رمضان متفاوت

رمضان یک فرصت طلایی و مجموعه‌ای از برنامه‌های عملی از سوی خداوند است که هدف اصلی آن خودسازی، ایجاد تقوا و تحول اخلاقی افراد است. آثار و برکات این ماه مبارک در ساحت‌های مختلف معنوی، تربیتی، مواسات و همدلی اجتماعی بروز و ظهور می‌یابد. استاد شهید مطهری تعابیر زیبا و دقیقی دارند که فرموده‌اند: «اساساً برنامه ماه مبارک رمضان برنامه انسان‌سازی است که انسان‌های معیوب در این ماه، خود را تبدیل به انسان‌های سالم و انسان‌های سالم خود را تبدیل به انسان‌های کامل کنند. برنامه ماه مبارک رمضان برنامه تزکیه نفس است، برنامه اصلاح معایب و رفع نواقص است، برنامه تسلط عقل و ایمان و اراده بر شهوات نفسانى است، برنامه دعاست، برنامه پرستش حق است» انسان موجودی است اجتماعی و کمال انسان وقتی است که در همه ابعاد وجودی رشد کند. روزه گرفتن بعد اجتماعی انسان را در کنار سایر ابعاد رشد می‏دهد. روزه‌داری در تغییر رفتار و احیای شخصیت سالم انسان مؤثر است. این اثر، خود به دو صورت اثر بازداری از رفتار‌های منفی و نابهنجار و اثر واداری به رفتار‌های مثبت، بهنجار و خداپسند است.

 

از مهم‌ترین کارکرد‌های ماه مبارک رمضان، بازنگری، تأمل و تمرین برای تغییر در نحوه زندگی و نحوه ارتباط خود با خالق و مخلوق به‌خصوص کمک به نیازمندان و مواسات است. نفس ماه رمضان بر وحدت، همدلی، مواسات، تجمع و حضور در مساجد و جلسات دعا و نیایش استوار است، اما ماه رمضان امسال در کنار ویروس کرونا باعث شده است، مسلمانان ضمن اهتمام به انجام تکلیف و پرداختن به امور معنوی به فکر جدایی، قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی باشند. در حالت عادی، مسلمین در ماه رمضان، بیشتر اجتماع می‌کنند و عبادت‌های اجتماعى بسیاری انجام می‌دهند. علاوه بر روزه‌داری، شرکت در نماز جماعت، مراسم دعا و عبادت شبانه، معاشرت و میهمانی‌های گسترده، انجام امور خیریه و نیکوکاری و رسیدگی به نیازمندان در زمره برنامه‌های مؤمنین در این ماه است. در شرایط کنونی و شیوع کرونا در سطح جهان، با بسته شدن مساجد و زیارتگاه‌ها، مسلمانان همگام با ماندن در خانه و فاصله‌گیری اجتماعی، آماده می‌شوند تا از ماه رمضان متفاوتی استقبال کنند. مراجع عظام و علمای اسلام با تکیه‌بر لزوم حفظ جان انسان‌ها و رعایت بهداشت تأکید کرده‌اند که فعلاً مسلمانان در خانه عبادت کنند و برای اقامه نماز جماعت و عبادات جمعی بیرون نیایند. امسال ضمن توجه به دعا و عبادت در خانه و کنار خانواده باید فعالیت‌های اجتماعی ماه رمضان را تا حد امکان به‌صورت دیجیتال و در قالب رسانه دنبال کرد و به اشتراک گذاشت. رسانه ملی و فضای مجازی هم بستری برای ادامه و توسعه خدمات مساجد و هیئت‌های اسلامی است.

علاوه بر برنامه‌های معنوی، قرآنی، دعا، مناجات و سخنرانی‌های مذهبی که رسانه ملی به پخش آن می‌پردازد، انتشار و اشتراک نرم‌افزار‌های قرآنی و مذهبی و محافل دعا و عبادت خانوادگی و دوستانه در جمع‌های کوچک در بستر شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌تواند موردتوجه قرار گیرد. قطعاً یکی از تأثیرات گسترش برنامه‌های قرآنی، دعا و سخنرانی‌های مذهبی در فضای مجازی، کمک به سالم‌سازی محتوا و جو حاکم بر آن است که در زمانه غفلت یا بی تعهدی بسیاری از مسئولان مربوطه، نقش مثبتی به‌جا خواهد گذاشت؛ و به‌جاست در این روز‌های کرونازده، توجه جدی داشته باشیم که تمام محدودیت‌های شرع به سود خود ماست. همان‌گونه که محدودیت‌های کرونایی برای سلامت ماست؛ و «تقوا» به‌عنوان ثمره مورد انتظار از روزه‌داری؛ یعنی همچنان که به‌شدت مراقب هستیم تا ویروس کرونا به ما سرایت نکند، همین‌طور مراقب پاکی قلبمان باشیم؛ از گناه و کار‌های مشکوک به معصیت دوری‌کنیم؛ در معاشرت با افراد مشکوک به آلودگی، مراقب باشیم؛ و اگر آلوده شدیم، با استغفار و توبه، روح خود را جلا دهیم.