اپیدمی خرید سلاح در آمریکا؛ از کرونا تا ترامپ

در چند وقت اخیر افزایش بی‌سابقه خرید تسلیحات از سوی شهروندان آمریکایی، موجب شده که بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران اجتماعی از پدیده «اپیدمی خرید سلاح» در این کشور طی یک سال گذشته سخن به میان بیاورند. آمارهای منتشر شده از سوی موسسات آمریکایی نشان‌گر آن است به شکل بی‌سابقه توسل به خشونت مسلحانه و خرید تسلیحات در آمریکا افزایش پیدا کرده است که بخشی از آن‌ها در قالب خشونت مسلحانه جمعی بوده است. نکته قابل توجه این است که اکثر رسانه‌های آمریکایی تلاش دارند مساله خرید سلاح را به اپیدمی کرونا ارتباط دهند اما واقعیت امر این است که این رخداد، برآیند یک شکاف اجتماعی بزرگ در جامعه آمریکا است که در موج نو نژادپرستی و فراگیر شدن تفکرات ترامپیسم ریشه دارد.

افزایش خشونت مسلحانه و اقدام به خرید سلاح به صورت بی‌سابقه

گزارش‌ها و آمارهای اراده شده از سوی رسانه‌ها و موسسات تحقیقاتی آمریکا حاکی از آن هستند که طی ماهها اولیه شیوع کرونا، گرایش به خرید تسلیحات در میان شهروندان این کشور به شکلی بی‌سابقه افزایش پیدا کرده است. در این میان نکته قابل توجه این است که تحقیق مشترک دانشگاه‌های «نورث ایسترن» و «هاروارد» نشان می‌دهد یک پنجم خریداران اسلحه در سال گذشته میلادی، برای اولین بار اقدام به چنین کاری کرده‌اند.

این تحقیق همچنین نشان داد شمار کل صاحبان سلاح و تعداد شهروندان آمریکایی که اقدام به خرید سلاح کرده‌اند، روند افزایشی داشته‌اند. بر اساس این نتایج، 17 میلیون آمریکایی، سال گذشته، اسلحه خریداری کرده‌اند که بیش از پنج درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹ میلادی است. حتی شگفت‌انگیزتر این است که یافته‌های این تحقیق حاکی از این است که در این بازه زمانی، زنان نیمی از خریداران اسلحه را تشکیل داده‌اند.

این وضعیت در شرایطی است که در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۳۹ درصد از خانواده‌های آمریکایی صاحب سلاح بودند. این درحالی است که این میزان در سال ۲۰۱۶، ۳۲ درصد بود.نتایج تحقیقات دیگری که چندی پیش منتشر شد نشان می‌دهد، بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶ نزدیک به ۵۵۰ هزار نفر به دلیل جراحت‌های ناشی از حملات مسلحانه روانه بیمارستان شده‌اند. این حجم از خشونت مسلحانه، سالانه میلیاردها دلار هزینه به نظام بهداشت و درمان آمریکا تحمیل می‌کند.

مقایسه آمارهای خشونت با سلاح میان آمریکا و کشورهای دیگر جهان ایالات متحده را کشوری کاملاً استثنایی نشان می‌دهد: در این کشور نرخ وقوع تیراندازی‌های خشونت‌بار از هر کشور دیگر در دنیا بیشتر است؛ با آنکه آمریکا حدود ۵ درصد از جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند نزدیک به ۳۱ درصد از کسانی که مرتکب کشتارهای جمعی با سلاح می‌شوند را در خود جای داده است.   

علاوه بر این آمارهای مرکز تحقیقات کنگره آمریکا ارائه کرده نشان می‌دهد آمریکایی‌ها صاحب حدود نیمی از (۴۸٪) از کل ۶۵۰ میلیون قبضه سلاح غیرنظامی موجود در سراسر دنیا هستند. بر اساس آمار «آرشیو خشونت مسلحانه»، از ابتدای ماه جاری میلادی (ماه می) ۶۷ مورد تیراندازی کور در آمریکا رخ داده است. در جدیدترین مورد، تیراندازی در شهر میامی ایالت فلوریدا، دو کشته و بیست مجروح برجای گذاشت. هفته گذشته نیز در پی تیراندازی در «سن‌خوزه» ۹ نفر کشته شدند.

افزایش خرید سلاح در بحران اپیدمی کرونا

در ریشه یابی علل افزایش گرایش به خرید سلاح در سال گذشته میلادی، شیوع اپیدمی کرونا و تبعات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و روانی آن برای جامعه آمریکا از علل بسیار مهم ذکر شده است. برای نمونه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری کرونا در ایالات متحده توسط در اول مارس سال 2020 اعلام کرده بود، که خشونت مسلحانه به شدت افزایش پیدا کرده است. بر اساس این گزارش، انزوای اجتماعی، فشار اقتصادی و ماندن در خانه، موجب ثبت خرید رکورد فروش اسلحه شده و میزان خشونت‌های مسلحانه را 25 درصد افزایش داده است.

بر اساس آمار این نهاد، حضور کودکان و والدین در خانه موجب افزایش درگیری‌ها و خسونت شده است. همزمان شدن این امر با افزایش فروش اسلحه به بالاترین حد ممکن، خشونت‌های خانگی را به همراه داشته و موجب شده که کودکان و نوجوانان به سلاح گرم دسترسی داشته باشند. دستورات خانه‌نشینی موجب افزایش درگیری در میان خانواده‌ها شده و داده‌های موجود در 40 ایالت آمریکا نشان دهنده ان هستند که در حدود نیمی از خشونت‌های خانگی توسل به سلاح گرم وجود داشته است. حتی تحقیقات 129 موسسه مجری قانون در آمریکا که در ژانویه 2021 منتشر شد، نشان می‌دهد که تیراندازی‌های غیرمرگ‌بار 70 درصد و اعداد قتل‌ها با سلاح گرم در سال 2020 به مقدار 57 درصد افزایش داشته است.  

نژادپرستی و ترامپیسم؛ دو محرک پیشران برای میلتاریزه شدن جامعه آمریکا

اما فراتر از کرونا و انزوای خانگی، یکی از علل دیگر مهم گرایش به خرید سلاح در آمریکا به شکاف و دوقطبی ایجاد شده در جامعه آمریکایی باز میگردد که در اینده نیز می‌تواند میلتاریزه شدن هر چه بیشتر جامعه و خانواده‌های این کشور را به همراه داشته باشد.

بدون تردید، به قدرت رسیدن شخصی همانند دونالد ترامپ در سال 2016 که دارای افکار نژادپرستانه و راسیسم (نژادپرستی افراطی) بود، تنها نتیجه یک رخداد یا حادثه نبود بلکه نشان‌گر وجود شکافی عمیق درمیان اجتماع آمریکایی است. در آمریکای جدید از یک سو، شاهد قدرتمند شدن طیف راست‌گرا هستیم و از سوی دیگر، دوقطبی سیاسی بی‌سابقه‌ایی در میان آمریکایی‌ها شکل گرفته که نمودهای آن در جریان انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال 2020  کاملا مشهود بود.

با این وجود، ترامپیسم در بُعد سیاسی و نژادپرستی در بُعد فرهنگی، اکنون موجب بی اعتبار شدن مدیرت جامعه بر اساس سیستم دو حزبی بوده و یکی از عوامل اصلی گرایش شهروندان آمریکایی به خرید گسترده اسلحه گرم است. با این وجود، شواهد امر حاکی از آن است که رسانه‌های بیشتر مساله را به شیوع کرونا ارتباط می‌دهند و نمی‌خواهند ناتوانی سیستم در انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به صورت دو حزبی را بپذیرند. در واقع، پذیرش این مساله برای ان‌ها دشوار است که آمریکا در مسیر گذار به تنش روزافزون مسلحانه قرار دارد.

نماد بارز این امر را می‌توان در اظهارات مایکل فلین مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در دولت ترامپ در نشستی در شهر دالاس ایالت تگزاس مشاهده کرد که گفته بود: «باید کودتایی شبیه میانمار، در آمریکا اتفاق بیفتد.» اما نکته قابل توجه این است که این اظهارات از سوی جمعیت حاضر رد نشست مورد استقبال قرار گرفته بود. چنین رخدادی به وضوح نشان‌گر آن است که جامعه آمریکا بیش از هر زمان دیگری، در مسیر میلیتاریزه شدن قرار گرفته و دوقطبی میان شهروندان نژادپرست با مهاجران و رنگین پوستان در آینده نزدیک به رویه‌ای مرسوم تبدیل خواهد شد. در تایید این موضوع تنها کافی است که به این آمار اشاره شود که در سال 2020 سیاه پوستان10 برابر بیشتر از سفیدپوستان در اثر قتل با اسلحه گرم  جان باخته‌اند و حتی بیشتر از 10 برابر آمار موجود مورد هجوم قرار گرفته‌اند.