نمک خوردیم، نمکدان نشکنیم

پایگاه رهنما:

رفته رفته به روزهای پایانی ماه خدا نزدیک می‌شویم، ماهی که مانند یک رفیق دردهای یک ساله‌مان را درمان بود و دلتنگی‌هایمان را مرهم. امسال بخاطر کرونا برخی هموطنانمان در بین‌مان نبودند، اما به ما این فرصت داده شد تا یک بار دیگر لحظات این ماه عزیز را درک کنیم.

این روزها هم باید تلاش کرد تا بتوان از فرصت باقی مانده حداکثر استفاده را برد، تا حسرتی بر دل های روزه‌دارمان باقی نماند.

اما در هر حال این روزها هم می‌گذرد، عید فطر می‌آید، با کوله باری از دلتنگی از دوری این ماه عزیز. اما سعادتمند کسی است که در این کوله‌بار توشه یک ساله خود بلکه یک عمر خود را برداشته باشد. ماه رمضان یک ماه است، اما همین یک ماه برای بندگان خوب خداوند کافی است تا درس بندگی و بنده بودن را برای یک عمر خود بیاموزند.

در این یک ماه تمرین بندگی کرده‌ایم، نه فقط برای خوب گذراندن رمضان؛ برای اینکه برکاتش تا ماه‌ها بلکه تا سال‌ها باقی بماند. تشنگی و گرسنگی یک ماه تمرینی بوده تا یک ماه بتوانیم دوری از محرمات و انجام واجبات را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم.

• میعاد خودسازی

اما برکات ماه رمضان در روزهای پس از این ماه، دو جنبه دارد؛ یکی برکات فردی است و دیگری برکات اجتماعی. در بعد فردی، مهم‌ترین موضوع این است که عادات خوبی را که در این ماه کسب کرده‌ایم، حفظ کنیم؛ از غفلت نکردن از نماز صبح گرفته تا شب‌زنده‌داری‌هایی که مغفرت و معرفت و برکت به همراه دارد.

قرآن خواندن و مأنوس بودن با آن و تدبر در آیاتش، یکی دیگر از برنامه‌هایی است که اکثر مسلمانان در ماه رمضان به آن اهتمام می‌کنند و چه خوب است که این عادت پسندیده یک ماهه در طول سال نیز ادامه‌دار باشد و از قرآن غافل نشویم که امام علی(ع) می‌فرماید: «قرآن نوری است که خاموشی ندارد، چراغی است که درخشندگی آن زوال نپذیرد، دریایی است که ژرفای آن درک نشود، راهی است که رونده آن گمراه نگردد، شعله‏‌ای است که نور آن تاریک نشود، جداکننده حق و باطلی است که درخشش برهانش خاموش نشود، بنایی است که ستون‏های آن خراب نشود، شفادهنده ‏ای است که بیماری‌‏های وحشت‌انگیز را بزداید، قدرتی است که یاورانش شکست ندارند و حقّی است که یاری‌کنندگانش مغلوب نشوند. قرآن، معدن ایمان و اصل آن است، چشمه ‏های دانش و دریاهای علوم است».

از دیگر نکاتی که در این ماه به آن عادت کرده‌ایم، توجه به اعمال خود و حساب و کتاب آن‌هاست؛ بخصوص در لیالی قدر که انسان با خودش یک سال و یا حتی یک عمر خود را مرور می‌کند. امام کاظم(ع) در این باره می‌فرماید: «از ما نیست کسی که هر روز به حساب نفس خود نرسد؛ پس اگر کار خوبی انجام داده بود خدا را شکر کند و از خدا بخواهد که آن کار را بیشتر و بهتر بتواند انجام دهد و اگر کار بدی انجام داده بود، استغفار و توبه نماید.»

این‌ها از نمونه عاداتی است که در ماه رمضان به بسیاری از آن ها توجه داشتیم و حالا حفظ آن‌ها در دیگر ایام سال می‌تواند بهترین توشه از این سفر یک ماه باشد.

• فرصتی برای ساختن جامعه‌ای بهتر

اما قطعا ماه رمضان ابعاد اجتماعی بسیاری نیز به همراه دارد؛ از جمله کمک به هم‌نوع، توجه به فقرا و نیازمندان و شریک بودن در درد و غم آنها. مهربانی کردن به همدیگر و با احترام با هم نوع رفتار کردن. صله رحم که هر چند در این یکی دو سال کرونازده از آن محروم هستیم، اما می‌توان با بردن یک کاسه آش به دست برای افطار هم حتی بدون دیدار، این صله رحم را به جا آورد.

تمامی این‌ها از جمله آثار و برکات اجتماعی این ماه عزیز است که نباید با رفتنش به آن بی‌وفا بوده و آنها را به دست فراموشی بسپاریم. امام جعفر صادق (ع) می‌فرماید: «هرگاه روزه‌دار هستی، پس باید گوش و چشم تو از حرام به دور و جوارح و اعضای تو از زشتی‌ها پاک باشد و باید کارهای بیهوده و لغو را از خود دور کنی... لازم است بر تو حلم و وقار و خشوع روزه واقعی [زیرا روزه‌دار واقعی کسی است که‌] کاملاً مراقب و مواظب تمامی شئون زندگی‌اش باشد تا کوچک‌ترین نواقص شرعی، عرفی و اخلاقی از او مشاهده نشود...»

این‌ها عاداتی است که یک روزه‌دار بر آن تمرین می‌کند و با فرارسیدن روزهای پس از ماه رمضان باید تلاش کنیم تا این تمرین‌ها را در میدان عمل به خوبی پس دهیم. در غیر این صورت، مهمانی بوده ایم که نمک خورده ایم و نمکدان شکسته‌ایم.