یادداشت روزنامه‌های ۲۰ فروردین

روزنامه کیهان**
عملیات ترکیبی در تل‌آویو با اسرائیل چه می‌کند؟ / محمد ایمانی

۱- «رعد فتحی عازم»، مهندس کامپیوتر ۲۹ ساله، پنج شنبه شب ضمن انجام عملیاتی شهادت‌طلبانه در تل‌آویو، چند صهیونیست را به هلاکت رساند. رادیو اسرائیل آمار کشته‌ها را سه نفر و مجروحان را ۱۵ نفر اعلام کرد؛ اما برخی منابع رسانه‌ای شمار کشته‌ها را بالای چهار نفر و حال مجروحان را وخیم گزارش کرده‌اند. جوان مهندس فلسطینی، از ساکنان اردوگاه جنین، و پدر او از افسران تشکیلات خودگردان فلسطینی بوده؛ که در این صورت، ماجرا از نفوذ مقاومت فلسطین، حتی در عمق این تشکیلات حکایت می‌کند. رئیس‌بهایی تشکیلات خودگردان، عملیات اخیر را محکوم کرد و این در حالی است که این تشکیلات، به ملت فلسطین خیانت کرده و با سرویس‌های امنیتی اسرائیل برای شناسایی رزمندگان مقاومت همکاری می‌کند.
۲- عملیات پنج شنبه شب، در خیابان «دزنگوف» -یکی از خیابان‌های اصلی تل‌آویو- انجام شد و پس از وقوع آن، یگان‌های ویژه ارتش به تل آویو فرا خوانده شدند. با تصمیم نفتالی بنت نخست‌وزیر، ۱۰۰ ایست بازرسی جدید در تقاطع‌ها برقرار شده است. رسانه‌های صهیونیستی گفتند: «مجری عملیات کاملا با محل عملیات از نظر تعیین مکان و زمان اجرا آشنایی داشته و مهارت ویژه‌ای در بکارگیری اسلحه به نمایش گذاشته است». لیلاخ شووال تحلیلگر صهیونیست می‌گوید: «به کجا رسیده‌ایم که نیرو‌های «سرت متکال»، به‌خاطر عملیات در مرکز تل‌آویو، فراخوانده شده‌اند؟!». سرت متکال، یگان ویژه «اطلاعات نظامی» ارتش اسرائیل است که غالبا عملیات مرزی و برون‌مرزی را به عهده دارد و کشاندن تکاوران آن به تل‌آویو، از عمق بحران و درماندگی تشکیلات امنیتی حکایت می‌کند. یگان سرت متکال، همان نیروی ویژه‌ای است که ۱۱ نوامبر ۲۰۱۸، در عملیات موسوم به «لبه شمشیر»، برای آدم ربایی و ضربه زدن به تاسیسات حماس، به شرق خان یونس در نوار غزه حمله کرد، اما، چون عملیات لو رفته بود، درگیری شدیدی با رزمندگان مقاومت رخ داد و تعدادی از کماندو‌های صهیونیست و معاون فرمانده عملیات کشته شدند. این ماجرا به استعفای فرمانده «سرت متکال» انجامید و لیبرمن وزیر دفاع وقت، کشته شدن فرمانده اطلاعاتی شاخص در این عملیات ناکام را «تیری در قلب خود» خواند. اکنون این یگان ویژه، نه برای عملیات در نوار غزه یا سوریه، بلکه برای مهار سلسله عملیات توفانی مقاومت فلسطین در قلب تل‌آویو فراخوانده شده است.
۳- وقوع چهار عملیات مشابه ظرف دو هفته، نشان می‌دهد که ماجرا، نه اتفاق هیجانی محدود به چند نفر، بلکه جنبشی سازمان یافته بر مبنای مقاومت مردمی و عملیات پارتیزانی علیه اشغالگران است. اسرائیل، از سوی شبکه عملیاتی پیچیده‌ای غافلگیر شده که هم مهارت برنامه‌ریزی و اجرایی بالایی دارد، هم باورمند و مصمم است، و هم به سلاح گرم در مناطق اشغالی ۱۹۴۸ دسترسی پیدا کرده است. به تعبیر «بن کاسبت» تحلیلگر معروف صهیونیست، «عملیات‌های اخیر ثابت کرد دیوار حائل که گمان می‌رفت راه نجات ماست، هیچ فایده‌ای ندارد». بی‌تردید سلسله عملیات فرسایشی، عقبه انسانی سرهم‌بندی شده در رژیم صهیونیستی برای ایجاد «ملت جعلی» را با گسیختگی بیشتر مواجه می‌کند و این رژیم جعلی، با فرار گسترده صهیونیست‌هایی مواجه خواهد شد که از کشور‌های دیگر به فلسطین اشغالی منتقل شده بودند.
۴- تکرار زنجیره‌وار عملیات مقاومت، افزایش استفاده از سلاح گرم، و دقت بالا در تلفات‌گیری، فروپاشی نظم امنیتی-سیاسی رژیم صهیونیستی را برجسته می‌کند. «ضربات امنیتی ترکیبی» در حالی بر پیکره رژیم صهیونیستی وارد می‌شود که سران تل‌آویو طی یکی دو سال کوشیدند با برگزاری شو‌های سیاسی مانند «توافق ابراهیم» و «نشست نقب» (با مشارکت برخی مقامات خودفروخته عرب)، شرایط سیاسی خود را عادی و با ثبات وانمود کنند. این رژیم، صرفنظر از عدم مشروعیتش، پلیسی‌ترین و امنیتی‌ترین حکومت در جهان محسوب می‌شود. اسرائیل در ۷۴ سال اشغالگری، دیوار امنیتی کاملی را به دور خود کشیده و مناطق اشغالی را به «زندان- پادگان» بزرگ با انواع دوربین‌ها و یگان‌های نظامی تبدیل کرده بود که ظاهرا هر تحرکی در آن، تحت نظر است. بر این مبنا، باید اسرائیل را یک «پانوپتیکون- Panopticon» (زندان مدوّر و سراسر بین) نامید که نمونه اولیه آن، اواخر قرن ۱۸ میلادی در انگلیس طراحی شد و به زندان بان‌ها اجازه می‌داد تمام زندانیان را زیر نظر داشته باشد.
۵- دقت و مرگباری سلسله عملیات چند هفته اخیر، با وجود حاکمیت شرایط امنیتی ویژه، آن هم با فاصله‌های زمانی اندک و در یک منطقه جغرافیایی محدود، از استقرار و فعالیت سازمان عملیاتی خبره حکایت می‌کند. امنیت پادگانی و حکومت بر مبنای ترس، همه چیز اسرائیل برای برقرار ماندن بوده؛ اما حالا این تار عنکبوت امنیتی فرو ریخته است. ضربات پیاپی مقاومت در کف خیابان‌های تل‌آویو، بیت‌المقدس، بئرالسبع و...، صد برابر کاری‌تر و دردناک‌تر از اثر موشک‌هایی است که در آخرین جنگ، سپر موشکی «گنبد آهنین» را از اعتبار انداخت و به عمق مراکز صهیونیست‌نشین رسید. به اینها، ضربات چند لایه یک سال گذشته را علاوه کنید که نشان می‌دهد جای سالم (رخنه نشده) در پیکره نظامی- امنیتی اسرائیل باقی نمانده است. این در حالی است که نفتالی بنت نخست‌وزیر اسرائیل، چند ماه قبل، از اقدام علیه ایران در قالب «مرگ با هزاران ضربه چاقو» سخن گفته بود؛ اما حالا معلوم شده که رژیم صهیونیستی در میدان واقعیت، با جنگ ترکیبی و ضربات ضربدری در عمق فلسطین اشغالی دست به‌گریبان است و با متهم کردن ایران می‌خواهد ضعف خود در مقابل مقاومت فلسطین را بپوشاند.
۶- اخبار تحلیل‌های منتشر شده ظرف ماه‌های گذشته، از شیرازه از هم گسیخته و آسیب پذیر رژیم اسرائیل خبر می‌دهند. انبوه گزارش‌ها، اسرائیل را در وضعیت احتضار ترسیم می‌کند؛ چند نمونه را مرور کنید:
- مایکروسافت: هکر‌ها به اطلاعات شرکت‌های فناوری دفاعی آمریکا و اسرائیل دسترسی پیدا کرده اند.
- شرکت امنیت سایبری اسرائیل، هدف حمله سایبری قرار گرفت. «پورتناکس»، صد‌ها مشتری مهم از شرکت‌های بزرگ مانند شرکت نظامی «اِلبیت سیستمز» را تحت پوشش دارد.
- رئیس‌دفاع سایبری اسرائیل: ما در جنگی هستیم که با سرعت نور جریان دارد. با حملات بی امان از طریق شبکه دشمنان گمنام، از ایران و بسیاری از نقاط جهان مواجهیم. این سناریوی ترسناک می‌تواند میلیارد‌ها دلار به اقتصاد ما ضربه بزند. مهاجمان سایبری در جنگ غزه، به ۲۰۰ سرور در اسرائیل نفوذ کردند.
- یعقوب ابوالقیان، سرمایه دار اسرائیلی که همراه موشه یعلون وزیر دفاع پیشین در انتخابات کنست شرکت کرده بود، به‌خاطر جاسوسی برای ایران، حبس خانگی شد. قبلا «گونن سگو»، وزیر سابق انرژی و امور زیربنایی، با اتهام مشابه، به ۱۱ سال زندان محکوم شده بود.
- آتش‌سوزی و انفجار در کارخانه تجهیزات نظامی در تل‌آویو. انفجار‌های مشابهی در پالایشگاه حیفا و کارخانه موشک سازی ترومر رخ داده است.
- کشتی اسرائیلی مِرسِر استریت در سواحل عمان هدف قرار گرفت. گفته می‌شود این حمله، پاسخی به حمله اسرائیل علیه فرودگاه الضبعه در شهر القصیر سوریه بود.
- بنی گانتس وزیر دفاع اسرائیل: ایران امروز، خطرناک‌تر از آن چیزی است که تاکنون بوده. به طور خاص در جبهه دریایی در منطقه، وضعیت بدتر است. سال گذشته بیش از پنج ضربه پهپادی به کشتی‌ها زده شد. ثبات در منطقه با شبه نظامیانی که صد‌ها پهپاد در اختیار دارند، از بین می‌رود.
- جروزالم پست: ایران به درستی می‌گوید که در جنگ سایه با اسرائیل در دریا، برتری دارد.
- یونی بن مناحم، تحلیلگر صهیونیست: پهپاد‌های ایران، سلاحی واقعاً خطرناک و منبع نگرانی همیشگی برای اسرائیل هستند. پهپاد‌ها ماهیت نبرد هوایی را در منطقه تغییر داده‌اند و نقشی مهم در نبرد ایران و متحدانش علیه اسرائیل خواهند داشت. ایران، متحدان خود در عراق، سوریه، لبنان و غزه را هم مجهز کرده است.
- شبکه صهیونیستی آی ۲۴: ایرانی ها، تجهیزات نظامی و مخابراتی پیشرفته‌ای دارند. قدرت سایبری ایران، با آمریکا مقایسه می‌شود. آن‌ها سالهاست به لایه‌های مختلف اطلاعاتی اسرائیل نفوذ کرده اند.
- «اورن گورن» خدمتکار خانه «بنی گانتز» وزیر جنگ اسرائیل، به اتهام جاسوسی برای ایران دستگیر شد. او با یگان سایبری Black Shadow ارتباط داشت.
- مارتین وان کریفلد، مورخ صهیونیست: اسرائیل از هم خواهد پاشید، جنگ علیه فلسطینیان شکست خورده و در پایان آن، اسرائیل نابود خواهد شد. ارتش، به‌خاطر نادانی فرماندهان، فرار وسیع سربازان از خدمت، رواج مواد مخدر و قاچاق آن در میان نظامیان در حال فروپاشی است.
- اسحاق بریک فرمانده ارشد نیرو‌های ذخیره: ارتش اسرائیل، ضعیف‌تر از چیزی است که وانمود می‌شود و آمادگی ورود به جنگ با ایران را ندارد. در صورت وقوع جنگ، شاهد اصابت سه هزار موشک و صد‌ها پهپاد با تلفات و خسارات سنگین خواهیم بود. ارتش، آماده جنگ در چند جبهه نیست. جنگ، اسرائیل را به ده‌ها سال قبل برمی‌گرداند. اسرائیل در مسیر نابودی است. این، پیش بینی از روی خشم نیست، حقیقتی انکارناپذیر است.
- روزنامه هاآرتص: زوال اسرائیل نزدیک‌تر از آن چیزی است که می‌پندارید و رفتار‌هایش، گواهی مرگش را امضا می‌کند. از رفتار‌های آپارتایدی ناگوار در داخل و وضعیت اجتماعی- سیاسی و ژئوپلیتیک بسیار شکننده بگیرید، تا احتمال جنگ که می‌تواند با شلیک هزاران موشک از چند محور، کار اسرائیل را یکسره کند.
۷- ضربه مهم دیگری که در جنگ ترکیبی چند ماه اخیر به صهیونیست‌ها وارد آمد، حملات سایبری گسترده بود. سازمان امنیت سایبری، از نخستین اهداف حمله مذکور بود. خبرنگار فاکس‌نیوز و روزنامه هاآرتص به نقل از مقامات دفاعی گزارش دادند «این بزرگ‌ترین حمله سایبری است که تاکنون علیه اسرائیل و زیرساخت‌های آن اتفاق افتاده است». پس از عملیات چند ماه قبل مهاجمان سایبری، گروه سایبری «عصای موسی» (Moses Staff) فهرست برخی از اعضای ارتش اسرائیل و تصاویر سه بعدی از مراکز مهم اسرائیل با دقت ۵ سانتیمتر را منتشر کرد. در اثر ضربات امنیتی پیاپی، سه معاون موساد، شامل بخش‌های جذب نیرو، فناوری و مبارزه با تروریسم استعفا کردند.
۸- اگر اطلاعات سرّی مراکز حکومتی اسرائیل در سلسله عملیات سایبری یک سال اخیر هک شده باشد که شده، به احتمال قوی این نفوذ اطلاعاتی می‌تواند مبنای طراحی عملیات‌های بی‌سابقه در دوره جدید باشد. به نظر می‌رسد آنچه طی عملیات
دو هفته اخیر در سرزمین‌های اشغالی شاهد بوده‌ایم، با همه اهمیت، دست گرمی باشد. این روند، بیشتر به طلیعه فوران آتشفشانی می‌ماند که تازه، دود آن به هوا برخاسته است.

***************

روزنامه وطن امروز**
این دهان بستی، دهانی باز شد/ مصطفی نیک‌اقبال

*: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (بقره/ ۱۸۳)
مسلمانان! همان‌طور که بر مردمان پیش از شما روزه واجب بوده، بر شما هم واجب است تا متقی بشوید.
«صیام» امساک از خوردن و آشامیدن است. در فارسی به آن روزه می‌گویند که منسوب به روز است. چون در شریعت اسلام روز را امساک می‌کنند نه شب را. اگر چه در یهود صوم وصال یعنی وصل کردن ۲ روز به هم هست یا در هندیان روزه ۶ روز فقط از غذا نه از آب، مرسوم است، اما روزه اسلامی فقط طی روز است؛ لذا روزه نام گرفته.
طبق این آیه شرایع سابق هم روزه واجب داشته‌اند. اصل روزه گویا در سنن انبیا بوده و از آنجا به ادیان بدوی و شمنیسم راه یافته و برای طرد ارواح خبیثه و جلب خشنودی خدایان استفاده می‌شده.
فایده‌های روزه را این آیه خلاصه کرده در فایده‌ای که همه خیرات و آثار و برکات در آن جمع است؛ یعنی تقوا. روزه بخشی از تقواست و در ایجاد و تحکیم تقوا، بشدت مؤثر است. روزه، چون مستقیما اراده را قوی می‌کند، قدرت شخص را در حفظ خود در حریم خدا در حوزه‌های دیگر هم فزون می‌سازد.
روزه تقوازاست و تقوا یعنی همه چیز. تقوا که آمد همه کمالات یکی‌یکی و همه برکات کم‌کم نصیب مؤمن می‌شود.
البته تقوازایی منحصر به روزه نیست و عبارت «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» عقیب عبادت (بقره:۲۱)، اُنس و عمل به کتاب (اعراف:۱۷۱)، اجرای حکم قصاص (بقره/ ۱۷۹)، احسان به والدین، پرهیز از فواحش و گناهان، یتیم‌نوازی، صداقت اقتصادی، راستگویی و عدالت (انعام: ۱۵۳) نیز آمده است. یعنی رعایت دستورات الهی، خودش تقواست و منجر به فزونی تقوا می‌گردد.
بحارالانوار، جلد ۶، صفحه ۷۹ از امام رضا (ع) روایت می‌کند: روزه واجب شده تا درد گرسنگی و تشنگی دانسته شود؛ تا مؤمن فروتنی و کوچکی کند و نیازمندی نشان دهد؛ تا پایداری و مقاومت کند؛ تا کنترل هوای نفس را به دست گیرد؛ تا بداند بر فقرا چه می‌گذرد.
أَیَّامًا مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ کَانَ مِنْکُمْ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَهٌ طَعَامُ مِسْکِینٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَأَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره/ ۱۸۴)
شما باید در روز‌هایی مشخص، یعنی ماه رمضان، روزه بگیرید. هر کدام‌تان هم که مریض یا در سفرید، روز‌های دیگری را به‌جایش روزه بگیرید. کسانی که روزه برای‌شان طاقت‌فرساست، به جای هر روز به فقیری یک وعده غذا بدهند. آری! هرکس با طوع و رغبت طاعتی را انجام دهد، برایش بهتر است. راجع به روزه هم، اگر می‌خواهید بدانید، روزه گرفتن برای‌تان بهتر است و برکات بسیاری دارد.
آیه قبل تشریع وجوب روزه بود و این آیه بیان استثنائات آن است. در صورتی که شخص در ماه رمضان که روزه واجب است، موقتا مریض یا در حال سفر باشد، روزه نمی‌گیرد و روزه‌اش را موکول می‌کند به زمانی دیگر.
این یک استثنا. استثنای دوم کسی است که به هیچ وجه طاقت روزه ندارد. روزه از چنین کسی ساقط است و به جایش (به فدایش) باید به ازای هر روز یک فقیر را یک وعده سیر کند.
چون عبارت «الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ» کمی مبهم است و ممکن است افراد زیادی خود را مصداق آن بدانند، بعدش گفته «مَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ» یعنی روزه گرفتن منافع معنوی زیادی برای شما دارد، سعی کنید در آن کوشا و به آن راغب باشید. یعنی تشخیص عدم طاقت با خود شخص است، ولی زود خودش را به سقوط تکلیف روزه راضی نکند و سعی کند تا جایی که می‌تواند از این سفره‌خانه معنوی و مائده باطنی محروم نشود.
عبارت «مَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ» دلالت دارد که هرکس به مقداری که کار‌های نیک را با طوع و رغبت و عشق و لذت انجام دهد، همان برایش می‌ماند و همان دستش را می‌گیرد. پس باید بکوشیم خیرات را تطوعا و از سر ذوق و به عشق خدا و همراه با لذت بردن از کار انجام دهیم تا اثر آن‌ها در ابدیت ما مضاعف شود.
عیاشی از امام صادق (ع) روایت می‌کند: حد مریضی که به موجب آن بر صاحبش افطار واجب است، به خود شخص واگذار شده؛ هرکس بر حال خویش آگاه‌تر است.
فقه‌القرآن، جلد یک، صفحه ۲۰۶ از امام صادق (ع) روایت می‌کند: رسول خدا (ص) در سفر کردن روزه نمی‌گرفت؛ گروهی روزه گرفتند و حضرت آن‌ها را عُصاه یعنی «سرکشان» نامید.
مستدرک، جلد ۷، صفحه ۳۸۶ از امام کاظم (ع) روایت می‌کند: پیرمرد سالخورده، شخص مبتلا به عطش و کودکی که با خوردن سحری توان پیدا نمی‌کند، به جای هر روز روزه، مسکینی را طعام دهند.
وسائل، جلد ۱۰، صفحه ۳۳۹ از امام صادق (ع) روایت می‌کند: کسی که از این ماه رمضان تا ماه رمضان دیگر بیمار بماند، در عوض هر روز باید یک مد طعام به مسکین دهد و قضا بر او واجب نیست.
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ‌الله بِکُمُ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُوا الْعِدَّه وَلِتُکَبِّرُوا‌الله عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (بقره/ ۱۸۵)
ماه رمضان، ماهی است که در آن، قرآن برای هدایت مردم نازل شده است؛ قرآنی که نشانه‌هایی روشن برای هدایت دارد و معیار تشخیص حق از باطل است.
پس، هر کدام‌تان که وارد این ماه شدید، باید آن را روزه بگیرید، ولی آن‌هایی که مریض یا در سفرند، روز‌های دیگری را به جایش روزه بگیرند تا یک ماه کامل شود. خدا راحتی شما را می‌خواهد، نه سختی شما را! لذا گذاشت که روزه ماه رمضان را قضا کنید. پس خدا را به بزرگی یاد کنید و شکرش را به جا آورید.
این آیه قرآن را به ماه رمضان پیوند می‌زند و می‌گوید قرآن در رمضان نازل شده. پیام تلویحی آیه این است که در ماه رمضان که به دلیل روزه، فعالیت دنیوی شما قهرا کم می‌شود، اوقات خود را با قرآن بگذرانید و با لب بسته از طعام، به این طعام لذیذ باطنی رو کنید و روح خویش را از هدایت قرآن سیراب سازید. در روایات بسیاری هم هست که رسول خدا (ص) ماه رمضانش را به قرائت و تدبر در قرآن می‌گذراند و می‌فرمود: رمضان بهار قرآن است.
راجع به نزول قرآن در رمضان، گویا نزول باطن و علم آن از ساحت قدس الهی مراد است. یعنی در ماه مبارک رمضان، قرآن به تکلم الهی حادث شده و پدید آمده و به عوالم مادونِ الوهیت از جمله روح جبرئیل و قلب رسول مکرم اسلام نازل گشته.
در سوره قدر هم هست که: إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ [سوره القدر/ ۱]. یعنی در شب قدر که در ماه رمضان است قرآن نازل شده. باز در سوره دخان توضیح می‌دهد: إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهٍ مُبَارَکَه إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ؛ فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ [سوره الدخان/ ۴].
جمع این گزاره‌ها این می‌شود که قرآن، به شکل علم جمعی، یعنی روح قرآن یا نور قرآن یا باطن قرآن، برای نخستین‌بار، در ماه رمضانی در شب قدر، یکجا بر قلب مبارک حضرت محمد مصطفی (ص) نازل گشت. البته بعدش به مرور و برحسب وقایع، از آن علم جمعی، آیات فعلی به لسان الهی، جلوه کرده و مرتسم گشته و ثبت گردیده و قرآن کنونی که تفصیل همان علم جمعی اول است، ایجاد شد. این تبیین راجع به نزول دفعی (انزال) و تدریجی (تنزیل) قرآن و فرق بین آن دو، نظر مشهور است که از زمان شیخ صدوق (ره) باب شده. تبیین دوم این است که ماه رمضان و آن شب قدر را آغاز نزول تدریجی قرآن بدانیم و چیزی به نام نزول دفعی و معضل ربط وقایع آینده به قرآن نازل‌شده در آن شب، طوری که مستلزم جبر نباشد را از ذهن بیرون کنیم.
نکته دیگر این آیه، تشریع قضا برای روزه‌های از دست رفته به خاطر سفر یا بیماری است. فلسفه این تشریع، سخت نگرفتن بر شخص، حین سفر یا مرض است تا پس از برطرف شدن عذرش، اگر چه ماه رمضان گذشته، اما بتواند روزه بگیرد و از برکات روزه برخوردار شود. سپاس خدای بزرگ را که با شریعتی آسان، به ما بندگان طریق مراقبت نفس و راه اظهار محبت به خود را آموخت، تا به سویش ره بسپریم و رهسپار شویم: لِتُکَبِّرُوا‌الله عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ. عمل به فرایض و أخذ به رخصت‌های خدا، شکری است عملی و تکبیری است حقیقی.
اقبال‌الاعمال، صفحه ۳ از امیرالمؤمنین (ع) روایت می‌کند: نگویید رمضان که کفاره دارد، بلکه بگویید «ماه» رمضان همان‌گونه که خدا گفته.
کافی، جلد ۳، صفحه ۶۲۸ از امام صادق (ع) روایت می‌کند: همه قرآن یکجا در ماه رمضان بر بیت‌المعمور نازل شد و سپس در طول ۲۳ سال تدریجا نازل شد. خداوند در ماه رمضان قرآن را به پیغمبر اعطا کرد، اما آن را به او ابلاغ نکرد مگر در زمانی که جای هر سخن بود.
عیاشی از امام صادق (ع) روایت می‌کند: طبق عبارت «فمن شهد منکم الشهر فلیصمه» چنانچه ماه رمضان بر کسی که در منزل خود است وارد شود، نباید به سفر برود، مگر برای حج یا عمره یا برای تحصیل مالی که می‌ترسد از بین برود؛ گوییم: یعنی سفر کراهت بسیار دارد، اما پس از گذشت شب بیست‌و‌سوم طبق روایات، کراهت سفر برداشته می‌شود.


**************

روزنامه خراسان**
پازل نهایی جنگ اوکراین/ مصطفی منتظر

حدود یک ماه پیش در متنی برندگان و بازندگان جنگ اوکراین را فهرست کردیم؛ گذر چهل روزه این جنگ نشان می‌دهد که آن فهرست درست بوده و فقط در میزان شکست و ضرر یا نفع و منافع تغییرات کوچکی رخ داده است. هرچند اکنون بحث اصلی آینده جنگ و نبرد است که به نظر می‌رسد در منطقه شرقی اوکراین باید شاهد آن بود. نبردی که برنده و بازنده نهایی را تا حد زیادی مشخص خواهد کرد. با این حال فعلا بزرگ‌ترین بازنده این جنگ اوکراین است که چند صد میلیارد از زیرساخت‌های خود را از دست داد. کشوری که می‌توانست با حفظ بی‌طرفی خود از این جنگ خانمان‌سوز بگریزد و رابطه اقتصادی خود با دو طرف را حفظ کند، اما حالا رویای پیوستن به ناتو را کنار گذاشته و شاید مجبور شود ماریوپول را نیز به روسیه تقدیم کند. حتی عضویت در اتحادیه اروپا نیز در ابهامی اساسی است و امید چندانی به آن نیست. به عبارتی اوکراین طعمه تضعیف روسیه توسط غرب شد. بازنده بعدی روسیه است. در همان متن ماه پیش گفته شد که اگر پیشروی نظامی به نتیجه نرسد، قدرت دوم نظامی جهان تحقیر خواهد شد و جایگاهش را از دست خواهد داد. راهبرد نظامی انتخاب شده توسط روسیه - به ویژه درباره شمال اوکراین و نزدیک کی‌یف - با شکست مواجه شد و هدف ساقط کردن سریع دولت مرکزی با سدی از کمین‌های اوکراین و مقاومت در شهر‌های بزرگ رو به رو شد. این موضوع عقب‌نشینی روسیه از شمال و تغییر هدف به سمت شرق را به دنبال داشت. روس‌ها در عرصه رسانه نیز شکستی بزرگ را متحمل شدند. در عرصه اقتصاد هم وضعیت هنوز قابل احصا نیست، اما به نظر می‌رسد رشد منفی ۱۵ درصدی روسیه در سال ۲۰۲۲ قطعی است و وضعیت به منظور عادی‌سازی اقتصادی با غرب برای حاکمان روسیه بسیار دشوار باشد. خلاصه این که ضعف نظامی روسیه روی زمین، بازنده بودن روسیه را تشدید کرد. بازنده بعدی، اروپا بود که ضعف خود در حفظ و حمایت از دوستانش و حتی خودش به چالش کشیده شد. هنوز جایگزینی برای بازار انرژی روسیه وجود ندارد و حالا تهدید دریافت پول گاز صرفا براساس روبل نیز برسر اروپاست. اما اروپا منسجم‌تر از گذشته شده است و این جنگ توانسته فعلا شکاف‌ها در قاره سبز را بپوشاند. ضمن این که پس از ناکامی روسیه در تصرف کی‌یف اعتماد به نفس اروپا برای مقابله با دشمنانشان بیشتر از گذشته است و احتمالا در آینده بیشتر هم می‌شود. این خبر خوبی برای غرب است، گرچه باید دید توان درونی اروپا برای حفظ شرایط انسجام تا چه میزان است.
اما برندگان این جنگ؟ آمریکا قطعا در صدر این فهرست است. آن‌ها بدون دادن کشته یا هزینه قابل توجه توانستند دشمن قدیمی خود را به شدت تضعیف و تحقیر کنند. روسیه حالا در گوشه رینگ صرفا مشت‌هایِ غرب منسجم شده را در عرصه رسانه و اقتصاد دریافت می‌کند. آمریکای بایدن توانست ناتوی تقریبا تمام شده را احیا کند و اروپای فاصله گرفته را دوباره به خود بچسباند. ایران که در نوشتار قبلی جزو برندگان بود هنوز هم می‌تواند از این شرایط نفع ببرد. گرچه تضعیف جایگاه شرق در این جنگ در مقابل غرب، به ائتلاف ضد آمریکایی ایران ضربه خواهد زد. در این میان چین چندان درگیر جنگ نشد. دور ماندن چین به حرکت این کشور برای ائتلاف علیه جهان تک قطبی ضربه زد. چین با روسیه قدرتمند می‌توانست با آمریکا و اروپا درگیر شود و تایوان را زیرسلطه خود قرار دهد، اما حالا با روسیه تضعیف و تحقیر شده و غرب منسجم شده مواجه است. گرچه چینی‌ها از لحاظ اقتصادی یا سیاسی هدف اتهام مستقیم اروپا و آمریکا قرار نگرفته‌اند، اما قطعا جایگاه خود در عرصه جهانی را تضعیف شده می‌بینند. به صورت کلی طرف‌های شرقی که علیه یک‌جانبه گرایی آمریکا اقدامات خوبی را صورت داده بودند با وضعیت پیش آمده کنونی کمی تضعیف شده‌اند. باید دید شرایط پیش‌رو و به ویژه ظرفیت‌های اقتصادی این کشور‌ها در آینده چگونه عمل خواهد کرد.
البته هنوز یک پازل مهم از جنگ اوکراین باقی مانده که می‌تواند برنده و بازنده نهایی این جنگ را تا حد زیادی مشخص کند. آن طور که از تحولات مشخص است اکنون روسیه پس از ناکامی در تصرف کی یف، تغییر تاکتیک داده و در مواضعی نسبتا دفاعی برحفظ و جدا سازی مناطق شرقی متمرکز خواهد شد تا بتواند از این اهرم در مذاکرات نیز سود ببرد؛ بنابراین نیرو‌های آسیب پذیر زرهی روسیه که به راحتی شکار می‌شدند، اکنون در موقعیتی تدافعی و محفوظ‌تر قرار می‌گیرند. از همین روست که دبیر کل ناتو روز گذشته از تفکیک اعطای سلاح‌های تهاجمی و تدافعی به اوکراین انتقاد و از ارائه همه سلاح‌ها به این کشور دفاع کرد. این موضوع نشان می‌دهد در روز‌های آینده باید شاهد نبرد به شیوه‌ای جدید در شرق اوکراین باشیم که از قضا این بار نیرو‌های اوکراینی در موضع تهاجم برای بیرون راندن روس‌ها هستند نه موضع دفاعی. نبردی که البته خیلی‌ها آن را طولانی و فرسایشی می‌دانند.


**************

روزنامه ایران**
شهادت اتفاقی نیست! / کمیل نقی‌پور

ماجرای شهادت دو روحانی در حرم امام رضا (ع) توسط یک عامل تکفیری از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است. هر چند در ساعت‌های ابتدایی انتشار خبر، برخی رسانه‌های ضدانقلاب انگیزه‌های متفاوتی را برای این جنایت برمی شمردند، اما با اعلام این خبر که عامل حمله به روحانیون، از عوامل تکفیری و از اتباعی بوده که به صورت غیرقانونی از مرز‌های شرقی وارد کشور شده، سمت و سوی تحلیل‌ها تغییر پیدا کرد. با این حال این اتفاق ناگوار دارای جنبه‌هایی است که در ادامه به آن اشاره می‌شود.
اول آنکه طراحی عملیات در حرم امام رضا (ع) خود دارای پیام است. مهاجم می‌توانست با ریسک کمتری روحانیون را در بیرون از حرم امام رضا (ع) مورد حمله قرار دهد، اما با مخفی کردن چاقو یا دستیابی به چاقوی‌جاساز شده توسط سایر اعضای باند احتمالی با خطر بیشتری این عملیات تروریستی را انجام داد. حرم امام رضا (ع) برای شیعیان و حتی برای اهل سنت ایران دارای حرمت و احترام است. حداقل می‌توان این گونه نتیجه گرفت انتخاب این مکان برای انجام حمله تروریستی با نیت هتک حرمت به اماکن مقدس ایرانیان و در راستای افکار و عقاید وهم‌آلود وهابیت درباره شرک خواندن توسل به اهل بیت (ع) و عدم جواز زیارت امامان شیعه بوده است.
نکته دوم آنکه انتخاب هدف اقدام تروریستی، انتخاب کور نبوده و فرد تروریست یا اعضای احتمالی باند تروریستی، پس از شناسایی روحانیون دست به چنین جنایتی زده‌اند، بویژه آنکه فرد تروریست پس از انجام مضروب کردن روحانی سوم کار خود را تمام شده تلقی می‌کرد و به سمت فرد دیگری حمله نکرد. نکته قابل تأمل آنکه هر سه روحانی مورد هدف، از فعالین فرهنگی و از جهادگرانی بودند که در حاشیه مشهد در حال خدمت‌رسانی به مردم مستضعف شیعه و سنی منطقه بودند، آن گونه که برخی از اهالی آن منطقه و خانواده شهدا گفته‌اند تمام تلاش این سه روحانی زدودن فقر و انجام اقدامات فرهنگی بوده است بویژه آنکه در نتیجه اقدامات آنان، گروه‌های شیعه و سنی برهم زننده وحدت، مجال ظهور و بروز تفکرات خود را پیدا نکرده بودند. طبیعتاً اقدامات آنان تأثیرگذار بوده است که این سه روحانی به عنوان هدف ترور انتخاب می‌شوند و در نهایت در حرم امام رضا (ع) و با لب‌های روزه به شهادت می‌رسند.
نکته دیگر سرمایه‌گذاری گسترده دشمنان برای جذب و شست و شوی مغزی عده‌ای به منظور انجام عملیات‌های تروریستی است. پخش فیلم‌های مربوط به اظهارات عامل تروریستی مشهد در رد برخی عقاید شیعه بیانگر آن است که عوامل سرویس‌های خارجی دشمنان همچنان با دروغ و تحریف عقاید شیعیان، از تفکرات وهابی برای دستیابی به اهداف ضدامنیتی خود استفاده می‌کنند. نکته مهم در این رابطه جمعیت هدف سرویس‌های امنیتی دشمن برای جذب و ساماندهی افراد در گروه‌های تروریستی است بویژه آنکه عامل تروریستی مشهد پس از ورود غیرقانونی به ایران چندسالی در کشور نیز ساکن بوده است، همین امر تمرکز بیشتر نهاد‌های متولی را می‌طلبد.
نکته آخر اینکه حجت‌الاسلام اصلانی و حجت‌الاسلام دارایی هر چند مظلومانه به شهادت رسیدند، اما خون آنان گواه این حقیقت است که روحانیت راستین و انقلابی در راه خدمت به مردم ایران از جان و آبروی خود می‌گذرد و مزد تلاش خود را از خداوند می‌گیرد.

**************

روزنامه جوان**
حقوق بشر در سازمان ملل تا به این حد شتابزده؟! / رسول سنائی‌راد

به دنبال جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی پر شدت دولت‌های غربی و اتهامات ارتکاب جنایات جنگی توسط سربازان روسی در اوکراین با تکیه بر ادعا‌های مربوط به کشتار غیرنظامیان شهر بوچا، مجمع عمومی سازمان ملل در نشست روز پنجشنبه خود در نیویورک به تعلیق عضویت روسیه در شورای حقوق بشر این سازمان رأی داد.
در این نشست دو سوم شرکت‌کنندگان به تعلیق عضویت روسیه رأی مثبت و یک‌سوم دیگر هم رأی مخالف یا ممتنع دادند.
هرچند اصل جنگ، نقض حاکمیت ارضی و سلب امنیت از ملت‌ها به ویژه غیرنظامیان مایه تأسف بوده و با وجدان‌های انسانی مغایرت دارد، اما نگاهی به سوابق مشابه و فرایند و چگونگی این اقدام شتابزده، گویای استفاده ابزاری از ساز و کار حقوق بشری سازمان ملل برای اهداف سیاسی توسط دولت‌های غربی از یک سو و برخورد گزینشی با حقوق بشر و به‌کارگیری معیار‌های دوگانه از سوی دیگر است.
اقدامی که نه‌تن‌ها مایه رسوایی دولت‌های غربی، بلکه موجب بی‌اعتباری سازمان ملل و تنزل شأن و جایگاه آن تا حد ابزار سوءاستفاده برای قدرت‌های غربی و تهی شدن آن از اصول و قواعد معتبر، جهانشمول و عادلانه می‌شود.
عوامل و زمینه‌هایی که موجب تردید نسبت به اعتبار و مشروعیت این اقدام سازمان ملل می‌شود، عبارتند از:
۱- شتابزدگی و تعجیل در برگزاری نشست و تصمیم به رأی‌گیری علیه دولت روسیه، قبل از اعزام گروه‌های حقیقت‌یاب برای بررسی میدانی و تعیین میزان و ماهیت حادثه‌ای که تاکنون مورد پذیرش روس‌ها نبوده و صرفاً روایت یک طرف ماجرا و حامیان غربی‌اش مورد استناد قرار گرفته است.
۲- این اقدام مجمع عمومی سازمان ملل درست پس از فضاسازی رسانه‌ای و جنگ روانی شدید دولت‌های غربی علیه رئیس‌جمهور روسیه به ادعای کشتار غیرنظامیان شهر بوچا و اقداماتی، چون اخراج دیپلمات‌های روسی و تشدید تحریم‌ها و تلاش آن‌ها برای فشار حقوقی و گشودن جبهه جدید در جنگ روانی برای وا داشتن روسیه به عقب‌نشینی صورت گرفت که حاکی از دنباله‌روی سازمان ملل از این گروه کشور‌ها و بی‌اعتنایی به اصل بی‌طرفی در دعاوی حقوقی و بین‌المللی است.
۳- بی‌توجهی به سابقه سیاه کشور‌های غربی در استفاده ابزاری از ادعا‌های حقوقی برای جریان‌سازی علیه کشور‌های هدف و ایجاد زمینه اقدام و حتی حمله نظامی که به استناد اطلاعات دروغ و ساختگی دنبال کرده و البته پس از جنگ و جنایت ماهیت واقعی این ادعا‌ها آشکار شده است.
نگاهی به اتهامات واهی و ادعا‌های خالی از حقیقت دولت‌های غربی در مورد سلاح‌های کشتارجمعی دولت عراق و لیبی، سلاح‌های شیمیایی دولت سوریه و... سابقه سیاه و ادعا‌های بی‌اعتبار این گروه کشور‌ها را برای پیگیری اهداف سیاسی به خوبی نشان داده و در حافظه تاریخی ملت‌ها به ثبت رسانده است.
۴- بی‌تفاوتی و بی‌اعتنایی سازمان ملل به جنایات سنگین و قطعی دولت‌های غربی و متحدان آن که جنایات بشری در یمن، فلسطین اشغالی، افغانستان، عراق که در مقایسه با وقایع اوکراین از عمق، گستره و شدت بسیار بیشتری برخوردار بوده و بدون تردید، مصداق نسل‌کشی و مصداق ضد بشریت بوده است. به ویژه اینکه این جنایات از سوی گروه‌های حقیقت‌یاب هم مورد بررسی و تأیید بوده، اما مورد اعتنای امپراتوری رسانه‌ای غرب نبوده و مورد پیگیری محافل مدعی حقوق بشر از جمله مجمع عمومی سازمان حقوق بشر قرار نگرفته‌اند.
نگاهی به موارد فوق گویای حاکمیت معیار‌های دوگانه بر سازمان ملل و تبدیل آن به ابزاری برای سوءاستفاده از سوی دولت‌های غربی و حتی دیکتاتور‌های دارای نفوذ یا حمایت قدرت‌های غربی است که مثل عربستان سعودی می‌تواند با وجود گزارش‌های رسمی و قطعی خود سازمان ملل از کشتار کودکان، جنایت مسلم و نسل‌کشی در یمن با تهدید به قطع کمک‌های مالی، مانع هرگونه اقدام شده و حتی از تصمیمات و ادعا‌های انجام شده هم وادار به عقب‌نشینی کنند. چنین وضعیتی که ناشی از عملکرد انفعالی و تحت نفوذ و فشار قدرت‌های غربی است، نه‌تن‌ها اعتبار سازمان ملل را مخدودش می‌سازد، بلکه هرگونه ضابطه، قانون و حقوق جهانی را از معنا تهی ساخته و به ابتذال می‌کشاند.
این عملکرد و رویکرد حاکم بر جوامع غربی و سازمان ملل تحت نفوذ دولت‌های غربی ثابت می‌کند که نه فقط سیاستمداران آنان از معیار‌های ماکیاولی پیروی می‌کنند، بلکه روح ماکیاولی بر معیار‌ها و ارزش‌های ادعایی آنان ازجمله حقوق بشر و سازمان‌های حقوق بشری حاکم است.