نشست هلسینکی پیروزی پوتین، شکست ترامپ

شست ترامپ و پوتین در شهر هلسینکی فنلاند در کشاکش اختلافات بین آمریکا و روسیه، آمریکا و اتحادیه اروپا و به طور کلی آمریکا و جامعه بین الملل برگزار شد. نشستی که به تعبیر بسیاری از کارشناسان نشان دهنده برتری مواضع، موقعیت و استراتژی‌های روسیه نسبت به آمریکا داشت، تا آنجا که برخی رسانه‌ها حتی با اغراق گفتند که ترامپ مقهور شخصیت پوتین شده بود.
۱. موقعیت دو طرف قبل از نشست
در خصوص موقعیت دو طرف قبل از نشست می‌توان به نکاتی اشاره کرد که نشان دهنده ضعف موقعیت آمریکا و در مقابل قوت مواضع روسیه داشته است. پیش از نشست نیز مشخص بود که هر دو طرف مواضعی برای ایجاد اختلافات دارند، اما همانطور که ترامپ در نشست سال گذشته در حاشیه جی ۲۰ با پوتین از مواضع خود کوتاه آمد و نگاهی که به پوتین داشت، نگاهی از پائین به بالا بود، موقعیت امسال او نیز از همین مسئله نشات می‌گرفت.
۱. ۱. موقعیت برتر روسیه
پوتین که درست در پایان جام جهانی ۲۰۱۸ به سر می‌برد و کشورش را میزبان کشور‌های دیگر کرده بود، جام جهانی را علی رغم همه کارشکنی‌های غربی‌ها برگزار کرده و توانسته بود قدرت نرم روسی را به جهان نشان دهد و در موقعیتی تثبیت شده قرار داشت و حالا با دست پر و با روحیه‌ای بسیار بالا به دیدار با ترامپ سفر می‌کرد.
۱. ۲. موقعیت متزلزل آمریکا
در مقابل ترامپ با کوله باری از ناکامی‌ها در اقناع شرکای بین المللی خود به روسیه سفر کرد. اختلافات فاحش در جریان نشست گروه هفت، ناتوانی در اعمال نظرات به کره شمالی، اختلافات با اعضای ناتو بر سر افزایش بودجه ناتو و تخصیص دو درصد از درآمد ناخالص داخلی کشور‌های اروپایی به بودجه ناتو، اختلافات در جریان کش و قوص‌های تجاری و اقتصادی که با تعرفه‌های تجاری علیه اروپا، کانادا، ژاپن و چین خود را نشان می‌داد، موقعیت متزلزل داخلی به واسطه ماجرای مهاجران و به قفس کشاندن کودکان و مادران، سیاست جداسازی کودکان از مادران مکزیکی و ...، در موقعیتی بسیار ضعیف نسبت به پوتینی قرار داشت که موفقیت‌های بسیاری هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین المللی به دست آورده است. درست قبل از دیدار با پوتین بود که ترامپ اظهار داشت «من ناتو را در پیش دارم، بریتانیا را در پیش دارم که دستخوش تلاطم است و من ملاقات با [ولادیمیر]پوتین را در پیش دارم. فکر می‌کنم پوتین از همه راحت‌تر است؛ چه کسی فکرش را می‌کرد؟» این موضوع نشان دهنده استیصال آمریکا در شرایط فعلی در مقابل ولادیمیر پوتین بود.
۲. نشستی که ترامپ را مرعوب کرد
یکی از مهمترین مسائلی که بر این نشست سایه انداخته بود، ادعایی است که دموکرات‌ها علیه روسیه در خصوص مداخله این کشور در انتخابات آمریکا مطرح کرده اند. اخیرا رابرت مولر، بازرس ویژه رسیدگی به پرونده مداخله مسکو در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا، ۱۲ مامور اطلاعاتی روس را به توطئه برای مداخله در انتخابات ۲۰۱۶ متهم کرد و همین موضوع سبب مطرح شدن دوباره این مسئله در آستانه دیدار دو رئیس جمهور شد. این موضوع که از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ تبدیل به پاشنه آشیل وی و عامل حمله به جمهوری خواهان شده است، در حالی مطرح می‌شود که روسیه هرگونه دخالت در انتخابات آمریکا را رد کرده است.
۳. دیداری خوب برای پوتین و بد برای ترامپ
همانطور که پیش بینی می‌شد موضع ترامپ در این دیدار نیز مانند دو دیدار قبلی دو رئیس جمهور، موضعی از پائین و از ضعف بود، مذاکرات این دو درباره مسائلی همچون تجارت، سرمایه گذاری، مسائل نظامی و چین بود که دونالد ترامپ با مطرح کردن اینکه «این دیدار شروع خوبی بود» و اینکه «همکاری با روسیه چیز خوبی است، چیز بدی نیست»، با احمق خطاب کردن کسانی که روسیه را متهم به مداخله در انتخابات آمریکا می‌کنند، به واقع بر مواضع پوتین و روسیه استحکام بخشید. طبیعی است که هر یک از این جملات به طور طبیعی مواضع روسیه در برابر آمریکا هستند. حتی بعد از این دیدار تمام کسانی که تصور می‌کردند دونالد ترامپ بالاخره مسئله انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا و دخالت ادعایی روسیه در این انتخابات را محکوم کرده و نسبت به این موضوع به پوتین هشدار‌هایی بدهد، ناامید شدند. حتی برای تسهیل کار ترامپ، مراجع قضایی آمریکا ١٢ مأمور اطلاعاتی روس را به دلیل جاسوسی رایانه‌ای و از جمله ربودن ایمیل‌های هیلاری کلینتون، مجرم شناختند تا دست وی در اعلام مواضع علیه روسیه باز‌تر باشد، اما حتی این هم نتوانست مانع از تاثیرپذیری ترامپ از پوتین شود.
۴. موقعیت ضعیف ترامپ بعد از دیدار با پوتین
سخنان ترامپ برای برخی سیاستمداران آمریکایی بهت‌آور بود. جان برنان که در دوران ریاست جمهوری اوباما رئیس سازمان سیا بود اظهارات ترامپ را «خیانت» دانست و نوشت: "سخنان ترامپ نه تنها ابلهانه، که تماماً به نفع پوتین بود. وطن‌پرستان جمهوری‌خواه! کجایید؟ " جان مک کین، سناتور پرنفوذ جمهوری‌خواه که هیچگاه علاقه‌ای به ترامپ نشان نداده است نوشت که دیدار ترامپ با پوتین یک «خطای فاجعه‌بار» بود، زیرا در این گفتگو‌ها دونالد ترامپ "از کشورش دفاع نکرد". لیندسی گراهام یکی دیگر از سناتور‌های جمهوری‌خواه وعضو کمیسیون نیرو‌های مسلح، سخنان ترامپ در نشست خبری را «نشانه‌ای از ضعف ایالات متحد آمریکا» تفسیر کرد و نوشت که ترامپ فرصت بزرگی را برای حساب خواستن از روس‌ها تلف کرد. جف فلاک هم که سناتور جمهوری‌خواه است، سخنان ترامپ را در حضور پوتین «خجالت‌آور» خواند. او در توئیتر نوشت: «باور نمی‌کردم که روزی رئیس جمهوری آمریکا را ببینم که در کنار رئیس جمهوری روسیه ایستاده و مسئولیت تهاجم‌های روسی را به گردن ایالات متحد می‌اندازد... واقعاً شرم‌آور است.» دموکرات‌ها هم طبعاً انتقاد‌های بسیار تندی علیه ترامپ ابراز کردند. چاک شامر، رئیس فراکسیون اقلیت دموکرات در مجلس سنا گفت که رفتار ترامپ «رقبای ما را تقویت و در عوض دفاع ما و متحدان‌مان را تضعیف می‌کند.»