تنش روسیه با آمریکا و تلاش برای گسترش دامنه آن به متحدین کرملین

پایگاه رهنما:

با اقدام آمریکا وقتی می بینیم بلافاصله اروپا هم در تبعیت از آمریکا به بهانه نقض حقوق بشر توسط روسیه با ادعای مسمومیت یکی از مخالفین دولت پوتین « ناوالی»چند شخصیت و نهاد روسی را تحریم می کند و ناوالی را به دامان خود پناه می دهد، کاملا روشن می شود سناریوی فشار به روسیه قرار است وارد فاز جدیدی بشود.روزی دیگر آمریکایی ها، به تحریک اوکراینی ها می پردازند و این دو کشور همسایه که سابقه طولانی در تنش با هم دارند را مجبور به صف آرایی و آرایش جنگی در مقابل هم می کند. در فاز جدید تنش بین آمریکا و اروپا با روسیه، شاهد آن بودیم که مجموع مخالفین روسیه تلاش کردند با اخراج دیپلمات های روسیه، در کنار تحریم وصف آرایی جنگی در مرزهای این کشور ، از ابزار سیاسی اخراج دیپلمات ها نیز برای فشار به روسیه استفاده کردند که البته روسها نیز دست بسته نبودند و سیاست مقابله به مثل را انجام دادند و در برخی جاها حتی با شدت و غلظت بیشتر برنامه اخراج دیپلمات ها را دنبال کردند.اما در این مدت این روند چگونه طی شد که جهان  این میزان تنش را شاهد باشد.

• تنش بین آمریکا با روسیه از دهه 1960 تاکنون

ایجاد تنش میان آمریکا و روسیه موضوع جدیدی نیست . به خصوص در دوران جنگ سرد این تنش‌ها حتی جهان را به سمت یک درگیری اتمی پیش برد، به طوری که در اوایل دهه ۶۰ میلادی شوروی موشک‌های اتمی خود را در کوبا مستقر کرد و «خروشچف» – رهبر شوروی در تهدیدی آشکار خطاب به آمریکا و بلوک غرب گفت: «ما شما را دفن خواهیم کرد.»

در دهه ۸۰ میلادی نیز «رونالد ریگان»- رئیس جمهور آمریکا ، دولت شوروی را امپراتوری شیطان خواند و وعده داد به زودی کشورهای اروپای شرقی از زیر یوغ کمونیسم رها می‌شوند.

بعد از فروپاشی شوروی، فضای جنگ سرد تا حد زیادی میان روسیه و آمریکا فروکش کرد، اما همچنان به روش های مختلف ادامه یافت و در سه دهه گذشته آمریکا و روسیه به شکل‌های مختلفی با یکدیگر مقابله کرده‌اند و اخیرا این تنش‌ها در اخراج دیپلمات‌ها آشکار شده است.

دولت آمریکا اعلام کرد که به تلافی دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری و حمله هکرهای وابسته به کرملین به نهادهای دولتی آمریکا، ۱۰ دیپلمات روس را از واشینگتن اخراج و تحریم های جدیدی را نیز علیه روسیه وضع می کند. روسیه نیز دست به مقابله به مثل زد و ۱۰ دیپلمات آمریکایی را از مسکو اخراج و از آنان به عنوان عناصر نامطلوب یاد کرد و ورود ۸ مقام اتحادیه اروپا را نیز به خاک روسیه ممنوع کرد.

به باور بسیاری از کارشناسان اخراج این دیپلمات‌ها جنگ سرد جدیدی را میان آمریکا و روسیه به وجود آورده که این جنگ سرد از زمان فروپاشی شوروی بی سابقه بوده است. البته در دهه های ۷۰ و ۸۰ میلادی نیز اخراج دیپلمات‌های آمریکایی و روسی از مسکو و واشینگتن رخ می داد، اما بعد از فروپاشی شوروی تاکنون اخراج دیپلمات‌ها در این سطح میان این دو کشور کم سابقه بوده است.

در ۱۰۰ سال اخیر میان سه قدرت عمده جهان یعنی چین، روسیه و آمریکا تنش‌های زیادی وجود داشته و روابط این سه کشور با یکدیگر از حساسیت زیادی برخوردار بوده است. برای مثال وقتی چین و روسیه به یکدیگر نزدیک می شدند آمریکا وحشت می کرد و این احساس را داشت که مشکلات امنیتی به وجود می آید. یا وقتی روس‌ها به آمریکایی‌ها نزدیک می‌شدند چینی ها این احساس وحشت را داشتند و وقتی چینی‌ها با آمریکایی ها روابط نزدیک برقرار می کردند روس‌ها احساس نا امنی می‌کردند.

در دهه اخیر و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جبهه بندی جدیدی که میان شرق و غرب و شمال و جنوب به وجود آمده است چین و روسیه به یکدیگر نزدیک شدند و پیمان های استراتژیک دفاعی با یکدیگر منعقد کردند که این امر برای آمریکایی‌ها خوشایند  نبود و به همین دلیل  است که به چین و روسیه فشار وارد می کنند.

بنابراین می توان گفت ؛ یک عامل مهمی که جنگ سرد جدید را میان آمریکا و روسیه تشدید کرده است

• پوتین به دنبال احیای عظمت از دست رفته شوروی سابق

یکی دیگر از عواملی که این تنش را افزایش داده این است که روسیه دوره پوتین با روسیه بعد از دوران فروپاشی شوروی که «بوریس یلتسین»- رئیس جمهور آن شد، تفاوت اساسی دارد. پوتین قصد دارد عظمت از دست رفته شوروی سابق و روسیه تزاری را احیا کند و حتی در برخی مواقع تهدیدهای جنگ اتمی و مقابله جدی نظامی را مطرح کرده است.

این سیاست پوتین به دامن زدن جنگ سرد جدید میان آمریکا و روسیه دامن زده و در نهایت، این موضوع خود را در اخراج دیپلمات‌های دو کشور نشان داده است. بایدن دلیل اخراج دیپلمات‌های روسی از آمریکا را دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ این کشور اعلام کرده است .بایدن در این جنگ لفظی و دیپلماتیک، پوتین را قاتل معرفی کرد.

جنگ رسانه‌ای و الفاظی که روسای جمهور آمریکا و روسیه علیه یکدیگر به کار می‌برند از گذشته بوده است و هر زمانی که روابطشان تیره شود از این اصطلاحات علیه یکدیگر استفاده می کنند. در اوج جنگ سرد قدیم، آمریکایی‌ها دولت شوروی را دیکتاتورترین دولت در جهان خطاب می کردند و متقابلا استالین و خروشچف نیز آمریکایی‌ها را خونخوارترین دولت توصیف می کردند.

از این رو بسیاری را این عقیده است که به کار بردن این الفاظ در دوران تنش متداول است و اگر جو بایدن، پوتین را قاتل خطاب می‌کند پوتین هم الفاظی علیه آنان به کار می برد و این امر در چنین شرایطی طبیعی است.

• تلاش آمریکا برای گسترش دامنه تنش روسیه با همسایگان

به نظر می رسد برخی به دنبال آن هستند دامنه تنش بین روسیه و اروپا با آمریکا را وارد فضای جدیدی کنند.نگرانی آنجاست که در میان این تنش ها، دشمنانی که از نزدیکی روابط کشورهای همسایه متضرر می شوند، در روابط دوستانه روسیه با برخی همسایه ها ایجاد خلل کنند. چنین اقداماتی که یقیناً دست صهیونیست ها در آن دیده می شود، برای تیره کردن روابط روسیه با ایران صورت می گیرد و همه اینها برای تضعیف قدرت روسیه در حوزه های امنیتی اش در مقابل غرب، صورت می گیرد. آمریکا و رژیم صهیونیستی، پس از آنکه دکتر ظریف آن سخنان غیر مسئولانه را در رابطه با روسیه در «کلاوب هاوس» زد، به نظر می رسد به دنبال تیره کردن روابط روس ها با ایران هستند .هرچند روس ها این سناریو را از قبل سوزاندند. چراکه پس از انتشار فایل ظریف، «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه در گفتگو با خبرگزاری ایتارتاس گفت: « خوب می دانیم چه کسانی مایلند به روابط میان روسیه و ایران و پیوند های دیرینه ما با ایران لطمه بزنند. اما در کل، اتکای ما به مواضع رسمی ایران است که بیش از یک بار اعلام شده است».