رقابت هفت نامزد برای فتح کرسی سیزدهم پاستور

پایگاه رهنما:

سه شنبه هفته گذشته و پس از پایان مهلت ده روزه شورای نگهبان، این نهاد که مسئول بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری است، نظر نهایی خود را اعلام کرد. طبق لیست منتشر شده 7 نفر از میان داوطلبان حائز شرایط کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم تشخیص داده شدند. عدم احراز صلاحیت علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری با واکنش های زیادی همراه بود. هر چند خود آنها نظر شورای نگهبان را پذیرفتند و اعتراض خاصی به این قضیه نکردند. کنار رفتن آنها از صحنه انتخابات، وضعیت جدیدی را پدید آورد. در حالی که عده ای معتقدند شورای نگهبان برای افزایش مشارکت باید نوعی مصلحت سنجی را هم مد نظر قرار می داد، برخی دیگر می گویند وظیفه این شورا مصلحت سنجی نبوده و باید به مر قانون عمل کند و چنین کرده است. به هر تقدیر اسامی 7 نامزد نهایی و تایید شده از این قرار است؛

۱- سید ابراهیم رئیسی

۲- محسن رضایی

۳- محسن مهرعلیزاده

۴- سعید جلیلی

۵- علیرضا زاکانی

۶- عبدالناصر همتی

۷- سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی

در این گزارش به معرفی اجمالی این 7 نامزد می پردازیم.

• رئیسی: نفر اول نظر سنجی ها

سیدابراهیم رئیسی در تمام نظرسنجی ها نسبت به رقبای فعلی و حتی تایید نشده وضعیت بسیار بهتری دارد. او رئیس قوه قضائیه است و مبارزه با فساد را محور اصلی اهداف و برنامه های خود قرار داده است. او چهار سال پیش موفق به کسب 16 میلیون رای شد. برخی معتقدند وضعیت محبوبیت وی در این چهار سال به دلیل کارنامه اش در قوه قضائیه بهتر شده است. پیش بینی می شد رقیب اصلی وی در انتخابات علی لاریجانی باشد اما او احراز صلاحیت نشد. حذف شدن لاریجانی اگر چه او را بدون رقیب جدی می کند اما در عین حال می تواند با چالش های خاص خود نیز همراه باشد که بی توجهی به آنها ممکن است برای او گران تمام شود.

• جلیلی؛ دومین تجربه

سعید جلیلی مانند رئیسی و مهرعلیزاده برای دومین بار پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری گذاشته است. او در تجربه نخست خود در سال 1392 مقداری بیش از 4 میلیون رای کسب کرد. افکار عمومی جلیلی را به عنوان مسئول پرونده هسته ای و مذاکرات در زمان دبیری شورای عالی امنیت ملی می شناسند.

برخی می گفتند حضور وی در صحنه برای کمک به رئیسی است. با آرایش جدید صحنه این گمانه تا حد زیادی منتفی است و باید منتظر ماند و دید او چگونه ورود کرده و عمل می کند. جلیلی در چند سال اخیر روی موضوعات مختلفی کار کرده و از توان کارشناسی بالایی برخوردار است اما باید دید آیا این تجربه می تواند مورد اقبال مردم نیز قرار گیرد یا خیر.

• محسن رضایی؛ تجربه چهارم

رضایی در این دوره برای چهارمین بار وارد صحنه رقابت شده است. او  در سال‌ 84 پیش از برگزاری انتخابات انصراف داد و در سال‌های‌88 و 92 به ترتیب با 681‌هزار و 3‌میلیون و 884‌هزار رأی سوم و چهارم شد. رضایی هم که در روز آخر ثبت‌نام کرد، پس از ثبت‌نام در واکنش به نطق‌های لاریجانی و جهانگیری گفت:« اقتصاد پادگان یا دادگاه نیست اما جای فلسفه‌بافی هم نیست. اقتصاد از فلسفه‌بافی آسیب جدی دیده است؛ اقتصاد یک علم است اما متاسفانه برخی علم اقتصادی ندارند. بسیاری از افرادی که اینجا آمدند تراژدی همراه با اجرای یک نمایشنامه کمدی بودند.»

یکی از موارد پیش آمده درباره محسن رضایی طی روزهای اخیر، بحث درباره سلامت جسمی او بود و بعضی اخبار از این حکایت داشتند که صلاحیت محسن رضایی شاید به همین خاطر توسط شورای نگهبان، رد شود. تیم رسانه‌ای محسن رضایی چندی پیش تصاویری از پا به توپ شدن او در زمین فوتبال منتشر کرد تا بدین طریق، به شائبه‌ها درباره سلامتی رضایی پاسخ بدهد.

• زاکانی؛ اولین تجربه و امیدوار

علیرضا زاکانی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی است و برای نخستین بار به صحنه رقابت انتخابات ریاست جمهوری ورود کرده است. او در آخرین روز از ثبت‌نام انتخابات ریاست‌جمهوری به وزارت کشور رفت و داوطلب کاندیداتوری انتخابات شد. زاکانی در حالی در این دوره صلاحیتش تأیید شد که در سال‌های‌92 و 96 نیز در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده بود اما صلاحیتش در آن دو دوره، احراز نشد. رد صلاحیت زاکانی در دو انتخابات قبلی ریاست جمهوری، تایید او را تبدیل به پدیده انتخابات کرده‌است. زاکانی 13‌سال سابقه نمایندگی مجلس و یک سال ریاست بر مرکز پژوهش‌های مجلس را دارد. زاکانی که پیشتر رییس سازمان بسیج دانشجویی کشور نیز بوده، از جمله چهره‌های منتقد روند مذاکرات منتهی به برجام بود و با این سابقه در مجلس نهم، ریاست کمیسیون ویژه بررسی برجام را به عهده گرفت.

• قاضی‌زاده‌هاشمی؛ جوان ترین نامزد  

امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، جوان‌ترین کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری‌1400 است. او 13سال سابقه نمایندگی مجلس و یک سال سابقه نایب‌رییسی مجلس یازدهم را دارد. او که در فروردین‌ماه امسال اعلام کاندیداتوری کرد و در روز دوم ثبت‌نام‌ها به وزارت کشور رفت، گفته می‌شود از یک سال پیش در حال تدوین برنامه برای ریاست‌جمهوری است. تأیید صلاحیت قاضی‌زاده‌هاشمی نیز مانند زاکانی، علامت سؤال‌های زیادی را در اذهان منتقدان ایجاد کرده است.

• مهرعلیزاده؛ اصلاح‌طلبی که اصلاح‌طلبان دوستش ندارند

محسن مهرعلیزاده با اینکه از مدیران ارشد دولت اصلاحات بوده لیکن اصلاح‌طلبان به‌خصوص بخش رادیکال آنها، نگاه مثبتی به او ندارند. یکی از دلایل تشکیک اصلاح‌طلبان در هویت سیاسی مهرعلیزاده شاید به حضور در انتخابات ریاست جمهوری سال‌84 و شکستن آرای جبهه اصلاحات بازگردد. مهرعلیزاده پیش از این در سال‌84 برای کاندیداتوری در انتخابات دوره هشتم ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده بود.  در آن دوره با وجود اینکه صلاحیت وی و مصطفی معین از سوی شورای نگهبان احراز نشد، اما به موجب حکم رهبر انقلاب به جرگه نامزدهای تأیید صلاحیت شده افزوده شد. با وجود نگاه منفی و خنثی اصلاح‌طلبان به مهرعلیزاده، او در دولت اول خاتمی استاندار خراسان و در دولت دوم او رییس سازمان تربیت بدنی بود. با آغاز دولت دوازدهم، مهرعلیزاده از سوی دولت روحانی به‌عنوان استاندار اصفهان انتخاب شد. عضو فعلی هیات مدیره سازمان منطقه آزاد کیش، در ابتدای دولت دوازدهم به‌عنوان استاندار اصفهان انتخاب شد اما تنها یک سال بعد به موجب اینکه مشمول قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان می‌شد، مجبور شد تا از سمت خود استعفا دهد. او البته در توئیتی سعی کرده که حمایت اصلاح‌طلبان رادیکال را جذب کند.

• همتی؛ نماینده دولت در انتخابات

تأیید صلاحیت عبدالناصر همتی که در سال‌97 و پس از سیف، رییس کل بانک مرکزی شد نیز در نوع خود سؤالات زیادی را ایجاد کرد. منتقدین روند احراز صلاحیت‌ها، بر این باورند که چرا صلاحیت کسی که در تنظیم بازار ارز کارنامه مناسبی نداشته باید برای ریاست جمهوری تأیید شود. در کارنامه همتی، ریاست بیمه مرکزی ایران، مدیرعاملی بانک‌های ملی و سینا و معاونت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به چشم می‌خورد.

همتی در رقابت ها کار سختی پیش رو دارد. او باید از کارنامه دولت به نحوی دفاع کند و در عین حال افقی تازه برای افکارعمومی ترسیم نماید.