پایان 2018 پایان نحرکات نظامی در سوریه

پایگاه رهنما :

سال ۱۳۹۶ برای سوریه با اتفاقات مهمی توأم بود؛ از جمله اینکه حکومت داعش سرزمین های تحت سیطر ه خود را در  استانهای دیرالزور و رقه از دست داد و فعالیت های بعدی این گروه به صورت پراکنده در بخش های دیگری اتفاق افتاد. به عبارتی، اگرچه اقدامات داعش به پایان نرسید، ولی سال جاری سیطره سرزمینی داعش در سوریه از بین رفت، کمااینکه چنین اتفاقی در عراق هم افتاد. سوریه اتفاقات دیگری هم در بعد نظامی و امنیتی پشت سر گذاشت؛ پاکسازی مناطق زبدانی، قلمون و منطقه عرسال.  

اتفاق دیگر شکست طرح  مهم امنیتی آمریکا در سوریه به شمار می رود که ارتش آمریکا بنا داشت به موازات شکست داعش در سوریه مناطق شرقی این کشور در عمق80 کیلومتری از جنوب تا شمال یک کریدور تحت فرمان و اشغال در این منطقه داشته باشد. بر همین اساس، عملیات هایی را در این منطقه انجام دادند؛ اما ارتش سوریه موفق شد در بخش های وسیعی حد فاصل مرزهای اردن تا ترکیه عملیات کند و مانع شکل گیری کریدور امنیتی آمریکا در شرق سوریه شود. اتفاق دیگر در حوزه امنیتی سوریه برنامه  نظامی ترکیه بود که به بهانه مبارزه با نیروهای پ.ک.ک و کردهای تجزیه طلب سوریه به میدان آمد و تصرف شمال سوریه را هدف قرار داد. در جریان این اتفاق، ترکیه به طور رسمی اعلام کرد شهرستان عفرین که در اختیار کردهای تجزیه طلب سوریه قرار دارد تا منطقه منبج در شمال رقه را به تصرف خود در می آورد؛ اما ترکیه در این عملیات شکست خورد و مجبور به عقب نشینی شد.

به این ترتیب، تنها به بخش هایی در مجاورت سوریه و به یک نوار امنیتی در عمق5 تا 10 کیلومتر بسنده کرد. اتفاق امنیتی دیگر در سوریه شکست طرح نظامی تقویت موقعیت تروریست ها در غوطه شرقی دمشق بود که آمریکا بنا داشت حد فاصل تنف تا غوطه شرقی دمشق را به یک منطقه عملیاتی تبدیل کند؛ از این رو درصدد تزریق دست کم پنج هزار تروریست از بقایای داعش به غوطه شرقی بود. حتی قصد داشت با احداث یک پایگاه هوایی در منطقه غوطه، پایتخت سوریه را تهدید کند و شرایط امنیت سیاسی را به نفع خودش تغییر دهد. در مقابل برنامه آمریکا، ارتش سوریه در حد فاصل تنف و غوطه، حائل ایجاد کرد تا عملاً مانع انتقال تروریست ها به منطقه شرق سوریه، پایتخت و مناطق مرکزی شود. آمریکای یها سعی کردند با تنظیم قطعنامه ای با محوریت سعودی و انگلیسی، 30 روز آتش بس ایجاد کنند تا به واسطه این امنیت خودشان را احیا کنند. به هر حال، قطعنامه پیشنهادی انگلیس تصویب نشد و روسها اصرار کردند گروه های النصره، داعش و القاعده را که سازمان ملل آنها را تروریست می شناسد، از آتش بس خارج شوند. قطعنامه 2401 با این ملاحظه روسها تصویب شد و عملاً آمریکایی ها نتوانستند یک وضعیت ایمن و امن برای تروریست ها به وجود آورند. در بخش سیاسی هم سوریه سال خوبی را پشت سر گذاشت؛ چراکه مذاکرات آستانه که از اواسط اسفند 95 شروع شده بود،در 96 شتاب پیدا کرد. این مذاکرات هشت مرحله میان دولت و مخالفان و معارضان از یک سو برگزار شد و از سوی دیگر بین کشورهای ایران، ترکیه و روسیه به صورت مؤثرتری ادامه پیدا کرد.

در واقع، این مذاکرات توانست آرامش قابل قبولی را بر بخش هایی از سوریه برگرداند و در عین حال رو سها در حین مذاکرات طرحی را برای اداره آینده سوریه مطرح کردند که به نشست «گفتوگوهای ملی » موسوم شد. یکی از بندهای این طرح تغییر قانون اساسی و فدرالیزه شدن سوریه بود که مورد انتقاد ترکیه و ایران قرار گرفت. به همین دلیل جز کلیات آن در سوچی به تصویب نرسید و تاکنون درباره جزئیات آن تحرکی مشاهده نشده است. در مجموع، می توانیم بگوییم سال 96  هم در عرصه امنیتی و نظامی و هم در عرصه سیاسی، سال موفقی برای بشار اسد بود و برای تروریست های سوریه در حد فاصل2012 تا 2017 بدترین سال به شمار می آید. به نظر می رسد با توجه به این سرگذشت، چشم انداز سوریه به سمت پایان یافتن تحرکات نظامی در خاک سوریه تا پایان سال 2018 خواهد بود و می توان گفت سوریه شرایط دشوار را پشت سر گذاشته است.       سعدالله زارعی