اهداف حمله به کاروان سوخت ایران در گذرگاه قائم - بوکمال

منابع خبری عراقی و سوری از انجام یک حمله هوایی در شب گذشته به کاروانی از کامیون‌ها در گذرگاه مرزی قائم- بوکمال خبر داده‌اند که در حال انتقال سوخت بوده‌اند. به گفته العالم کاروان مورد هدف شامل مخازن سوختی بود که عراق در اختیار لبنان قرار داده بود و در حال عبور از خاک سوریه برای رسیدن به لبنان بود، اما عراق با هدف قرار گرفتن دو تانکر از عبور بقیه تانکرهای کاروان جلوگیری کرد.

با وجود آنکه هنوز هیچ طرفی مسئولیت این حمله را رسماً برعهده نگرفته اما وبگاه عراقی "صابرین نیوز"  این حمله را به پهپادهای آمریکا نسبت داده است و محموله این کاروان را نفت ایران که به مقصد لبنان از طریق خاک سوریه در حال حرکت بوده، اعلام کرده است.

اما با وجود اینکه رسانه‌های عراقی، آمریکا را عامل این حمله معرفی کرده‌اند یک مقام آمریکایی در گفتگو با خبرنگار بی بی سی مدعی شده این حمله توسط عوامل ناشناس انجام شده و آمریکا نقشی در آن نداشته است. از طرف دیگر برخی منابع نیز رژیم صهیونیستی را عامل این حمله عنوان می‌کنند. اما فارغ از اینکه کدام یک از این دو عامل این حمله باشد اهداف این حمله در راستای توطئه‌ای است که علیه ثبات لبنان و پیشرفت اقتصادی منطقه دنبال می‌شود.

بحران انرژی لبنان در میان فشارهای آمریکا

کاروان تانکرهای حامل سوخت که با مجوز تردد در عراق برای ورود به خاک سوریه وارد مرز قائم- بوکمال شده بودند به مقصد لبنان در حال حرکت بوده اند. لبنان که در سالهای اخیر با بحران اقتصادی بزرگی روبه رو است در یکسال گذشته در تأمین هزینه های سوخت دچار مشکل بوده است. این چالش با افزایش قیمت انرژی در بازارهای بین المللی طی ماه‌های اخیر وخیم تر نیز شده و زندگی روزمره لبنانی‌ها دچار اختلال کرده است.

کمبود سوخت یکی از دردناک ترین جنبه های ادامه بحران اقتصادی لبنان است و که موجب افزایش قیمت ها شده است. المانیتور ماه گذشته گزارش داد که  وضعیت به حدی وخیم شده است که اکنون برخی از لبنانی ها روی هیزم غذا می پزند .

همچنین کمبود سوخت موجب قطع گسترده برق شده است و در پاره ای اوقات طی ماه‌های گذشته تنها روزانه 1 تا 2 ساعت برق بخش مسکونی تأمین می‌شده است. قطعی و خاموشی برق در سراسر کشور نیز به همراه خروج بسیاری از پزشکان، به وخامت اوضاع بخش بهداشت و درمان لبنان انجامیده کرده، به صورتی که در مورد سقوط قریب الوقوع بخش بهداشت هشدار داده شده است.

در این میان دولت لبنان برای خرید سوخت با مشکل کاهش ذخایر نقدی کشور مواجه است به صورتی که در ماه اگوست 2021 بانک مرکزی لبنان اعلام کرد که یارانه بخش سوخت را پایان می‌دهد. در واقع از زمان شروع بحران اقتصادی، بانک مرکزی عملاً با استفاده از ذخایر دلاری خود برای تأمین مالی یارانه واردات سوخت استفاده می‌کرد تا قیمت‌ کالاها و خدمات افزایش زیادی پیدا نکند.

این وضعیت و ناتوانی دولتمردان لبنانی از حل مشکل انرژی پیشنهاد خرید سوخت از ایران را داد. در نتیجه در شهریور ماه امسال منابع لبنانی از توافق برای صادرات سوخت جمهوری اسلامی ایران به لبنان خبر دادند.

شبکه المنار گزارش داد که طرف ایرانی به هیئت لبنانی در تهران اعلام کرده که موافق است 600 هزار تن سوخت را طی 5 ماه به لبنان صادر کند.

همچنین دولت لبنان در اوایل تابستان قراردادی را نیز با مقامات عراقی امضا کردند که طبق آن بغداد یک میلیون تن سوخت به مدت یک سال در اختیار لبنان قرار دهد. لبنان نیز به نوبه خود موافقت کرد که تخصص پزشکی در اختیار عراق قرار دهد. 

در همان اوضاع و احوال مواضع دولتمردان لبنانی نشان می‌داد که از سوی سفارت آمریکا برای عدم واردات سوخت از ایران و عراق تحت فشار است به صورتی که در همین رابطه میشل عون، رئیس جمهور لبنان روز 19 آگوست 2021 پس از دیدار با دوروتی شی، سفیر آمریکا در بیروت به موضوع انتقال گاز از مصر و برق از اردن به کشورش را از طریق سوریه خبر داد. طرحی که هیچگاه عملیاتی نشد و بحران انرژی و برق برای لبنانی ها همچنان ادامه یافت. در واقع طرح واردات گاز و برق از مصر و اردن تنها برای لاپوشانی نقش آمریکا در تشدید بحران اقتصادی لبنان صورت می‌گرفت.

اقدام حزب الله در تسهیل قرارداد خریداری سوخت از ایران و عراق و مهمتر از آن نقش‌آفرینی فعال در پیروزی گازی لبنان بر رژیم صهیونیستی محبوبیت بسیار زیادی را برای  مقاومت در پی داشته است و این چیزی است که آمریکا به شدت از آن هراس دارد. در نتیجه کلاماً مشخص است که آمریکا در جلوگیری از حل مشکل انرژی لبنان کاملاً ذینفع است.

گذرگاه بوکمال- قائم، شاهراه کلیدی اتصال ایران به مدیترانه

کشورهای عراق و سوریه حدود 605 کیلومتر مرز خشکی با یکدیگر دارند که بخش اعظم آن در همجوار استان‌های دیرالزور سوریه و الانبار عراق با یکدیگر است. 

 نیروهای حاضر در محور مقاومت در نتیجه معادلات جدید در بحران‌های بوجود آمده پس از ظهور داعش، مرز مشترک میان دو کشور، را همچون کانون اصلی پیوند و نفوذ استراتژیک در منطقه مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

گذرگاه البوکمال در استان دیرالزور سوریه در جنوب رود فرات و در دورترین نقطه جنوب شرق سوریه و گذرگاه القائم در استان الانبار، در غرب عراق قرار دارد که هر دو گذرگاه در  امتداد و نقطه مقابل هم هستند. اداره این گذرگاه مهم و مناطق اطراف آن، که نقشی حیاتی در تامین امنیت و نیز مبادلات تجاری میان کشورهای سوریه و عراق دارد، به تسهیل دسترسی ایران به سواحل مدیترانه در لبنان و سوریه و برقراری یک شاهراه ترانزیتی منطقه‌ای (خلیج فارس به مدیترانه) و حتی بین المللی (کریدور شرق به غرب از چابهار تا مدیترانه) کمک خواهد کرد. موضوعی که آمریکا به شدت در پی بی نتیجه گذاشتن آن است.