قله از دور روشن است ...

پایگاه رهنما:

«اگر کسی موفّقیّت‌ها را انکار کند، قطعاً بی‌انصافی کرده؛ در همه‌ی اینها، هم در زمینه‌ی مردم‌سالاری، هم در زمینه‌ی پیشرفت های علمی، هم در زمینه‌ی مسائل دیپلماسی، هم در زمینه‌ی موقعیّت کشور در دنیا، هم در زمینه‌ی اقتصادی، هم در زمینه‌ی خدمات عمومی، ما پیشرفت های بسیار زیادی داشته‌ایم.» این بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در سالگرد رحلت امام (ره) بود. دور بودن نسل جوان از مطالعه‌ی کتاب و مواجهه با واقعیت‌های تاریخی و همچنین گسترده‌شدن امکانات عمومی –از جمله زیرساخت‌های اینترنت و ... که خود از دستاوردهای انقلاب اسلامی است- باعث شده است تا ما بیشتر سرمان به شبکه‌های مجازی گرم باشد، مطالب سطحی و زرد بخوانیم و با واقعیت‌هایی که بر این ملت گذشته، اندکی بیگانه باشیم. شاید به همین خاطر است که وقتی از کسی می‌شنویم که انقلاب در حوزه‌های اقتصادی و خدمات عمومی توفیقات زیادی داشته، باور این واقعیت‌ها مقداری دشوار به نظر می‌رسد. البته ناکامی‌هایی نیز داشته‌ایم و کسی منکر آن‌ها نیست. رهبرمعظم انقلاب در همین دیدار با تاکید بر وجود ناکامی‌ها، می‌فرمایند: «البتّه ناکامی‌ها هم کم نداشته‌ایم؛ هم پیشرفت داشته‌ایم، هم ضعف و ناکامی داشته‌ایم.»

• دروغ‌های شاخ‌دار

اما چرا پذیرش موفقیت‌ها سخت شده!؟ مهم‌ترین دلیل آن است که گذشته برای افکار عمومی هر روز در فضای مجازی بزک می‌شود. وقتی از گذشته تصویر بهشت را داشته باشیم، امروز هر قدر هم که پیشرفت کرده باشیم، احساس می‌کنیم در جهنم هستیم! اخیراً یکی از صفحات زرد مجازی نوشته بود: «می‌دونستید ایران از سال 1342 تا 1357 رشد اقتصادیر دو رقمی و تورم 2 درصدی داشته!؟» «و اینکه از سال 1351، 98 درصد جوان‌های ایرانی بالای 22 سال شغل و درآمد برای یک زندگی شاد را داشتند؟!» لحن مطلب طوری است که مخاطب جوان که با تاریخ معاصر آشنا نیست، اول کمی خجالت می‌‎کشد که چرا این واقعیت‌ها را در مورد گذشته‌ی کشورش نمی‌دانسته و در ادامه حسرت می‌خورد که چرا زودتر متولد نشده تا در آن دوره‌ی طلایی زندگی کند! غافل از اینکه هر دو گزاره، کذب محض است. در سال‌های منتهی به انقلاب تورم دو رقمی بود و قیمت‌ها روز به روز بالا می‌رفتند. یک دانشجوی شهرستانی، امکان اجاره‌ی یک اتاق در تهران را نداشت و نرخ فقر مطلق بالای 50 درصد بود!

• بهبود زیرساخت‌ها

دکتر محمدجواد توکلی –اقتصاددان- در مورد پیشرفت‌های پس از انقلاب می‌گوید: با وجود محرومیت‌هایی که در دوره پهلوی وجود داشته پوشش برق شهر و روستا به 99.5 درصد، پوشش گاز شهری نزدیک 83 درصد و پوشش گاز روستایی به 73 درصد رسیده است. یکی از شاخص‌های کلانی که می‌توان به آن اشاره کرد شاخص توسعه انسانی است. میانگین رشد شاخص توسعه انسانی که شامل بحث بهداشت، درآمد و سواد می‌شود، دو برابر رشد متوسط جهانی بوده است. شاخص توسعه انسانی عددی بین صفر و یک است که پیش از انقلاب حدود 0.43 بوده که در سال 2018 به حدود 0.80 رسیده است. همچنین ناخالص ملی افزایش یافته است و گزارش‌ها نشان می‌دهد که رتبه ما بین 18 تا 23 نوسان داشته است. در سال 2011 ما رتبه اول رشد علمی را داشته‌ایم. همچنین محاسبات دکتر جواد صالحی اصفهانی نیز نشان می‌دهد که بهره‌مندی از لوازم بادوام خانه پس از انقلاب سال به سال بهبود یافته است.

• صنایع انقلاب اسلامی

روح‌الله مهدوی –پژوهشگر اقتصاد و نویسنده کتاب بازخوانی پرونده ایجابی عملکرد اقتصادی جمهوری اسلامی- نیز معتقد است: در بخش تولید فولاد خام از عددی نزدیک صفر به 23 میلیون تن در سال 97 رسیده است. در بحث سیمان 7 میلیون تن تولید داشتیم که در سال 97 به 55 میلیون تن رسیده است. در بحث تولید خودرو 105 هزار دستگاه به بیش از یک میلیون خودرو در سال رسیده است. ظرفیت تولید پتروشیمی از دو میلیون تن به 54 میلیون تن در سال 97 رسیده است. همچنین تولید سنگ آهن از نزدیک صفر به 34 میلیون تن رسیده است. شاخص تراکم خانوار در واحد‌های مسکونی نیز به 27 میلیون رسیده است که با توجه به رشد جمعیت نیاز به ساخت مسکن بیشتر وجود دارد. مسکن یکی از صنایع پیشرو است که با بسیاری از صنایع دیگر در ارتباط است. دکتر طاهری‌فرد، دیگر نویسنده‌ی این کتاب تاکید می‌کند که بسیاری از صنایع –مثلاً صنعت پتروشیمی- را می‌توان اساساً صنعت انقلاب اسلامی دانست. چرا که پیش از انقلاب چنین صنایعی وجود نداشتند.

• دسترسی به خدمات اساسی

براساس شاخص هاي اقتصادي فقر در مقایسه با سال های آخر پیش از انقلاب به طرز قابل توجهی کاهش یافته است. به طوری که میزان فقر ( به معنای نسبت افراد کمتر از دو دلار در آمد در روز ) تک رقمی بوده، که با توجه به استاندارد کشورهای درحال توسعه کاملا پایین و یک هشتم در پیش از انقلاب است. طی سال های بعد از انقلاب شاخص دسترسی به خدمات اساسی و لوازم خانگی افزايش داشته است، به طوریکه باوجود گسترش شهرنشینی مالکیت مسکن و مساحت سرانه خانه ها افزایش یافته است و شکاف شهری – روستایی در دسترسی به خدمات اساسی کمتر شده است و شکاف نهایی میان مناطق روستایی و شهری کمتر شده است. وضعیت آبرسانی در سال 1357 میزان تولید آب 5.1 میلیون متر مکعب آب و تعداد انشعابات 7.2 میلیون بوده است اما اين رقم تا سال 1394 در کل کشور 450 هزار کیلومتر شبکه آبرسانی شهری و روستایی وجود دارد و نرخ دسترسی به آب لوله‌کشی سالم در مناطق روستایی نيز افزایش یافته که با توجه به پراکندگی وسیع خانواده‌های روستایی در کشور، دستاورد عظيمي محسوب می‌شود. در بخش شاخص‌های مهم بخش گاز و گازرسانی پس از انقلاب تنها پنج شهر و در حدود 50 هزار انشعاب برخوردار بودند که اکنون بیشتر مناطق شهری و روستايي کشور از این نعمت بهره‌مندند و تعداد انشعابات به حدود 13.5 میلیون انشعاب رسیده و برای اولین بار بیش از 10 هزار روستا گازدار شده اند.

• می‌شود پیش رفت

بنابراین اگر چه این روزها، مشکلات اقتصادی وجود دارد و خصوصاً در یک دهه‌ی گذشته، تحریم‌ها آسیب‌های جدی به اقتصاد ایران و معیشت خانوار وارد کرده‌اند، اما نباید فراموش کرد که پیشرفت‌های زیادی نیز در چهار دهه‌ی گذشته داشته‌ایم. بر خلاف ادعای دشمن، ما امروز در وضعیت امتناع توسعه قرار نداریم و همان‌طور که پیشتر توانسته‌ایم با همدلی و تلاش، مشکلات زیادی را پشت‌سر بگذاریم، امروز نیز می‌توانیم. ضروری است مسئولین اقتصادی همت کنند، سیاست‌های غلط تجربه‌شده را کنار بگذارند، نقش ایران در نظام بین‌الملل را بازتعریف کنند و از همه‌ی فرصت‌های موجود برای پیشرفت استفاده کنند. امروز اثر تحریم‌ها تخلیه شده و رشد اقتصادی بدون نفت ما مثبت است؛ اما کافی نیست. برای جبران مشکلات یک دهه‌ی گذشته باید با سرعت بیشتری پیش برویم و در این مسیر، با توجه به تعداد اشتغال مورد نیاز در کشور، رشد صنایع کاربر باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.