بازی طالبان در زمین آمریکا

پایگاه رهنما:

کشورهای همسایه افغانستان و برخی دولت‌های فرامنطقه‌ای به مدت دو روز در ازبکستان گردهم جمع شده بودند تا وضعیت سیاسی و امنیتی این کشور بحران زده را مورد بررسی قرار دهند، اما در حالی که از طالبان نیز برای حضور در این نشست دعوت شده بود تا شرایط همکاری با کابل برای مقابله با مشکلات افغانستان بهتر انجام شود، مقامات طالبان با اظهاراتی عجیب همه را غافلگیر کردند. امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه دولت طالبان در حاشیه این نشست که در روزهای گذشته برگزار شد، اعلام کرد که این گروه 1800 زندانی گروه تروریستی داعش را از زندان‌های افغانستان آزاد کرد. این اظهارات همچون آب سردی به کشورهای منطقه بود که تمام هم و غم‌شان در یکسال گذشته این بود تا بتوانند با همکاریهای مشترک زمینه های تشدید بحران در افغانستان پس از روی کار آمدن طالبان را از بین ببرند.

اگرچه تاکنون دولت طالبان از زمان روی کار آمدن اتهامات وارده برای آزاد کردن زندانیان داعش را نمی‌پذیرفت، اما این اظهارات جدید اعترافی آشکار از سوی این گروه است که ثابت می‌کند رویه‌ای نرمتر را در قبال این گروه تروریستی در پیش گرفته است. هر چند طالبان مدعی است که توانسته فعالیتهای داعش را تحت کنترل خود درآورد اما این درحالی است که از زمان روی کار آمدن طالبان در 11 ماه گذشته، دهها حمله تروریستی در شهرهای افغانستان انجام شده که طی آن صدها تن کشته و زخمی شده‌اند و همه این عملیات توسط داعش انجام شده است. بنابراین، به نظر می‌رسد دولت طالبان، دست داعش را برای جولان در افغانستان باز گذاشته است.  

باتوجه به اینکه بسیاری از ناآرامی‌ها و عملیات ترورریسنی افغانستان در سالهای اخیر از سوی داعش انجام شده و این گروه تکفیری مسئولیت آنها را برعهده گرفته است، لذا این شائبه ایجاد می‌شود که طالبان برخلاف وعده‌ها و شعارهایی که در یکسال گذشته درباره مبارزه با تروریسم و جلوگیری از خطر حملات تروریستی از خاک افغانستان علیه همسایگان و همچنین التزام به نگاه یکسان به شهروندان سنی و شیعی و تشکیل دولتی فراگیر را داده است، اما در سمت و سوی دیگری حرکت می‌کند. از سوی دیگر، طالبان اخیرا گفته که به توافقاتی که با دولت قبلی آمریکا امضا کرده پایبند است، اقدامی که نگرش کشورهای همسایه به قابل اعتماد بودن طالبان و همکاری با آن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

هر چند داعشی‌ها در زمان تصرف کابل توسط طالبان از زندانها آزاد شده‌اند، اعلام این خبر در شرایط کنونی و‌ آنهم در اجلاس بین‌المللی تاشکند، بیانگر این است که طالبان سعی دارد با اعلام این خبر کشورهای منطقه را به هراس انداخته و آنها را برای به رسمیت شناختن هر چه فوری دولت خود تحت فشار قرار دهد. زیرا کشورهای منطقه به شدت از گسترش تروریسم از افغانستان نگران هستند و تمام تلاش خود را می‌کنند تا بتوانند این تهدیدات را از بین ببرند. در صورتی که 1800 داعشی دوباره در افغانستان قدرت بگیرند، می‌توانند کل منطقه را با بحران جدیدی مواجه کنند و از آنجا که کشورهای آسیای مرکزی هم به دلیل فقر و ترویج گسترده تفکرات سلفی مستعد جذب در این گروههای رادیکال هستند، لذا احیای داعش می‌تواند برای همه کشورها خطرآفرین باشد.

همه چیز به نفع آمریکا 

تقویت داعش در افغانستان سناریویی است که آمریکا از چند سال پیش برای ایجاد ناامنی در مرزهای ایران و روسیه و ‌آسیای مرکزی اجرایی کرده است و در واقع نرمش طالبان در مقابل این گروه تکفیری، بیش از همه برای خود دولت طالبان تهدید به شمار می‌رود، چرا که این اقدام، مشروعیت طالبان در داخل و عرصه بین‌المللی و همچنین قدرت این گروه برای ادامه حکومتداری در افغانستان را زیر سوال می‌برد و دود ناامنی ناشی از داعش، علاوه بر کشورهای منطقه به چشم حکومت امارت اسلامی نیز خواهد رفت و تنها طرفی که از این بازی خطرناک سود می‌برد آمریکا است که با کمترین هزینه می‌تواند به رقبایش ضربه بزند.

انتشار خبر آزادی داعش از سوی طالبان که بلافاصله پس از توافقات این گروه با مقامات آمریکایی برای آزادسازی بخشی از داراییهای افغانستان انجام شد، در نوع خود معنادار است و این فرضیه را تقویت می‌کند که واشنگتن قصد دارد دوباره با برگ داعش در منطقه بازی کند. با توجه به اینکه آمریکا پس از جنگ اوکراین، با هر ابزاری برای ضربه زدن و منزوی کردن روسیه در جهان تلاش می‌کند، داعش می‌تواند یکی از گزینه‌های کاخ سفید باشد تا مرزهای روسیه را ناامن کند. بنابراین، اعتراف طالبان به این موضوع نوعی رفع اتهام از خود است که وانمود کند داعشی‌ها را از قبل آزاد کرده است و اگر در آینده این گروه قدرت گرفت، طالبان مقصر ماجرا نیست و نگویند که با آمریکا توافقاتی در این زمینه انجام داده است.    

از آنجا که بر اساس گزارشهای منتشر شده در سالهای اخیر، اکثریت گروه داعش در افغانستان، از اتباع این کشور به خصوص قوم پشتون به شمار می‌روند، بنابراین برخی گروههای همسو با طالبان، داعشی‌ها را نیز جزئی از خود و در جرگه گروههای جهادی تلقی می‌کننند. این طرز فکر در بین برخی جریانهای طالبان در آنسوی مرز با پاکستان مثل لشگر طیبه و شبکه حقانی، سبب می‌شود تا بسیاری از مردم افغان نسبت به وعده‌های طالبان برای ایجاد عدالت، امنیت و مقابله با تروریستها، تردید کنند. چرا که داعش در چند سال اخیر هزاران نفر از افغانها را با عملیات تروریستی به خاک و خون کشیده است و یک نفرت عمومی علیه این گروه در جامعه افغانستان به وجود آمده است و مدارای طالبان با داعش، به انشقاق و دور شدن افغانها از دولت موقت منجر می‌شود.

اقدام طالبان برای آزادی تروریستهای داعش برای قدرت گیری مجدد در افغانستان، به نوعی بازی در زمین آمریکا است که سعی دارد با این گروه تکفیری، مثلث ایران-روسیه-چین را تضعیف کند. اما طالبان از این موضوع غافل است که تاوان احیای داعش را بیش از همه دولت طالبان و شهروندان افغان باید پس بدهند و غربیها از این ماجرا متضرر نخواهند شد.