فضای مجازی در خدمت ترویج کتابخوانی

پایگاه رهنما:

آمار فروش مجازی کتاب ها

علی رمضانی؛ قائم مقام سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب افزود: در گروه‌های مجازی مختلف شاهد حضور ناشران و گفتگوهایی درباره نمایشگاه هستیم به ویژه گفتگوی کتابفروشان به عنوان کسانی که اولین بار است در نمایشگاه حضور دارند. بعضاً اعلام کردند برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان مجبور به بسته نگه داشتن درب‌های کتابفروشی های خود شدند؛ البته این مسئله به نحوی است که سهم ناشران از فروش محفوظ است. قائم مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب گفت: هدف ما رساندن کتاب به دست مخاطبان است و از امروز رسیدن بسته‌های خریداری شده از بخش مجازی نمایشگاه آغاز شده است و افراد شرکت ملی پست و پستچیان که این روزها یارِ یار مهربان هستند در تلاش هستند. آمار فروش در بخش مجازی تا ساعت ۱۳ روز جمعه ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ مجموعاً ۲۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان است که از این میزان ۱۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان سهم ناشران و ۶ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان سهم کتابفروشان است. همچنین تاکنون ۱۷۸ هزار نسخه کتاب در بخش مجازی نمایشگاه کتاب توسط ناشران و کتابفروشان به فروش رسیده است.

مزایا و معایب فروش مجازی

 رایگان دریافت كنید. یكی از ویژگی‌های مثبت نمایشگاه مجازی را باید این دانست كه مخاطبان و علاقه‌مندان كتاب می‌توانند كتاب‌های مورد علاقه خود را با ارسال رایگان دریافت نمایند. از این منظر، این یكی از امكانات نمایشگاه مجازی نسبت به سایت‌های اینترنتی است كه در قبال ارسال كتاب برای مخاطب نیز مبلغی را دریافت می‌كنند.

زیاد سخت نیست.  یكی از مهم‌ترین نكات درخصوص درگاه‌های خرید اینترنتی و به طور كلی بهره‌مندی از منابع مجازی، در میزان دشواری و آسانی استفاده از این منابع است. سایت  book.icfi.ir كه درگاه اصلی نمایشگاه مجازی كتاب تهران است، محیط بسیار ساده‌ای دارد و همین مسئله سبب می‌شود كه برای مخاطبی كه آشنایی كمتری با سایت‌های اینترنتی خرید كالا دارد، سردرگمی كمتری ایجاد نماید.

 هر موضوعی كه فكرش را بكنید؛ در یكی از فهرست‌های بالای سایت (تب‌ها) عنوانی به نام «دسته‌بندی موضوعی» وجود دارد كه در آن كتاب‌های ناشران مختلف به تفكیك موضوع دسته‌بندی شده‌اند.

بن‌های وسوسه‌برانگیز؛ هرساله یكی از بهترین و مهم‌ترین امتیازات نمایشگاه كتاب این بود كه بن‌هایی برای خرید كتاب توسط نهادهای مختلف به اهالی كتاب و فرهنگ اختصاص داده می‌شد كه می‌توانستند به كمك این بن‌ها بخشی از كتاب‌های موردنظر را رایگان تهیه کنند.

یکی از انتقاداتی که نسبت به نمایشگاه کتاب مطرح می شد آن بود که با یک جست‌وجوی ساده در میان کتاب‌های ارائه شده در سایت نمایشگاه مجازی تهران متوجه شدیم که بسیاری از ناشران و کتاب‌هایشان را نمی‌توان در سایت مشاهده کرد.

برخی از مراجعه­کنندگان تبلیغات سطح شهر را برای نمایشگاه کتاب، کافی ندانستند و در این خصوص انتقاداتی را مطرح کرده بودند. به عنوان مثال ابوالفضل میرباقری، مدیر انتشارات کتابسرای تندیس به تازگی در اظهار نظری گفته: «این نمایشگاه در واقع یک فروشگاه بزرگ مجازی است و با وجود این‌که یک روز به افتتاح رسمی آن باقی است، متأسفانه در سطح شهر هیچ تبلیغاتی برای نشده است در حالی که ضروری بود برای آگاهی مردم در سطح جامعه اطلاع‌رسانی و تبلیغات گسترده‌تری می‌شد.»

کتاب‌های تازه، بیرون در مانده‌اند؛ یکی از معایب نمایشگاه مجازی کتاب تهران، موعد غیرمنعطف تحویل آثار از ناشران بوده است. مسئولان برگزاری نمایشگاه، تاریخی را برای تحویل فهرست‌ها تعیین کردند و از این رو ناشران، کتاب‌هایی را که پس از آن تاریخ منتشر کرده‌اند نمی‌توانند در این فروشگاه اینترنتی بزرگ بفروشند.

آمار استقبال از کتاب های الکترونیکی

کتاب الکترونیکی چیست؟ کتاب الکترونیکی یا ایبوک کتاب هایی هستند که به عنوان نسخه الکترونیکی کتاب‌های چاپی معرفی می‌شوند. این کتاب‌ها را می‌توان در دستگاه‌های کتاب‌خوانِ اختصاصی یا رایانه‌های رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت و تلفن‌های همراه، دریافت و مطالعه کرد. درباره فروش کتاب‌های الکترونیک در بازار ایران آمار دقیقی در دست نیست. بنابراین اگر بخواهیم به تخمینی از مقایسه‌ی وضعیت فروش ایبوک‌ها با کتاب‌های چاپی برسیم باید به مصاحبه‌هایی رجوع کنیم که با صاحبان مهم‌ترین برندهای کتاب الکترونیک در ایران انجام شده. گفتگوهایی اغلب دلی و متمرکز بر روی مزایا و معایب کتاب‌های الکترونیک، چشم‌اندازها و معرفی برنامه‌های موجود در بازار. مطالب تدوین شده در این زمینه اما به شکل کیفی قابل تحلیل‌اند. مخاطب فارسی‌زبان هنوز آنچنان با کتاب‌های الکترونیک راحت نیست و دست گرفتن نسخه‌ی چاپی یک کتاب را ترجیح می‌دهد. کتاب الکترونیکی در سال‌های اخیر با رشد قابل‌توجهی در بین مخاطبان به‌خصوص جامعه جوان مواجه شده اما قطعا تاثیری که دوران کرونا بر رشد توسعه کتاب الکترونیکی گذاشته، بسیار قابل‌توجه است.

نرم افزارها و برنامه های عرضه شده برای کتاب های الکترونیکی

فیدیبو اولین و بزرگترین فروشگاه کتابخوان ایران است. شرکت «آفرینش کتاب الکترونیک فیروزان» مالک فیدیبو است. این سایت در سال ۱۳۹۳ کار خودش را شروع کرد و هم اکنون با معتبرترین و بزرگ‌ترین ناشران داخلی همکاری دارد. دیجی کالا در سال ۱۳۹۵ این مجموعه را خریداری کرد. این برنامه برای مطالعه قانونی کتاب‌های صوتی و الکترونیکی روی موبایل، تبلت و رایانه شخصی طراحی شده است. در سایت فیدیبو می‌توانید کتاب‌هایی با موضوعات متفاوت را بیابید و مطالعه کنید.

طاقچه؛ پلتفرمی برای دسترسی به نسخه دیجیتال و صوتی کتاب ها؛ پلتفرم طاقچه محصولی از شرکت (هوشمند ایده طلایی هاتف معاصر) است که در سال ۱۳۹۳ رونمایی شد. این محصول یکی از قدیمی‌ترین برنامه‌های کتابخوان است که با نام «کتاب من» معرفی شد. نام طاقچه نامی بود که بعدها برای این برنامه در نظر گرفته شد. همزمان با معرفی این اپ، استقبال زیادی از آن شد و بلافاصله به بهترین برنامه کتاب تبدیل شد. ساز و کار سایت طاقچه با این هدف ایجاد شده که برای هر مخاطب نزدیکترین کتابفروشی شهر باشد و برای هر ناشر پایگاهی امن برای تولید و بازاریابی شود. هر ناشر می‌تواند بعد از اخذ مجوز انتشار و شابک، نسخه دیجیتالی کتاب یا همان کتاب الکترونیکی خود را از طریق طاقچه به علاقمندان ارائه کند.