کودتا در سرزمین کودتاها/ استعفای رئیس جمهور بولیوی پس از درخواست ارتش

به گزارش الوقت، اووُ مورالس، رئیس‌جمهوری بولیوی، پس از اعتراضاتی که پای ارتش و نیروهای پلیس را نیز به میان کشید، اعلام کرد از مقام خود کناره‌گیری می‌کند.

اعلام کناره‌گیری مورالس از ریاست دولت پس از آن صورت می‌گیرد که فرمانده ارتش چنین خواسته‌ای را مطرح کرد.

با این حال اعلام استعفای رئیس جمهور بولیوی با واکنش‌‌های گسترده‌ای روبرو شده و بسیاری آن را وقوع کودتای جدید در این کشور آمریکای لاتین عنوان کرده‌اند.

کودتا یا استعفا

اگرچه شب گذشته اوو مورالس، رئیس جمهور بولیوی، کناره گیری خود از قدرت را اعلام کرده است، اما بسیاری این کناره‌گیری مورالس را به معنای کودتا در بولیوی عنوان کردند، چون اعلام استعفای رئیس جمهور بولیوی پس از درخواست رسمی ارتش از او برای کناره‌گیری از قدرت انجام گرفت.

در واقع شب گذشته فرمانده ارتش بولیوی در سخنانی خواستار استعفای «اوو مورالس»، رئیس جمهوری این کشور شد. در همین ارتباط «ویلیامز کالیمان»، فرمانده ارتش بولیوی در میان خبرنگاران از رئیس جمهور این کشور خواست تا از مقام خود کناره‌گیری کند. کالیمان گفت: ما بعد از تحلیل وضعیت مناقشه داخلی از رئیس جمهوری می خواهیم که از سمت خود کناره گیری کند تا صلح در کشور برقرار شود و ثبات حفظ شود.

پس از این اعلام درخواست رسمی ارتش بولیوی بود که رئیس جمهور این کشور کناره‌گیری خود را اعلام کرد.

از سوی دیگر درخواست فرمانده ارتش بولیوی برای کناره‌گیری رئیس جمهور تنها ساعتی پس از آن عنوان شده که رئیس جمهور بولیوی، خواستار برگزاری مجدد انتخابات ریاست جمهوری در بولیوی شده بود.

علیرغم اعلام برگزاری انتخابات مجدد در بولیوی از سوی مورالس، اما در نهایت فشارها بر رئیس جمهور بولیوی بالا گرفت و چندین سیاستمدار متحد او با ذکر نگرانی در مورد ایمنی خانواده هایشان کناره گیری کردند.

همزمان سیاستمداران و فرماندهان ارتش و پلیس مورالس را ترغیب به کناره گیری کردند و مورالس نهایتا یکشنبه عصر در نطقی تلویزیونی گفت "من از پست خود به عنوان رئیس جمهور استعفا می دهم" و معترضان را ترغیب کرد "دست از حمله و سوزاندن بردارید."

آلوارو گارسیا لینرا، معاون رئیس جمهور، و آدریانا سالواتیرا رئیس سنا هم استعفا کرده اند.

چرا کار به اعتراضات و کودتا کشید؟

اعتراضات در بولیوی پس از اعلام نتایج انتخاباتی در این کشور صورت گرفت. نتایج اولیه انتخابات نشان می‌داد که آقای مورالس با کسب ۴۵ درصد از آرا و رقیب وی کارلوس مسا، رئیس جمهوری سابق بولیوی با ۳۸ درصد آرا، هیچ یک برنده دور اول انتخابات نبودند، اما با تکمیل شمارش آرا و نتایجی که دیوان انتخابات بولیوی منتشر کرد، مورالس با کسب نزدیک به ۴۷ درصد آرا برنده انتخابات در دور اول اعلام شد.

دیوان انتخابات نیز اعلام کرد که آقای مسا زیر ۳۷ درصد آرا را کسب کرده است.

بر اساس قوانین انتخاباتی بولیوی، اگر نامزدی بالای ۴۰ درصد آرا را کسب کند و اختلاف آرای وی با رقیبش بالای ۱۰ درصد باشد، برنده دور اول انتخابات است.

آقای مسا گفته است نتایج انتخابات را نمی‌پذیرد و هواداران وی می‌گویند در شمارش آرا تقلب شده است. در این اعتراضات حداقل سه نفر کشته شده اند و شماری از ماموران پلیس هم به معترضان پیوسته اند.

به گفته منابع خبری اعتراضات در بولیوی پس از اعلام نتایج انتخابات در شرایطی صورت گرفت که در این انتخابات بیش از ۲۰۰ ناظر بین المللی بر فرایند انتخابات بولیوی نظارت داشته‌اند.

اوو مورالس کیست؟

مورالس که اولین رئیس جمهور از میان اقوام بومی این کشور بود در سال ۲۰۰۶ به ریاست جمهوری بولیوی انتخاب شد.

او در دوران ریاست‌جمهوری خود موفق به کاهش فقر در کشورش شد اما به خاطر ناکامی در کاهش فساد مورد انتقاد بوده است.

او در ماه اکتبر برای چهارمین بار در انتخابات نامزد شد که بعد از رای جنجالی دادگاه قانون اساسی برای کنار گذاشتن محدودیت دوره برای رئیس جمهور بود.

مورالس اما در سال ۲۰۱۶ یک همه پرسی برای کنار گذاشتن محدودیت خدمت به عنوان رئیس جمهور شکست خورده بود.

با این حال حزب آقای مورالس این موضوع را به دادگاه قانون اساسی برد که محدودیت دوره را به کلی حذف کرد.

واکنش‌ها به کودتا در بولیوی

در واکنش به استعفای رئیس جمهور بولیوی پس از درخواست فرمانده ارتش این کشور،  رهبران کوبا و ونزوئلا - که قبلا از مورالس حمایت کرده اند - این رویدادها را به عنوان یک "کودتا" محکوم کردند.

میگل دیاز کانل رئیس جمهور کوبا آن را تلاشی "خشونت بار و بزدلانه" علیه دمکراسی توصیف کرد و  نیکلاس مادورو رهبر ونزوئلا در توییتی نوشت: "ما قویا این کودتا علیه برادر خود رئیس جمهور بولیوی را محکوم می کنیم."

همچنین عضو دموکرات و مسلمان مجلس نمایندگان آمریکا رویدادهای جاری و اعتراض‌های هدایت شده و هدفمند از سوی عوامل خارجی در بولیوی که رئیس جمهوری قانونی این کشور را وادار به استعفا کرد، "کودتا" نامید.

ایلهان عمر شامگاه دوشنبه در واکنش به کودتا علیه اوو مورالس که در انتخابات اخیر این کشور به پیروزی رسید، نوشت: برای بیرون راندن یک رئیس جمهوری یک کشور به وسیله نیروهای مسلح، یک کلمه وجود دارد که به آن "کودتا" گفته می شود.

وی افزود: ما باید به صراحت با خشونت سیاسی در بولیوی مخالفت کنیم. مردم بولیوی سزاوار انتخابات آزاد و منصفانه هستند.

همچنین  «مارسلو ابرارد» وزیر خارجه مکزیک ضمن احترام به خواست مورالس مبنی بر عدم تقابل‌جویی با مردم، از تمایل این کشور برای اعطای پناهندگی به رئیس‌جمهوری سابق بولیوی خبر داد.

دولت نیکاراگوئه نیز آنچه مورالس را به استعفا واداشت، کودتا و مغایر با قانون اساسی بولیوی توصیف کرد.

حکومت راستگرای شیلی نیز که این روزها با اعتراضات مردمی دست و پنجه نرم می‎کند، در واکنش به استعفای رئیس‌جمهوری چپ‎گرای بولیوی، از وقفه در روند انتخاباتی این کشور ابراز نگرانی کرد و خواستار اتخاذ راه حلی صلح‌آمیز برای حل موضوع شد.

کشور پرو نیز برقراری صلح در بولیوی را خواستار شد و طی بیانیه‎ای از لزوم برگزاری انتخابات شفاف در بولیوی با کمک سازمان کشورهای آمریکایی شد.

اما «آلبرتو فرناندز» رئیس‌جمهور تازه منتخب آرژانتین که به احزاب چپ تعلق دارد، آنچه را در بولیوی در جریان است، کودتا توصیف کرد.

وی در صفحه توئیتر خود نوشت: شکست قانون در بولیوی غیرقابل پذیرش است و مردم این کشور باید هرچه زودتر در انتخاباتی آزاد دولت آتی خود را انتخاب کنند.