سلبریتی‌های خوب و بد

چند ماه قبل بود که خبری در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه بنا بر پژوهشی که دانشگاه استنفورد در بریتانیا داشته است، حضور محمد صلاح ستاره مسلمان لیورپول ۱۹ درصد در کاهش جرم و جنایت نژادپرستانه نقش داشته است. همچنین در این مقاله آمده بود که حضور وی در تیم لیورپول باعث کاهش ۵۰ درصدی توئیت‌های اسلام‌ستیزی از سال ۲۰۱۷ شده است که انتشار نتایج این پژوهش بازتاب زیادی در رسانه‌های مختلف جهان داشت. محمد صلاح ستاره مسلمان لیورپول است که پس از هر گلزنی، به نشانه شکرگزاری سجده شکر به‌جا می‌آورد و این رفتارش تاثیر زیادی میان هواداران تیم قرمزپوش انگلیسی داشته است. این نمونه‌ای از تأثیرگذاری مثبت سلبریتی‌ها بر فضای عمومی جامعه بود که در همین زمینه موارد متعدد دیگری نیز وجود دارد؛ اما تأثیرات اجتماعی سلبریتی‌ها همیشه تا این حد مثبت و مطلوب نیست و نوع دیگری از تأثیرگذاری نیز وجود دارد. اخیراً ویدئویی در فضای مجازی منتشر شده است که در آن عیلرضا خمسه مشغول اجرای یک استنداپ کمدی در یکی از شهر‌های کانادا است. این ویدئو با انتقادات گسترده کاربران فضای مجازی روبرو شد. در این استندآپ کمدی که درواقع نوعی نمایش خودتحقیری این بازیگر مقابل کانادانشین‌ها است، خمسه می‌گوید در تهران حتی سگ‌ها هم پاچه می‌گیرند و کلاغ‌های محلش بر سر و صورتش فضله می‌کنند. ولی در کانادای پیشرفته و مثلاً متمدن حتی سگ‌ها هم لب به سخن گشوده‌اند و صبح‌ها به انسان‌ها سلام می‌کنند و صبح بخیر می‌گویند! خمسه با افتخار این نمایش را به همراه عده‌ای از بازیگران و سلبریتی‌ها در کشور کانادا اجرا می‌کند. او با ترسیم وضعیتی تاریک و زشت از کشورش و همچنین تمسخر و تحقیر ملت ایران در خاک غرب برای خود درآمدزایی می‌کند. حال این مورد را با تاثیر محمد صلاح بر کاهش اسلام‌ستیزی مقایسه کنید. هر دو نفر سلبریتی محسوب می‌شوند، اما یکی ظرفیت ستاره شدن خود را برای افزایش محبوبیت دین خود به کار گرفته و یکی دیگر از این ظرفیت برای تحقیر ملیت خود استفاده می‌کند. البته خمسه اولین سلبریتی نیست که تاثیر منفی اجتماعی می‌گذارد. متأسفانه پیش از او نیز چهره‌های دیگری بودند که بعد از به شهرت رسیدن دست به خود تحقیری، نفرت پراکنی و یا مداخله در حوزه‌های تخصصی زده‌اند و بدین‌وسیله باشهرت خود، برای جامعه هزینه‌سازی کرده‌اند. سلبریتی‌های هر جامعه ظرفیت ارزشمندی هستند که می‌توانند با درک درست از وضعیت اجتماعی به پیشرفت آن جامعه کمک کنند. برای مردم عادی سخت است که از چهره‌های جامعه خود رفتاری را ببینند که نوعی خیانت به مردم آن جامعه قلمداد می‌شود. در دنیای امروز دیگر سلبریتی‌ها تنها در فضای حرفه‌ای خود فعال و مطرح نیستند و با ورود شبکه‌های اجتماعی و فعالیت حداکثری آن‌ها در این فضا‌ها تبدیل به ابزار قدرت اقتصادی و اجتماعی جدید، سرگرمی نو و منبع درآمدی تازه شده‌اند. حضور چهره‌ها به‌عنوان سفیران صلح، دوستی، کودکان کار، زنان بی‌سرپرست و سایر کمپین‌ها نمونه‌ای از این فعالیت‌ها می‌باشد. حال اگر آن‌ها با تکیه‌بر شهرت خود دست به اقدامی بزنند که در تضاد با منافع عمومی جامعه باشد و یا در فرهنگ عمومی پذیرفته نباشد دیر یا زود توسط همین مردم که آن‌ها را به محبوبیت رسانده‌اند مورد انزجار و نفرت قرار خواهند گرفت و اعتبار خود را از دست خواهند داد.