعیت‌های کف جامعه و ظرافت‌های پیدا و پنهان آن توجه کنند. از سوی دیگر، نظام بازرسی و ارزیابی عملکرد کارکنان پلیس نیز لازمه دیگر انجام بهینه‌تر وظایف پلیس است که در ادامه خدمات چند دهه گذشته تاکنون، باید به آسیب‌شناسی مسائل موجود در بین کارکنان پرداخته و پدرانه، نسبت به حل آنها همت کند.

پلیس جمهوری اسلامی ایران که در چهار دهه گذشته هزاران شهید برای حفظ نظم و امنیت این مرز و بوم تقدیم کرده، تنها از ابتدای سال جاری تا امروز که حدود هفت ماه از سال می‌گذرد، حدود ۶۰ شهید در دفتر افتخارات خود ثبت کرده است تا آب در دل مردم عزیز و سربلند ایران تکان نخورد! بعد از این هم بدخواهان این مردم بیکار نمی‌‌نشینند و دائما در صدد ضربه به امنیت این کشور هستند و تهدیداتشان روز به روز پیچیده‌تر می‌شود. در چنین شرایطی، پلیس شهیدپرور ایران اسلامی، بیش از هر زمان دیگری نیازمند مراقبت از خود و آموزش و تربیت کارکنان است تا این شجره مبارکه، از گزند آسیب‌ها و آفت‌ها مصون بماند.    حامد حسین عسکری