محکومیت دموکراسی آمریکایی در دادگاه استیضاح ترامپ

پایگاه رهنما :

دومین طرح اتهام علیه دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا، در مجلس سنای آمریکا ناکام ماند. جلسه رسیدگی به استیضاح ترامپ در مجلس سنای آمریکا، به اتهام «تحریک به شورش»بامداد یک‌شنبه برگزار شد که برای محکومیت او به آرای دو سوم نمایندگان مجلس سنا، یعنی 67 رای لازم بود اما در نهایت این روند با شکست مواجه شد. در جلسه سنا، سناتورهای آمریکایی با ۴۳ رأی منفی (بی‌گناه) و ۵۷ رأی مثبت (گناهکار)، ترامپ را از اتهامات مطرح شده در دومین استیضاح، تبرئه کردند.

دموکرات‌ها ناامید از تبرئه ترامپ

بی‌گناه شناخته شدن دونالد ترامپ با واکنش سیاست‌مداران حزب دموکرات همراه شده است. در مهم‌ترین واکنش دموکرات‌ها، جو بایدن، رئیس جمهوری کنونی آمریکا در بیانیه‌ای که کاخ سفید منتشر کرد، گفت: رای‌گیری در سنا به دنبال رای دو حزبی برای استیضاح او (دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا) در مجلس نمایندگان انجام شد. در حالی که رای نهایی به محکومیت او منجر نشد، در مفهوم و ذات این اتهام هیچ تردیدی وجود ندارد.

بایدن گفت: این فصل غمبار از تاریخ به ما یادآوری کرد که دموکراسی شکننده است. اینکه همواره باید از آن دفاع کرد. اینکه ما همیشه باید هوشیار باشیم. آن خشونت و افراطگرایی هیچ جایگاهی در آمریکا ندارد. و اینکه هر کدام از ما به عنوان آمریکایی یک وظیفه و مسوولیت بر دوشمان داریم و به ویژه به عنوان رهبر باید از حقیقت دفاع کنیم و دروغ‌ها را شکست دهیم. اینگونه است که ما به این جنگ غیرمدنی پایان می‌دهیم و روح کشورمان را التیام می‌بخشیم.

سناتور «پاتریک لیهی» که ریاست جلسه استیضاح  دادگاه استیضاح را برعهده داشت، در نطق پایانی جلسه گفت: «رئیس‌جمهور سابق از اتهامات مطرح شده در استیضاح، بی‌گناه شناخته شد. بدین وسیله، ترامپ از اتهامات مطرح شده در این طرح، تبرئه می‌شود».

همچنین، «چاک شومر» رهبر دموکرات‌های سنا طی اظهاراتی با انتقاد از تبرئه شدن ترامپ در استیضاح، گفت: «استدلال‌هایی که در دفاع از رئیس‌جمهور سابق بیان شد، ضعیف و غیرقابل درک بودند». شومر افزود: «عدم محکومیت ترامپ، به عنوان رأی ننگین و بدنامی در تاریخ سنای ایالات متحده ثبت خواهد شد».

در سطحی دیگر، نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا نیز ضمن محکوم کردن اقدام سناتورها در تبرئه ترامپ، گفت: گروهی از جمهوریخواهان بزدل و ترسو عامل اصلی تبرئه ترامپ بودند. وی از مک کانل به خاطر اینکه اجازه نداد طرح استیضاح ترامپ در زمانی که همچنان در کاخ سفید بود، در مجلس سنا مطرح و پیگیری شود، به شدت انتقاد کرد.

بازگشت ترامپ به عرصه

متعاقب تبرئه شدن دونالد ترامپ از اتهام به ایجاد شورش، او بیانیه‌ای منتشر کرد که محتوای آن حاکی از نقشه‌راه او برای آینده سیاسی خود است.  ترامپ در واکنش به رای تبرئه خود گفت: «من همیشه مدافع حکومت قاطع قانون، قهرمانان نیروهای پلیس و حق مردم آمریکا برای بحث صلح‌آمیز و شرافتمندانه در مورد مسائل روز، بدون شرارت و بدون نفرت، بوده‌ام و خواهم بود.» او دموکرات‌ها را متهم کرد که دستگاه عدالت را به «وسیله‌ای برای انتقام سیاسی و تعقیب و سرکوب تمام افراد و دیدگاه‌هایی که با آن‌ها مخالفند» بدل کرده‌اند.

او گفت: موضوع ناراحت کننده در زمان ما این است که یک حزب سیاسی در ایالات متحده مجوز رایگان برای تضعیف حاکمیت قانون را می دهد. آنها بهانه کرده اند و آشوبگران و عدالت را به ابزاری برای انتقام و آزار سیاسی تبدیل کرده اند. رئیس جمهوری سابق آمریکا ضمن استقبال از این رای وعده داد که به دفاع از "عظمت آمریکا" ادامه خواهد داد. وی گفت: جنبش تاریخی و ملی ما برای بازگرداندن "عظمت آمریکا" آغاز شده است.

سناتورهای جمهوری‌خواه علیه ترامپ

علاوه بر تمام سناتورهای دموکرات، ۷ سناتور جمهوری‌خواه و هم‌حزبی ترامپ نیز - از جمله «میت رامنی» - به محکومیت او رأی مثبت دادند. برای محکومیت ترامپ نیاز بود ۱۰ سناتور دیگر جمهوری‌خواه نیز به صف دموکرات‌ها بپیوندند. سوزان کالینز، پاتریک تومی، ریچارد بور، لیزا مورکوفسکی، میت رامنی، بن ساس . بیل کسیدی سناتورهای جمهوری‌خواهی هستند که به فرایند استیضاح ترامپ همراه با 50 سناتور دموکرات رای مثبت دادند. البته نکته قابل توجه این است که این سناتورها برای موضع خود دیدگاه مشخصی را اعلام کرده‌اند.

در همین زمینه، «سوزان کالینز» سناتور ایالت مِین به عنوان یکی از موافقن طرح اتهام علیه ترامپ، در صحن سنا گفت: «این حمله، شیوع خودسرانه خشونت نبود بلکه اوج گرفتن جریانی متداوم از تحریکات از سوی رئیس جمهور آمریکا بود که با هدف تغییر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری رخ داد».

«پاتریک تومی» دیگر سناتور جمهوری‌خواه که علیه ترامپ رأی داده است، در بیانیه‌ای نوشت: «خیانت او به قانون اساسی و سوگند ریاست جمهوری مستحق محکوم شدن بود. او تلاش سیستماتیک و فاقد صداقت را برای متقاعد کردن هوادارنش به پیروزی در انتخابات شروع کرد. چالش‌های حقوقی ناموفق اما قانونی او به‌خاطر نبود شواهد کافی شکست خوردند».

از سوی دیگر «بیل کسیدی» سناتور جمهوری‌خواه ایالت لوئیزیانا در پیامی توئیتری درباره تصمیمش برای رأی علیه ترامپ نوشت: «قانون اساسی و کشور ما بسیار مهم‌تر از هر فردی است. به محکومیت ترامپ رأی دادم زیرا او گناهکار است». پایگاه خبری هیل به نقل از مسئول دفتر کسیدی نوشت، این سناتور آمریکایی دو بیانیه جداگانه درباره محکومیت و عدم محکومیت ترامپ تهیه کرده بود.

«ریچارد بور» سناتور کارولینای شمالی نیز در بیانیه‌ای نوشت، ترامپ دربرابر حوادث کنگره مسئول است و اظهار داشت شواهدی که از سوی مدیران جلسه استیضاح ارائه شدند، بسیار قانع‌کننده بودند.

علاوه بر این چهار سناتور، «لیزا مورکوفسکی»، «میت رامنی» و «بن ساس» نیز به محکومیت ترامپ در دادگاه استیضاح رأی دادند. حتی «میچ مک‌کانل» رهبر جمهوری‌خواهان سنا که به تبرئه ترامپ رأی داده است، در توضیحی گفت: «رئیس جمهور ترامپ همچنان مسئول تمام کار‌هایی است که در طول حضور در دفتر [ریاست جمهوری] انجام داده است. او هنوز از چیزی قسر در نرفته است».

غروب دموکراسی آمریکایی

علی‌رغم شکست طرح اتهام و استیضاح دونالد ترامپ در کنگره آمریکا، روند تحولات این کشور را می‌توان در مقام شکستن ساختارهای سنتی و افول دموکراسی در این کشور ارزیابی کرد. شاید زمانی که برخی جامعه‌شناسان و مورخان همان آلکسی دوتوکویل فرانسوی، در مدح دموکراسی آمریکا رساله و کتاب می‌نگاشتند، هیچ‌گاه وضعیتی مشابه شرایط کنونی را برای دموکراسی و جامعه سیاسی آمریکا تصور نمی‌کردند. یعنی روزی که شهروندان آمریکا نماد سروری و حکمیت قانون را محاصره و نمایندگان کنگره را به قتل تهدید کنند. اگرچه اشغال کنگره و به طور کلی حوادث دوران انتخابات از دیدگاه کارشناسان در واقع تنها به نمایان شدن آنچه که از دهه‌ها قبل به دلیل وجود شکاف‌های بزرگ نژادی و اقتصادی در زیر پوست جامعه آمریکا در جریان بود کمک کرد؛ موضوعی که دهه‌ها از سوی رسانه‌ها و نخبگان هر دو حزب بر آن سرپوش گذاشته می‌شد. 

در واقع، مهمترین نتیجه رای مجلس سنا این است که آینده سیاسی ترامپ همچنان مطرح است و قرار نیست که شکاف سربرآورده در دوران انتخابات طی 4 سال آینده فروکش کند. ترامپ با میلیون‌ها هوادار که اندیشه‌های او را می‌پسندند به راهیابی مجدد به کاخ سفید و کنگره می‌اندیشند و حتی چهره‌های برجسته حزب جمهوری‌خواه هم توان مقابله با او را ندارند تا کابوس همچنان برای سیستم سیاسی سرمایه‌محور آمریکا تداوم داشته باشد. این موضوعی است که در آینده نه چندان دور می‌تواند سنت‌های دموکراتیک موجود در جامعه آمریکا را به مرز نابودی بکشاند.