بورس؛ بستری امن برای سرمایه‌گذاری‌های سودآور

پایگاه رهنما:

مردم معمولاً بخشی از درآمد خود را مصرف کرده و بخشی را سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه‌گذاری در شرایط عادی اقتصاد برای کسب سود بیشتر است؛ در واقع تعریف آکادمیک آن، صرف‌نظر از مصرف در زمان حال برای مصرف بیشتر در آینده است. در شرایط تورمی –که امروز اقتصاد ایران با آن درگیر است- امّا سرمایه‌گذاری می‌تواند به دلیل حفظ ارزش پول پس‌انداز شده نیز باشد؛ منظور از پول پس‌انداز شده، پولی است که مازاد بر نیاز مصرفی بوده و بلا استفاده است. در واقع در شرایط تورمی، دو راه وجود دارد: یا پول نقد نگه‌داریم که زیان می‌کنیم و یا پول مازاد بر مصرفمان را در بازاری سرمایه‌گذاری کنیم؛ اما چه بازاری می‌تواند در چنین شرایطی، بازار مطلوبی برای سرمایه‌گذاری باشد!؟ در این گزارش پس از بررسی بازدهی و مزایای سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف، بورس به‌عنوان یکی از بهترین بسترهای تبدیل نقدینگی معرفی می‌شود.

بورس چیست!؟
بورس اوراق بهادار که به‌اختصار به آن بورس می‌گوییم، بستری است تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملاتی را در آن انجام دهند. در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را حفظ می‌کند. به عبارت بهتر، بورس سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را گرد هم می‌آورد تا هر دو با توانایی‌ها و دارایی‌هایی که دارند موجب منفعت دو طرف شوند. افرادی که پس‌اندازی دارند و می‌خواهند آن را در بازاری سرمایه‌گذاری کنند، می‌توانند با پول خود طلا یا ارز بخرند. می‌توانند پول خود را در بانک گذاشته و سود معیّنی دریافت کنند و همچنین می‌توانند با تزریق پول خود در بورس، سهام شرکت‌هایی که در این بازار عرضه‌شده‌اند را خریداری کنند. با سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که سهامشان در بورس عرضه‌شده، سرمایه‌گذار هم می‌تواند از سود ماهیانه‌ی سهام خود بهره‌مند شود و هم در صورت لزوم، هرگاه خواست سهام خود را بفروشد، این سهام را به قیمت روز فروخته و از این باب نیز سودی عایدش می‌شود.

بازدهی بالای بورس
آمارها نشان می‌دهد در بلندمدت، سرمایه‌گذاری در بورس بهترین گزینه بوده و بیشترین نرخ بازدهی را دارد. در یک مقایسه که رشد شاخص بازارهای مختلف را در 20 سال منتهی به سال 1396 بررسی کرده، شاخص نرخ دلار آزاد 744٪ رشد داشته، شاخص قیمت مسکن با 3023% رشد موجه بوده، شاخص قیمت سکه به 3710% رسیده است. شاخص بورس اما در این میان با 5341% رشد، بالاترین رشد را داشته است. این به آن معناست که اگر 20 سال پیش، فردی 1 میلیون تومان در هر یک از این بازارها سرمایه‌گذاری می‌کرد، در انتهای سال 1396 به‌طور متوسط از بازار ارز 8 میلیون تومان برداشت می‌کرد، از بازار مسکن 32 میلیون و 230 هزار تومان، از بازار سکه و طلا 38 میلیون و 100 هزار تومان. این در حالی است که یک‌میلیون تومان سرمایه‌گذاری در بازار بورس، به‌طور متوسط به این فرد 54 میلیون و 410 هزار تومان برگردانده است؛ بنابراین از نظر بازدهی، بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری بورس است.

مسئله‌ی نوسانات
البته باید در توضیحات فوق، به لفظ «به‌طور متوسط» توجه داشت. چرا که بازار بورس، بازاری وسیع است و در آن سهام شرکت‌های مختلف وجود دارند؛ بنابراین شرایط سرمایه‌گذاری در بورس با سرمایه‌گذاری در بازار ارز متفاوت است. در بازار ارز اگر دو نفر، هر یک 1 میلیون تومان سرمایه‌گذاری کنند و در نهایت در یک زمانِ مشخص، ارزها را با هم به فروش برسانند به یک میزان سود می‌کنند امّا در بازار بورس شرایط متفاوت است و بسته به اینکه هر کدام، سهامِ چه شرکت‌هایی را خریده‌اند سودهای متفاوتی کسب می‌کنند؛ بنابراین میزانِ سودی که در 20 سال گذشته برای بورس ذکر شد، برای همه‌ی شرکت‌ها نیست. برخی سهم‌ها بسیار بیش از این سود ده بودند و برخی نیز سود بسیار کمتری به صاحبانشان رساندند. شاخصِ 5341% نشان‌دهنده‌ی میانگین این رشد است. همچنین، این رشد مربوط به تغییر ارزش سهام بورس –به طور متوسط- در طی 20 سال است؛ یعنی ممکن است ماه‌هایی شاخص منفی شده باشد، اما در مجموع در طی 20 سال که نگاه می‌کنیم، مشاهده می‌شود که رشد مثبت قابل‌توجهی داشته‌ایم. از این دو توضیح در خصوص نوسانات بازار بورس، دو نکته استفاده می‌شود: نکته‌ی اول اینکه اگر قصد سرمایه‌گذاری در کوتاه‌مدت را داریم، بسته به شرایط اقتصادی روز، ممکن است بازارهای دیگر از بازار بورس سود ده‌تر باشند؛ اما اگر در بلندمدت قصد سرمایه‌گذاری داریم، حتماً بورس بهترین، مطمئن‌ترین و پربازده‌ترین جاست. نکته‌ی دوم نیز این است که در خرید سهام، باید دقّت کنیم و اولاً سعی کنیم سهام شرکت‌های شناخته‌شده که روند رو به رشدی در دهه‌های گذشته داشتند را انتخاب کنیم و در ثانی، به‌قول‌معروف همه‌ی تخم‌مرغ‌هایمان را در یک سبد نگذاریم و با خرید سبد متنوّعی از سهام، ریسک را بین سبدهای مختلف توزیع کنیم تا احتمال سوددهی بالا برود.

مزایای بورس نسبت به سایر بازارها
بنابراین با مقداری دقت در مدیریت ریسک و نوسانات بورس، می‌توان گفت در بازار سرمایه شرایط برای کسب سود بیشتر فراهم است. همچنین قابلیت نقدشوندگی در بازار سرمایه بسیار بهتر از سایر بازارها است. کسانی که سهامی در بورس دارند، در صورت نیاز می‌توانند خیلی سریع‌تر از اغلب سرمایه‌گذاری‌های دیگر سرمایه خود را نقد کنند. از دیگر مزایای بورس، این است که در آن، نهاد ناظری به نام سازمان بورس و اوراق بهادار وجود دارد که بر تمامی فعالیت‌ها نظارت می‌کند. همچنین، قوانین حاکم بر بازار بورس، آن را به مکانی امن برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است. همچنین برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس نیازی نیست که سرمایه زیادی داشته باشیم. در واقع حداقل مقدار سفارش در سیستم‌های معاملات آنلاین ۱۰۰ هزار تومان است. این باعث می‌شود به‌راحتی بتوان به این بازار، وارد شد. بازار سکه و طلا، این ویژگی را ندارند.

در نهایت از دیدگاه اقتصاد خرد می‌توان گفت سرمایه‌گذاری همراه با آگاهی در بورس، منجر به حفظ ارزش دارایی و سهام خریداری‌شده در برابر تورم می‌شود. از منظر کلان نیز، کنترل نقدینگی و تورم نیز از مزایای بازار سرمایه محسوب می‌شود. خصوصاً در شرایطی که اقتصاد ایران، نیاز به هدایت اعتبار به سمتِ فعالیت مولّد دارد تا چرخ‌های اقتصاد بچرخد و اشتغال و ارزش‌افزوده ایجاد شود، با توجه به اینکه بانک‌ها نشان داده‌اند که خود با سرمایه‌ی مردم در بازارهای نامولد مانند سکه و ارز ورود کرده و منجر به کاهش ارزش پول مردم می‌شوند، بازار بورس محلی مطمئن برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد اقتصاد ایران است؛ بنابراین به نظر می‌رسد باید به این بازار پرسود و فایده، نگاهی دوباره انداخت.