روابط گرم تهران و مسقط در دوران سلطان جدید عمان

تهران روز گذشته برای چندمین بار طی چند ماه گذشته میزبان وزیرخارجه کشور عمان بود.

یوسف بن علوی، دیروز در جریان سفر به تهران، با «محمدجواد ظریف»، وزیر امورخارجه دیدار و گفتگو کرد.

این دومین سفر وزیر امور خارجه عمان ظرف دو هفته اخیر به تهران بود و همین موضوع باعث ایجاد گمانه‌زنی‌های متعدد در ارتباط با این سفر بود.

ادامه روابط گرم با ایران در دوره پادشاهی جدید عمان

اگرچه سفر بن علوی به تهران دومین سفر وی طی پانزده روز گذشته است، اما از طرف دیگر این نخستین سفر وزیرخارجه عمان به ایران در دوران پادشاهی جدید عمان است.
«هیثم بن طارق آل سعید»، پادشاه جدید عمان که پس از مرگ سلطان قابوس به عنوان جانشین او و پادشاه جدید معرفی شد، کمتر از دو هفته پیش قدرت را در این کشور عربی خلیج فارس به دست گرفت و حال در دوران جدید پادشاهی عمان، این نخستین سفر وزیرخارجه این کشور به ایران است.

برهمین اساس نیز در جریان سفر وزیرخارجه عمان به ایران آن چه بیش از همه مورد توجه واقع شد، ادامه روابط گرم مسقط و تهران در دوران هیثم است.

بسیاری از کارشناسان نیز پیش بینی کرده‌اند که سیاست خارجی پادشاه جدید عمان در ادامه سلف خود، سلطان قابوس خواهد بود و از این رو ما شاهد تغییری در این مسیر نخواهیم بود. لذا در این شرایط تداوم نزدیکی ایران و عمان طبیعی خواهد بود.

مضاف بر این انتشار صحنه‌هایی از اطاق مذاکرات سلطان هیثم و «محمد بن زاید»، ولیعهد امارات که برای شرکت در مراسم سلطان قابوس به مسقط سفر کرده بود، نشان داد که پادشاهی عمان همچنان نگران از مداخلات و اقدامات همسایه عربی و غربی خود، یعنی امارات متحده عربی است و همان گونه که در فیلم نشان داده می‌شود در میانه مذاکرات، سلطان هیثم ترجیح می‌دهد که به ناگهان بن زاید را تنها گذاشته و مذاکرات را ترک کند و انتشار همین فیلم کوتاه ادامه نگرانی‌های عمان در دوران جدید از اقدامات امارات متحده عربی را ثابت کرد.

بنابراین با توجه به تداوم نگرانی‌های عمان از اقدامات رهبران ابوظبی، تداوم روابط گرم تهران و مسقط در دوران پادشاه جدید عمان قابل انتظار خواهد بود.

چرا بن علوی روز گذشته به تهران آمد؟

همان گونه که گفته شد، بن علوی روز گذشته برای دومین بار طی پانزده روز گذشته به تهران سفر می‌کند.

آن گونه که به نظر می‌رسد، این سفر در ادامه تشدید تنش‌ها در منطقه و با هدف کاهش تنش‌ها در روابط تهران و واشنگتن صورت می‌گیرد.

پیش‌تر سخنگوی وزارت‌خارجه ایران اعلام کرده بود که یک مقام بلندپایه خارجی وارد تهران می‌شود، اگرچه به اهداف این سفر اشاره نکرده بود، اما برخی در گمانه‌زنی‌های خود این سفر احتمالی را مربوط به وزیرخارجه عمان عنوان کرده بودند که در نهایت نیز همین گونه شد.

از سوی دیگر وزیرخارجه ایران هفته گذشته در سفر به عمان و هند دو بار با یوسف بن‌علوی دیدار و گفت‌وگو کرده بود و حال سفر وزیرخارجه عمان در ادامه دیدار او با همتای ایرانی خود در مسقط طی کمتر از یک هفته صورت می‌گیرد.

این روزها شرایط منطقه در نتیجه اقدامات ثبات زدایی آمریکا به شدت ملتهب است و با شهادت سردار سلیمانی در نتیجه اقدام تروریستی آمریکا در فرودگاه بغداد، رایزنی‌های تهران و مسقط شدت بیشتری یافته است.

همچنین به‌نظر می‌رسد مسائل دوجانبه به‌خصوص بعد از وفات سلطان قابوس و ابتکار صلح هرمز در کنار کاهش تنش در روابط ایران و آمریکا از دیگر محور‌های سفر بن‌علوی به تهران بوده است.

علاوه بر این نمی‌توان این مسئله را نیز از نظر دور داشت، که عمان علاوه بر آن که همواره میانجی پیام‌های میان واشنگتن و تهران بوده است، همچنین در میانجی‌گری در روابط تهران و ریاض نیز نقش آفرینی کرده و لذا ادامه میانجی‌گری‌ها در روابط ایران و عربستان نیز می‌تواند از دیگر محورهای دیدارها و مذاکرات وزاری خارجه عمان و ایران ارزیابی کرد.

تلاش عمان برای حفظ نقش میانجی‌گری در منطقه

 عمان همواره تلاش دارد تا بر نقش بی‌طرفانه، موازنه‌جویانه و میانجی‌گرانه خود در دوران سلطان هیثم پادشاه جدید این کشور تاکید کند.

این موضوع از آن جا برای عمان دارای اهمیت است که به تازگی سفر مقامات و رهبران قطر نیز به تهران افزایش یافته و عمانی‌ها نگران آنند که نقش میانجی‌‌گری‌شان در نتیجه افزایش تحرکات قطر، کمرنگ شود. لذا عمان تلاش مضاعفی را برای حفظ نقش میانجی‌گرایانه خود در روابط ایران با آمریکا در برابر دیگر بازیگر میانجی یعنی قطر دنبال می‌کند.

همچنین  «هیثم بن‌طارق»، سلطان جدید عمان به‌دنبال این است تا با فعال‌تر کردن سیاست خارجی عمان، ضمن حفظ روابط دوستانه و بی‌طرفانه مسقط با سایر بازیگران در منطقه که ادامه سنت سلطان قابوس است، فضای جدیدی را نیز برای نقش‌آفرینی عمان در تحولات منطقه فراهم کند. از این‌رو تلاش سلطان هیثم با فرستادن دوباره بن‌علوی به تهران این است تا به مقامات ارشد ایران اعلام کند که عمان در دوره پسا سلطان قابوس به‌دنبال این است که همان اهداف گذشته را دنبال کند.

در واقع عمان به‌دنبال این است که مجددا بر نقش بی‌طرفانه، موازنه‌جویانه و میانجی‌گرانه خود در دوران سلطان هیثم پادشاه جدید تاکید کند و دست برتر را در این میان از دست ندهد