از توافق موقت تا شانتاژهای آژانس

پایگاه رهنما:

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در تازه ترین مواضع خود بار دیگر مدعی شده است که احیای توافق هسته ای از اولویت های سیاست خارجی کشورش خارج شده و دیگر در دستور کار نیست! از سوی دیگر، رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امورایران اخیرا با مقامات عمانی به صورت خاص، دیدار فشرده ای را در خصوص تبادل زندانیان ( میان ایران و آمریکا) و نحوه احیای مذاکرات هسته ای داشته است. اگرچه این تناقض رفتار و تاکتیکی درحوزه سیاست خارجی آمریکا منبعث از تقسیم وظایف دیپلمات ها در حوزه دیپلماسی آشکاروپنهان تلقی می شود، اما به نظر می رسد حداقل دولت بایدن قدرت مدیریت این بازی دوگانه را ندارد! در این خصوص نکاتی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد:

نخست اینکه دموکرات های آمریکا از ابتدای حضور جو بایدن درمسند قدرت تلاش کردند تا فرمول «بازگشت ظاهری به برجام» را در دستور کار قرار دهند. بر اساس این فرمول وتاکتیک، آمریکا ظاهراً  به توافق هسته ای باز می گردد اما در عمل، تحریم ها را به صورت قطره چکانی، مدیریت شده و محدود علیه تهران رفع خواهد کرد .هدف از این موضوع، بسترسازی برای مهیاسازی میز مذاکرات غیر هسته ای ( در ابعاد منطقه ای و موشکی) بوده است. اکنون، در واپسین روزهای سال 1401 ، نیمی از دوران ریاست جمهوری بایدن سپری شده و وی در نیل به این هدف ناکام مانده است. از سوی دیگر، بر خلاف تصور مقامات آمریکایی، نه تنها وقوع اغتشاشات اخیر با هدایتگری غرب منجر به تمایل ایران مبنی برامتیازدهی بیشتر به آمریکا پای میز مذاکرات نشده است، بلکه تهران همچنان بر خطوط  قرمز خود از جمله «لزوم ارائه تضمین های اعتباری به شرکت های سرمایه گذار خارجی»و « مختومه سازی کامل پرونده های ادعایی آژانس» تاکید دارد.درچنین شرایطی دولت بایدن باید میان دوگزینه «بازگشت واقعی به برجام» یا « ادامه مسیردولت ترامپ»دست به انتخاب بزند .انتخاب هر یک از این دوگزینه برای بایدن تبعاتی به دنبال خواهد داشت، با این حال تبعات انتخاب گزینه دو ( ادامه بازی برجامی ترامپ) به مراتب برای کاخ سفید سخت تر خواهد بود.

نکته دوم، مربوط به خلق و ابراز برخی از ایده های برجامی  در برهه کنونی و در حوزه سیاست خارجی آمریکا باز می گردد. در این خصوص زمزمه هایی مبنی بر «انعقاد یک چارچوب توافق موقت»میان ایران و اعضای 1+4 و در نهایت آمریکا از سوی منابع آشکار و پنهان قدرت در کاخ سفید و وزارت خارجه این کشور شنیده می شود. طی هفته های اخیر، برخی رسانه های غربی مانند «المانیتور» که اتفاقا انعکاس دهنده غیرمستقیم مواضع جریان رسمی قدرت در وزارت خارجه آمریکا هستند، معتقدند باید در شرایطی که احیای برجام امکان پذیرنبوده و شرایط جاری درمنطقه نیز غیرقابل کنترل به نظرمی رسد، بر روی یک توافق موقت برای جلوگیری از تشدید اوضاع متمرکز شد.توافقی که از آن تحت عنوان «کمتر در برابرکمتر»یاد شده  و در ذیل آن، ایران سطح و درصد غنی سازی اورانیوم خود را در ازای رفع بخشی از تحریم های خود( ازجمله تحریم های نفتی ) ودسترسی به برخی منابع اعتباری در منطقه جهت تقویت مبادلات ارزی خود کاهش می دهد. هنوز مواضع رسمی مقامات وزارت خارجه ایران و آمریکا در این خصوص اعلام نشده اما بدیهی است که چنین درخواست و پیشنهادی از سوی طرف غربی، متناظر  با منافع ملی کشورمان  و بر اساس احصاء هزینه هاو فواید این طرح پیشنهادی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

نکته سوم، به بازی مخرب رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در این معادله پیچیده باز می گردد. فراموش نکنیم که تعلق خاطر مطلق گروسی به بنیامین نتانیاهو نخست وزیررژیم صهیونیستی ( که  در سال 2018 میلادی به همراه ترامپ اصلی ترین نقش را در انتصاب گروسی به عنوان مدیر کل آژانس ایفا کرده اند ) ، منجر به آن شده که آژانس نه تنها حکم یک کاتالیزورو عامل تسریع کننده در به نتیجه رساندن مذاکرات احیای برجام را ایفا نکند، بلکه به اهرم فشار و عاملی بازدارنده در مسیر تکمیل این روند یا حتی انعقاد قرار داد موقت با تهران تبدیل شود.اصرارآژآنس بر غنی سازی 84 درصدی توسط ایران در کنار تاکید گروسی بر مفتوح ماندن پرونده های ادعایی علیه ایران( حتی در صورت احیای برجام!) جملگی نشانه ها و مصادیق این بازی خطرناک محسوب می شود. تسلط تل آویو بر رفتار گروسی به گونه ای است که حتی در مواردی منجر به اعتراض پشت پرده مقامات آمریکایی به صهیونیست ها شده است! در چنین شرایطی باید گارد بسته خود را در برابر توطئه های آژانس و مدیرکل آن حفظ کنیم.